Carnage

Twee bekvechtende echtparen maken een halszaak van een akkefietje tussen hun zoons. Roman Polanski brengt het in Carnage met sardonisch plezier.

Het Kammerspiel: het blijft een van de lastigste filmgenres. Zo niet voor Roman Polanski. Het wankele bootje in Mes in het water (1962), de behekste huizen in Repulsion (1965) en Rosemary’s Baby (1968), het gebombardeerde getto in The Pianist (2002): hij is altijd op zijn best geweest in de kleine ruimte. Ook in de New Yorkse huurflat waar Carnage zich afspeelt, weet Polanski weer een uiterst morbide, ongemakkelijke, claustrofobische sfeer te creëren. Er valt onmogelijk te ontsnappen aan de hoog oplopende spanningen tussen twee bekvechtende echtparen, die een gewelddadig incidentje tussen hun zoons hemelsbreed uitmeten.
Het verbale vuurwerk had scherper en geladener gekund, maar de acteurs zijn voortreffelijk gecast. Met een curieuze dubbele bodem: ze sturen karaktertypetjes waarvoor ze geknipt zijn zo over the top dat ze deze binnenstebuiten keren. Jodie Foster: de hysterisch schreeuwende jankmoeder, vermomd als het eeuwige slachtoffer. Haar echtgenoot John C. Reilly: de enorme driftkop, die het imago van lobbige allemansvriend probeert op te houden. Kate Winslet: naar buiten toe een ijskonijn, maar van binnen veel sensitiever dan ze ooit zou toegeven. Haar echtgenoot Christoph Waltz: de hondsluwe sadist, door wiens achteloze desinteresse je uiteindelijk ook heen prikt.

Bloedfanatiek
In een koele, neutrale cameravoering ontmaskeren ze elkaar één voor één. Wat begint met (gespeelde) beleefdheid, wederzijdse tolerantie en verzoeningsgezindheid, krijgt al snel grove en asociale trekjes. Vooral Waltz en Foster komen lijnrecht tegenover elkaar te staan: de onafgebroken bellende advocaat is niet anders gewend dan te reageren vanuit zijn onderbuik, maar de schrijfster van een boek over de humane catastrofe in Darfur houdt haar respect voor de mensenrechten lange tijd hoog in het vaandel. Tot ook zij bloedfanatiek in het geweer komt voor haar eigen vlees en bloed.
Carnage geeft een treffende illustratie van wat er gebeurt als we dat flinterdunne laagje beschaving van ons af gooien. Polanski, die geen moment partij kiest, benadert dit gegeven met sardonisch plezier. Ik betrapte mezelf erop te hopen op het onvermijdelijke: dat het ook steeds harder en feller over de schreef gaat. Zo speelt de film in op een vorm van leedvermaak, maar evengoed op een stiekem verlangen de grens van het sociaal toelaatbare wat vaker te overtreden.

Niels Bakker