A United Kingdom

Het lijkt een verhaal uit een sprookje: het arbeidersmeisje dat trouwt met de prins. Maar dat deze prins zwart is, en Amma Assante’s A United Kingdom zich afspeelt in het Engeland van de late jaren veertig, compliceert het sprookje.

Waar films over de zwarte ervaring zich vaak richten op de underdog die vecht tegen de bierkaai van institutionele tegenwerking — zie deze maand bijvoorbeeld Hidden Figures en Loving — toont de Britse regisseur Amma Assante in haar derde speelfilm A United Kingdom een andere invalshoek. Haar film gaat letterlijk over een prins: Seretse Khama (David Oyelowo), de troonopvolger van een koninklijke familie in Buchuanaland — het huidige Botswana, destijds onder Brits bewind — die in de late jaren veertig zijn positie op het spel zet door te trouwen met de blanke arbeidersdochter Ruth Williams (Rosamund Pike).
Hoewel haar sporadisch gebruik van montages van krantenkoppen wat al te ouderwets aanvoelt, weet Assante net als in haar vorige film Belle vakkundig twee lijnen te verweven: de grote geschiedenis en het persoonlijke verhaal. Khama is een speler op het toneel van de wereldpolitiek. Hij vecht persoonlijk tegen de Britse bureaucraten die hem om zijn huwelijk uit zijn thuisland verbannen, bang als ze zijn om de goede verhouding met Zuid-Afrika (dat op het punt staat de Apartheid in te voeren) te verliezen. Zijn vrouw bindt intussen de strijd aan tegen de vooroordelen in zijn eigen stam, waar men niet zit te wachten op nóg een blanke overheerser als koningin.
Net als in Hidden Figures zijn de meest kwaadaardige blanke figuren, in tegenstelling tot de zwarte helden om hen heen, géén echt bestaande personen. De Britse bureaucraat Alistair Canning (Jack Davenport) werd verzonnen, en neergezet als een teleurstellend eendimensionale bad guy. Zo krijgt geïnstitutionaliseerd racisme een gezicht, en wordt het dus al te simplistisch gereduceerd tot een slechterik die overwonnen kan worden.
Sterker is A United Kingdom wanneer Assante zich richt op de kleine momenten tussen Khama en Ruth, waarin zij vaak de sterkere van de twee blijkt en hij zijn gevoeligheid mag tonen. Achter elk groot man staat een sterke vrouw, wil het gezegde, en A United Kingdom toont daar opnieuw een uitstekend voorbeeld van.

Joost Broeren-Huitenga