Focus: Winterreeks Alone Again

Ook zo’n hekel aan wat ‘de gezellige feestmaand’ wordt genoemd? Filmtheater De Uitkijk komt u tegemoet. Met de winterreeks Alone Again gooit het de wurgende gezelligheid over de heg. Te zien zijn zeventien oudere en nieuwere films over eenzaamheid. Treurig? Totaal niet, want het zijn stuk voor stuk boeiende films.

“We volgen personages die doelloos ronddwalen door wereldsteden, vastzitten in routines, in verstikkende relaties bivakkeren of wanhopig zoeken naar verbinding. Waar sommigen aan eenzaamheid proberen te ontsnappen, leren anderen haar te accepteren, maar allemaal dwalen ze rond in een wereld die hun eenzaamheid alleen maar versterkt.”

Fijne aanbeveling van De Uitkijk voor de films in de winterreeks Alone Again. Het doet vermoeden dat je zwaar gedeprimeerd uit deze films komt, maar dat is niet het geval. Het zijn interessante, soms geniale films en die stemmen nooit somber, maar roepen bewondering op. Bewondering voor briljante filmmakers en voor wat films kunnen betekenen. Klinkt vaag? Alleen voor wie nooit uit zijn stoel is geslagen door een film.

Enfin, De Uitkijk gaat ervan uit dat er mensen zijn die in deze periode van het jaar geen zin hebben in de zoveelste herhaling van Home Alone, Notting Hill of andere uitgekauwde feestfilms. De oudste film in hun winterreeks is Fellini’s La notti di cabiria (1957), over een vrouw (natuurlijk Giulietta Masina) die tegen de klippen op blijft geloven in liefde en menselijkheid.

In Il deserto rosso (Michelangelo Antonioni, 1964) worstelt een vrouw met heftige stemmingswisselingen, die mogelijk veroorzaakt worden door de kille moderniteit in haar omgeving. In het satirische Putney Swope (Robert Downey Sr, 1969) nemen zwarte medewerkers bij een reclamebureau de macht over. Fassbinders Die bittere Tränen von Petra von Kant (1972) toont het verloop van een driehoeksverhouding, van hemelse verliefdheid tot desperate wanhoop.

In Serpico (Sidney Lumet, 1973) gaat een politieagent (Al Pacino) in het New Yorkse korps de strijd aan met corruptie. In het Iraanse Still Life (Sohrab Shahid-Saless, 1974) moet een seinwachter nieuwe betekenis in zijn leven vinden als hij met pensioen gaat. In Bildnis einer Trickerin (Ulrike Ottinger, 1979) trekt een vrouw zich niets aan van sociale normen en wankelt ze van bar naar bar om zich klem te drinken. Gedronken wordt er ook in Naked (Mike Leigh, 1993), een geweldige psychologisch portret van een nihilistische jongen in Thatchers Engeland.

In Kieslowski’s Trois couleurs: bleu (1993) speelt Juliette Binoche aangrijpend een vrouw die uit het lood geslagen is nadat haar man en dochtertje bij een ongeluk om het leven komen. Happiness (Todd Solondz, 1998) is een schurend tragikomisch portret van een familie voor wie het woord disfunctioneel een eufemisme is. Hou Hsiao-hsien toont in Millennium Mambo (2001) de eenzaamheid van jongeren in het drukke Taipei. Het meditatieve Japón (Carlos Reygadas, 2002) volgt een man in de Mexicaanse wildernis die zelfmoord wil plegen.

In de grimmige aanval op de Roemeense bureaucratie The Death of Mr. Lazarescu (Cristi Puìu, 2005) laten meerdere ziekenhuizen in Boekarest een hulpbehoevende man aan zijn lot over. 35 Shots of Rum (Claire Denis, 2008) schetst innemend een vader-dochter relatie.

Dat het meer dan jammer is dat Béla Tarr gestopt is met filmen bewijst zijn laatste film The Turin Horse (2011) nog maar weer eens. In prachtig zwart-wit toont het drama het monotone leven van een boer en zijn dochter in wellicht de eindtijd van de wereld. In het bijna vier uur durende An Elephant Sitting Still (Bo Ho, 2018) tenslotte zoeken personages in een grauwe Chinese provinciestad een uitweg uit hun deprimerende leven.

Het slotwoord is aan de samenstellers van het programma: “Samen vormen deze films geen troostend antwoord, maar bieden ze een rauwe, poëtische, absurde, stille, tedere, vernietigende en soms zelfs bevrijdende blik op de wereld van de eenzamen.”

Winterreeks: Alone Again | 12 december 2025 t/m 14 januari 2026 | De Uitkijk, Amsterdam