Joachim Trier over Sentimental Value

Met het succes van Sentimental Value op het filmfestival van Cannes bereikte de carrière van Joachim Trier dit jaar een voorlopig hoogtepunt. Sprekend over zijn werk benadrukt hij vooral de uitzonderlijke kwaliteiten van de mensen met wie hij werkt.

“Elke keer dat ik aan een nieuwe film begin, ben ik nerveus. Ik zit vol twijfel over hoe het gaat worden, ik voel me een idioot. Maar gelukkig heb ik Eskil Vogt, mijn coscenarist en fantastische metgezel – dit is onze zesde film samen.”

Als een gesprek met Joachim Trier iets duidelijk maakt, dan is het dat filmmaken een collectieve onderneming is. Hij beantwoordt op het filmfestival van Cannes nauwelijks een vraag zonder te verwijzen naar de mensen met wie hij samenwerkt of aan wie hij zich schatplichtig voelt. Zoals deze reactie op de vraag of het succes van zijn vorige film hem belemmerde bij het maken van Sentimental Value.

“Voordat de fase aanbreekt waarin we gaan schrijven, brengen we telkens een paar maanden dagelijks door in een kamer om los te komen van al die verwachtingen van buiten. We gaan na waar wij zijn in ons leven en proberen iets te creëren dat ertoe doet. Iets waar ik mee kan leven in de daaropvolgende twee jaar, als ik bezig ben de film af te maken.”

De ironie wil dat niet zijn Engelstalige, in Amerika gesitueerde, internationaal gecaste Louder than Bombs (2015), maar juist het Noorse millennialdrama The Worst Person in the World (2021) met twee Oscar-nominaties vier jaar geleden zijn doorbraak bij het internationale publiek bracht. Dat is dan ook het pad dat hij vervolgt met Sentimental Value, waarin een filmmaker (gespeeld door Stellan Skarsgård), op het moment dat zijn carrière in het slop raakt, toenadering zoekt tot de dochters van wie hij zich lang geleden vervreemdde. Via de taal van kunst natuurlijk, die hij nu eenmaal beter beheerst dan de taal van liefde.

Met zijn film zet Trier ook zijn succesvolle samenwerking met acteur Renate Reinsve voort. “Ik wilde iets doen met twee zussen – dat is hoe het begon – en ik wilde dat Renate in deze film de oudere zus zou spelen. Iemand die, in tegenstelling tot in haar vorige rol, vrij succesvol is en haar professionele persona heeft gevonden, maar onzeker is over haar plaats in de wereld. Renate is buitengewoon. Ze kan enorm grappig zijn en charismatisch, maar ze heeft ook het vermogen om alle ijdelheid te laten varen en naar plekken te gaan waar ze risico’s neemt, emoties laat zien, zich durft te laten gaan. Dat is kunst.”

Punk
“Maar laten we het ook hebben over Inga”, vervolgt hij, de aandacht vestigend op Inga Ibsdotter Lilleaas, die de jongere zus speelt. “Is ze niet geweldig? Mijn grote moment, iets waarvan ik droomde dat het zou gebeuren, was bij de première in het Grand Palais. Iedereen was aan het klappen voor de film en de camera filmde de cast en crew, en op het moment dat Inga in beeld kwam – die niemand voor de film kende – explodeerde het applaus.”

Hij geniet zichtbaar van de gedachte dat Sentimental Value voor de nog nauwelijks bekende Lilleaas het vehikel zou kunnen zijn dat The Worst Person in the World werd voor Renate Reinsve, die vier jaar geleden Cannes verliet met de acteerprijs in haar handbagage. Voor Sentimental Value mag Trier een paar dagen nadat dit gesprek plaatsvindt zelf de Grand Prix in ontvangst nemen – na de Gouden Palm de belangrijkste prijs die hier te winnen valt.

De lancering van een nieuw Dogma-manifest tijdens deze festivaleditie grijpt hij aan voor een eerbetoon aan Lars von Trier, al heeft hij zich nooit kunnen identificeren met de beweging van toen, of nu. “Waarom al die regels? Filmmaken is al zo moeilijk! Ik voel me bevrijd als ik kijk naar Charlotte Wells’ Aftersun [2022]. Dat is een tedere, intieme film, maar het is ook een geweldige filmische belevenis. Of Mia Hansen-Løve’s film Un beau matin [2022] – aaah, ik heb gehúild. Of Petite maman [2021] van Céline Sciamma: tien jaar psychoanalyse in zeventig minuten. In elke ouder huist een rouwend kind; een beetje waarover ik ook probeer te spreken in mijn films.”

Daags voor het gesprek muntte hij op een persconferentie de slogan ‘Tenderness is the new punk’. “Iedereen zoekt altijd naar de coole nieuwkomers. Maar je moet het ergens anders zoeken. Kijk naar Mike Mills’ C’mon C’mon [2021], een film waarin een oom en een neefje door Amerika reizen. Zulke films zijn lastig te pitchen omdat ze niet een groots verhaal vertellen of opvallen met een compleet nieuwe vorm. Waar ik trouwens óók van hou; zoals The Zone of Interest [2023] van Jonathan Glazer. Dat bewonder ik net zo goed. Maar er is iets met regisseurs die een menselijk perspectief innemen, en proberen het drama te vinden in het alledaagse, wat mij op het moment erg inspireert.”

Sentimental Value draait vanaf 11 december 2025 in de Nederlandse bioscoop.