Actie! Op de set van Zomervacht

Veursestraatweg 185, 2264 EG Leidschendam, 6 juli 2022, 12.24 uur

“Niet te hard praten, niemand per ongeluk aanraken, sowieso niet te dichtbij komen.” Voordat ze ons voorgaat op de set, worden fotograaf Bob Bronshoff en ik uitvoerig geïnstrueerd door 1st AD Marjan Lammers, die zich over de figuratie ontfermt.

Dat is niet voor niets. Op Landgoed Schakenbosch, een enorm gebouw dat voorheen dienstdeed als behandelcentrum voor jongeren met een licht verstandelijke beperking en ernstige gedragsproblemen en nu antikraak wordt bewoond, vinden opnamen plaats voor Zomervacht, het speelfilmdebuut van Joren Molter, die in 2016 afstudeerde aan de Filmacademie met het meermaals bekroonde In Kropsdam is iedereen gelukkig en vervolgens de korte coming-of-age film Dòst (2018) maakte.

Zomervacht is een verfilming van de gelijknamige roman van Jaap Robben uit 2018 (meer dan veertigduizend verkochte exemplaren in Nederland en België; Boek van de Maand in DWDD; de Engelse vertaling Summer Brother haalde in 2021 de longlist van de International Booker Prize). Daarin draait het om de dertienjarige Brian, die door zijn vader wordt opgezadeld met de zorg voor zijn meervoudig gehandicapte oudere broer Lucien. Maar hoe zorg je voor iemand van wie je niet weet wat hij nodig heeft? En hoe houd je iemand in bedwang die sterker is dan jij? Nog meer verwikkelingen: Brian wordt verliefd op Selma, maar die heeft al een vriend: Nino.

Brian wordt gespeeld door het Vlaamse talent Jarne Heylen, Lucien door de debuterende Joël in ’t Veld, een jongen met spasme. Micha Hulshof is hun vader. Isabelle Kafando, in 2021 afgestudeerd aan de Amsterdamse Toneelschool & Kleinkunstacademie, speelt Selma. Nino wordt gespeeld door Saskia Lichtenauer, ook veel andere hoofdrolspelers en figuranten hebben een beperking. “Ik ben trots dat een deel van de cast bestaat uit mensen met echte beperkingen”, aldus Molter. “Ik heb niet eerder met mensen gewerkt die zich met zoveel toewijding en zonder enige gêne in scènes gooien.”

Terwijl in het toilet en een nauwe gang alles in gereedheid wordt gebracht voor een intieme scène, neemt Molter uitgebreid de tijd om zijn acteurs op hun gemak te stellen. “De volgende scène hebben we al een keer gedaan, en dat doen we nu nog een keer vanuit een andere hoek”, zegt hij tegen Saskia, die met haar knuffel op de bank zit. “En dat gaan we eerst weer repeteren, met Selma erbij. Zij gaat je dan weer even aanraken en aaien enzo.”

Nadat Saskia de instructies heeft herhaald ten teken dat ze het begrijpt (“Dus net een tikkie anders dan in het vorige shot”), meldt een productiemedewerker zich bij haar. “Ik moet even een batterijtje bij jou wisselen, van je zender, want die is bijna leeg.” Saskia laat het zich welgevallen. “Dat verbaast me niks”, zegt ze dan. “Radio Saskia. Ik loop de hele tijd te zenden.”

Een tijdje later begeeft het hele gezelschap zich naar de gang. “Jongens, even ruuuuustig lopen in de gang nu, en we gaan effe Saskia positioneren. Kom maar even staan”, zegt de opnameleider. “Is er een stipje voor Saskia?” Een paar tellen later wordt er een stukje tape op de vloerbedekking aangebracht. “Dit is mijn eerste streepje op de vloer”, zegt Saskia trots.

Nadat Kafando – twee staarten, kamerjas met een roze tutu eronder – op de set is geroepen, vraagt Molter aan Saskia of ze nog weet waar ze moet staan. “Ja”, antwoordt Saskia, “maar zij heeft haar jas nog aan.” “Dat heb je goed gezien, heel scherp”, riposteert Molter. “Die gaat nu uit. En dan zijn we klaar voor opnamen.”

Zomervacht is de slotfilm van het Nederlands Film Festival 2023 en draait vanaf 19 oktober 2023 in de bioscoop.