Before Sunset

Negen jaar na het romantische drama Before Sunrise treffen Ethan Hawke en Julie Delpy elkaar opnieuw als verwante zielen in een romantische Europese stad. Na een gedenkwaardige nacht in Wenen, krijgen Hawke en Delpy dit keer in Parijs tot zonsopgang de tijd om uit te zoeken of ze de rest van hun leven met elkaar moeten delen.

Wat waren ze mooi, jong en gretig, toen ze elkaar in de lente van 1995 ontmoetten in een Oostenrijkse trein. In Before Sunrise speelde Julie Delpy de Française Céline, een wijs de wereld inkijkende jonge vrouw die tijdens een nachtelijke wandeling door Wenen vertelde dat ze zich soms zo oud voelde. Ethan Hawke’s Jesse was juist een typische Amerikaanse jonge hond, die het gevoel had dat niets wat hij meemaakte ooit meer was dan een generale repetitie.

Maar in die Weense nacht van 15 op 16 juni was alles echt. Céline en Jesse kusten elkaar boven de stad hangend in het befaamde Reuzenrad, brooddronken van liefde.

Het charmerende spel van Hawke en Delpy en de wervelende dialogen van regisseur Richard Linklater sleepten de kijker mee in hun innige romance. Zo intens en puur was de connectie die Céline en Jesse voelden, dat ze het bij het onafwendbare afscheid niet over hun hart konden krijgen om adressen uit te wisselen. Een paar keer zouden ze elkaar misschien schrijven, waarna de correspondentie al gauw zou verwateren, zo vreesden ze. Of erger nog: misschien zouden ze een relatie beginnen die al snel zou vervallen in ondraaglijke banaliteit. Want mooi, jong en verliefd als ze waren, echt dapper waren Céline en Jesse natuurlijk niet. Hun eerste kennismaking schreeuwde om een vervolg, maar in hun angst om de herinnering aan de perfecte nacht te bezoedelen hielden de Amerikaan en de Française de boot af. Pas op het allerlaatste moment, toen Céline al in de trein naar Parijs zat, maakten ze een hopeloos romantische afspraak: over precies een half jaar zouden ze elkaar weer ontmoeten, hier in Wenen.

Boekhandel
Negen jaar later is Jesse opnieuw in Europa. De herinneringen aan zijn brief encounter in Wenen heeft hij opgeschreven in het boek This Time, een literair verslag van de nacht van zijn leven dat succesvol genoeg blijkt om een Europese promotietour te rechtvaardigen.

Een Franse journalist vraagt hem of de personages zich uiteindelijk aan hun afspraak hebben gehouden en of het rendez-vous in Wenen ook werkelijk heeft plaatsgevonden. Jesse geeft geen uitsluitsel en legt de bal terug bij de journalist. Als die gelooft dat de geliefden elkaar weer zullen zien is hij een romantische optimist en als hij uitgaat van het tegendeel een al te realistische pessimist.

Al gauw blijkt dat de pessimisten het bij het rechte eind hadden, want als Jesse buiten de boekhandel Céline ontmoet is al snel duidelijk dat ze elkaar al jaren niet meer gezien hebben. Het werpt meteen ook een ander licht op het korte fragment in Linklaters met ideeën overladen animatiefilm Waking Life (2001), waarin we Céline en Jesse als minnaars in bed zien liggen, terwijl ze een eerder gevoerde discussie over reïncarnatie dunnetjes over doen. Nu duidelijk is dat de tweede ontmoeting nooit heeft plaatsgevonden, moet deze scène zich bijna wel hebben afgespeeld in de fantasie van een van de twee geliefden. Of zou het toch een vooruitblik zijn naar gebeurtenissen die zich zullen afspelen na Before Sunset? Het is niet geheel ondenkbaar, aangezien Linklater, Hawke en Delpy vast van plan zijn om nog ten minste één film te maken over Jesse en Céline.

Grasduinend
Wat je ook moet denken van het postcoïtale onderonsje in Waking Life, in Before Sunset horen we in ieder geval dat de afspraak in Wenen niet is doorgegaan, en waarom. Zou de ontmoeting in Parijs hen wellicht de kans geven de draad op te pikken? Jesse en Céline worden ogenschijnlijk terloops gevolgd door een camera, waarbij ingenieus verhuld wordt hoe technisch ingewikkeld het is om bewegende shots van langer dan vijf minuten te maken. Zo kuieren de dertigers door de stad, niet ver van de Notre-Dame waar de moeder van Amélie Poulain zo bizar aan haar einde kwam.

Het overrompelende Parijs waar Amélie uiteindelijk inzag dat het leven bedoeld is om te omhelzen, lijkt mijlenver verwijderd van de gereserveerde stad waar Jesse en Céline elkaar opnieuw moeten leren kennen. Veel tijd hebben ze bovendien ook niet. In Wenen mochten ze nog een hele nacht filosoferen, de liefde bedrijven en het gesprek aangaan met een bonte parade van passanten, omdat Jesse’s vliegtuig niet eerder dan de volgende ochtend naar Amerika zou vertrekken. In Parijs hebben ze slechts luttele uren tot zonsondergang, wanneer Jesse weer naar de States terug moet keren.

In Before Sunrise walste Linklater nog luchtig met zijn protagonisten mee, ontspannen grasduinend door de hoogtepunten van de afwisselend banale en wereldbestormende gedachtewisselingen van de verwachtingsvolle twintigers. In het vervolg kruipt hij in real time bovenop de (zichtbaar oudere) huid van Jesse en Céline, opdat we maar geen woord of veelbetekenende blik zullen missen. Alsof die intense fly on the wall-camera de tijdsdruk niet genoeg opvoert, worden de hoofdpersonen ook nog regelmatig met hun neus op de wijzers van de klok geduwd door Jesse’s agent en door de privéchauffeur die hen van hot naar her door Parijs rijdt.

Gitaarliedje
Naast de langzaam maar zeker wegtikkende minuten speelt een heel ander tijdsbesef een rol. Als twintigers leken Jesse en Céline nog alle tijd van de wereld te hebben. Alle mogelijkheden lagen nog open. Inmiddels liggen de zaken anders, vooral voor Jesse. In Amerika wachten vrouw en kind op hem. Dat het geen gepassioneerd huwelijk is, blijkt alleen al wanneer Jesse opbiecht dat hij zijn boek geschreven heeft omdat hij hoopte Céline ermee terug te vinden. Al ligt zijn hart niet bij zijn echtgenote, Jesse houdt wel van zijn zoontje. Als hij nu zou besluiten in Parijs te blijven zou hij meer mensen verdriet doen, dan als hij destijds voor Céline zou hebben gekozen.

Toch zijn het niet deze consequenties die Jesse het meest lijkt te vrezen. Evenals Céline oogt hij ook nu weer overrompeld door de intense kracht van zijn verliefdheid. Hij voelt dat bijvoorbeeld als ze samen in haar artistiek gedecoreerde appartement belanden en Céline hem een simpel gitaarliedje voorspeelt, dat in zijn naïeve schattigheid doet denken aan Phoebe Buffay’s kinderlijke succesnummer ‘Smelly Cat’ in de sitcom Friends (1994-2004). Natúúrlijk is Jesse tot over zijn oren verliefd als de Parisienne zwoel begint te dansen op Nina Simone’s ‘Just in Time’. Die songtitel roept de vraag op of de overduidelijk voor elkaar bestemde geliefden ditmaal wel precies op tijd door zullen hebben dat ze bij elkaar horen. Hun voortdurende getalm belooft weinig goeds.

Een magisch moment in Before Sunrise, waarin Jesse op het laatste moment terugschrok voor het terugvegen van een losse haarlok over Céline’s voorhoofd wordt een film later door haar beantwoord met een op het laatste moment ingetrokken streling van zijn gezicht. Waar wachten deze mensen toch op? Waar zijn ze bang voor? Het antwoord krijgen we mogelijk over een decennium – en hopelijk eerder – als Linklater, Delpy en Hawke opnieuw een stukje meewandelen met Céline en Jesse. In de veertig zullen ze dan zijn. Misschien zijn ze dan ook eindelijk groot geworden.