Jane Campion over Top of the Lake

In het Nieuw-Zeelandse berglandschap draaide Jane Campion de felrealistische maar ook bizarre en mysterieuze zesdelige misdaadserie Top of the Lake. Campion: "Co-regisseur Gerard Lee en ik delen een kijk op de wereld die soms wat ongewoon is. In de serie zal je veel tegenkomen dat tegelijkertijd absurd, tragisch en komisch is."

De twaalfjarige dochter van een Nieuw-Zeelandse misdaadbaas loopt een ijskoud bergmeer in. Ze blijkt zwanger. Gevraagd naar de vader antwoordt ze cryptisch "niemand". Kort daarna verdwijnt ze. Zo begint de inmiddels veelgeprezen miniserie Top of the Lake (acht Emmy-nominaties) van Jane Campion (The Piano, An Angel at My Table) en Gerard Lee, met Garth Davis als co-regisseur. Een misdaaddrama dat afwisselend felrealistisch, bizar en mysterieus is. De opheldering van de verdwijning is daarbij al snel ondergeschikt aan de andere geheimen en trauma’s die de intrigerende personages met zich meedragen. Elisabeth Moss (Mad Men) is de jonge rechercheur die zich het lot van het verdwenen meisje aantrekt en zelf ook een geschiedenis heeft.

Hoewel gemaakt voor televisie werd Top of the Lake ten doop gehouden op het Sundance Film Festival en op het filmfestival van Berlijn, waar Campion de pers te woord stond. De geïsoleerde locatie en het berglandschap van het Nieuw-Zeelandse Zuideiland wekken associaties met David Lynch’ befaamde Twin Peaks. "Een schitterende serie, ik hou erg van David Lynch", lacht Campion. "Maar niemand anders kan David Lynch zijn, dus uiteindelijk moet je het zelf doen."

Belangrijker zijn de echo’s uit Campions eigen werk. De vrouwengroep die onder leiding van een androgyne goeroe (Holly Hunter) neerstrijkt op het land van een gewelddadige crimineel (Peter Mullan) roept herinneringen op aan Holy Smoke. Hunter, die ook in The Piano speelde, vernieuwt hier haar samenwerking met Campion. Bovendien is Top of the Lake gesitueerd in een streek waar Campion een deel van de tijd woont. Voeg dat bij het feit dat Lee destijds meeschreef aan Campions debuut Sweetie en het begint op een soort thuiskomst te lijken. "Inderdaad", beaamt Campion nadenkend, "Gerard en ik delen een kijk op de wereld die soms wat ongewoon is. In de serie zal je veel tegenkomen dat tegelijkertijd absurd, tragisch en komisch is."

Iets anders waar de twee veel plezier in scheppen is dat Campion betere mannenrollen schrijft en Lee betere vrouwenrollen. "Omdat ik zoveel tijd als vrouw doorbreng wil ik ook wel eens de verborgen man in mezelf naar buiten laten komen", verklaart Campion.

Denkfout
De botsing tussen mannelijke en vrouwelijke krachten neemt in de serie een belangrijke plaats in. "Daarom moest er direct in het begin iemand worden vermoord, op een bijna achteloze manier, om te laten zien hoe gevaarlijk die jongens zijn", legt Campion uit. "Daarnaast is er die groep oudere vrouwen die op een zeker moment ‘onneukbaar’ worden genoemd. Ze zijn de veteranen van het liefdesspel, ze staan nu overal buiten maar dat brengt ook een bepaalde vrijheid met zich mee. Er staat weinig meer voor ze op het spel. Ze hebben een soort eerlijkheid en een zachtmoedigheid die me ontroert."

De door Hunter gespeelde goeroe, die zichzelf een zombie noemt, overstijgt die tegenstelling tussen mannelijk en vrouwelijk. Campion baseerde haar op de Indiase filosoof U.G. Krishnamurti. "Hij was een goede vriend van me. Hij is nu overleden. Hij had ook van dat zilvergrijze haar en was waarschijnlijk de meest vrije persoon die ik ooit heb ontmoet."

Schuilt er wellicht ook nog een bijbelse verwijzing in het feit dat de vrouwen hun nederzetting Paradise noemen? "Ongetwijfeld", meent Campion. "En het mooiste is dat er in dat gebied echt een plek is die Paradise wordt genoemd. Mensen stellen zich ergens een paradijs voor, maar geloven dat zoiets werkelijk mogelijk is, is een denkfout. En toch: de droom is fundamenteel. Het is net zoiets als ware liefde, het feit dat je daarover droomt maakt het nog geen realiteit. De aan de bijbel ontleende droom van het paradijs is sterk verankerd in onze cultuur. Ik ben heel geïnteresseerd in het punt waar dromen de werkelijkheid kruisen, en hoe mensen dat ontdekken. Dat is opgroeien, nietwaar?"