Perfetti sconosciuti
Doosjes van Pandora
Het moment van de waarheid: deel uw smartphone. Perfetti sconosciuti verkent de grenzen van privacy in een tijd waarin elke scheet openbaar wordt gemaakt.
Geheimen maken je tot wie je bent. Groot of klein, ze bepalen je identiteit. Ze zijn niet per se duister of wereldschokkend. Soms zijn het kleine pleziertjes, maar ze zijn alleen van jou.
In Perfetti sconosciuti (‘volslagen onbekenden’) stemmen de personages in met een waarheidsspel, dus je voelt de bui al hangen. Welke lijken zullen er uit de kast vallen? Ironisch genoeg blijven vooral de personages boeien die iets van geheimzinnigheid in stand kunnen houden. Wie geen geheimen heeft, is een open boek. En open boeken zijn niet zo spannend.
Je kunt al jaren bevriend zijn, maar hoeveel weet je nu écht van elkaar? Bar weinig, natuurlijk. Het uitgangspunt van Paolo Genovese’s Perfetti sconosciuti is verre van origineel. Tijdens een etentje van bevriende koppels komt het gesprek op de smartphone, de ‘zwarte doos’ die al hun geheimen herbergt. Ze dagen elkaar uit om alle inkomende berichten, telefoontjes en meldingen met elkaar te delen. Het start als een grapje, maar heeft serieuze gevolgen. Wat je eenmaal weet, kun je niet meer niet weten. De telefoons blijken stuk voor stuk doosjes van Pandora.
De boel komt wat gekunsteld op gang. Een waarschuwing voor de sociale media en de macht van de smartphone is een belegen gegeven. Genovese begint op achterstand door dat als iets nieuws te presenteren. Het lukt hem op den duur om Italiaanse taboes als seksuele geaardheid aan te stippen, maar hij waagt het niet om met ze te breken. Perfetti sconosciuti is vooral interessant in de discussie over privacy. Ten behoeve van de veiligheid wordt privacy steeds verder ingeperkt. De verdediging voor die inbreuk is dat je niets te vrezen hebt als je niets fout doet. Genovese impliceert dat geheimen hebben een van de kernwaarden is om jezelf te kunnen zijn, maar durft hierover geen standpunt in te nemen. Hij blijft bij een banaler dilemma hangen. Leef je liever gelukkig in onwetendheid? Of geldt toch: eerlijk duurt het langst?
Perfetti sconosciuti werkt als een Aristotelisch toneelstuk met eenheid van tijd, plaats en handeling. Bijna de hele film speelt in hetzelfde appartement. Waar het Roman Polanski in Carnage (2011) lukte om een woning met de camera tot een labyrint te maken en David Cronenberg in Cosmopolis (2012) alle hoeken van een limousine benutte, wordt Perfetti sconosciuti nauwelijks filmisch. De camera toont braaf de gesprekken en de actie en de snelle montage is ook vooral functioneel. De maansverduistering als onheilspellend omen voelt in deze context dan ook wat misplaatst. De symboliek reikt niet verder dan dat de wereld op zijn kop staat.
Gelukkig zijn de acteurs, en dan met name Alba Rohrwacher (Una via a Palermo, 2013; De eenzaamheid van de priemgetallen, 2010) en de steeds beschonkener wordende Anna Foglietta, een genot om naar te kijken. In een film die gaat over het openstellen van je privéleven, lukt het hun om hun personages mysterieus te houden. Hun spel beklijft, doordat ze niet helemaal te vatten zijn.