Amores perros

Sinds Robert Rodriguez heeft Mexico geen groter filmtalent voortgebracht dan Alejandro González Iñárritu, wiens krachtige debuutfilm Amores perros is genomineerd voor een Oscar voor beste niet-Engelstalige film.

Amores perros begint met een scène die op het eerste gezicht uit Tarantino’s Reservoir Dogs had kunnen komen. Een auto scheurt op topsnelheid door de straten van Mexico Stad. Over zijn schouder kijkend voert de chauffeur een paniekerige discussie met de man op de achterbank, die een derde, hevig bloedende figuur vasthoudt. Het blijkt een grote, zwarte hond te zijn.

Tegelijkertijd wordt de auto onder vuur genomen door de inzittenden van een bestelbusje. De auto boort zich vervolgens met volle vaart in een andere personenwagen. Rinkelend glas, piepende banden, een gillende vrouwenstem, paniekerige omstanders en bebloede lichamen die slap achter het stuur liggen of met hun hoofd op het dashboard hangen. Het is een indrukwekkende ouverture, dankzij de dynamische, rusteloze manier van filmen, het rauwe realisme en de bloedende hond op de achterbank.

Sappelaars
In de loop van de film laat Iñárritu het ongeluk nog drie keer terugkomen, gefilmd vanuit verschillende invalshoeken. Hij gebruikt het om drie verschillende verhalen te vertellen: over de veroorzakers van het ongeval, die in de eerste auto zitten; over de vrouw die de pech heeft te worden aangereden en die door het lot een loer wordt gedraaid; en over een derde persoon, een buitenstaander die het ongeluk ziet gebeuren en die geen auto bezit, maar een winkelwagen door de straten van Mexico City duwt.

Deze opzet geeft Iñárritu de kans om een dwarsdoorsnede van de Mexicaanse samenleving te laten zien. Amores perros is een film over sappelaars die hogerop proberen te komen, over maatschappelijk geslaagden die hun eigen ondergang bewerkstelligen en over een zwerver die lang genoeg heeft geleefd om een vergissing uit het verleden te betreuren.

Hun honden vormen de verbindende schakel tussen de personages. Ze zijn de stille getuigen van het gedrag van hun baasjes, die geen van allen voor het geluk gemaakt lijken en op het gebied van de liefde en sociale contacten voornamelijk uitblinken in overspel en bedrog. Een sombere film is Amores perros echter niet. Daar is de film te krachtig en levenslustig voor.

Langbenig
Amores perros is qua structuur verwant aan Pulp Fiction, maar inhoudelijk heeft de film meer gemeen met mozaïekfilms als Magnolia en Wonderland. In tegenstelling tot Tarantino is Iñárritu niet geïnteresseerd in postmoderne ironie. Net als Paul Thomas Anderson meent hij alles wat hij filmt, in kapitalen en met uitroeptekens.

Amores perros is een meeslepend misdaadverhaal over twee broers die elkaar niet kunnen luchten of zien. Het is ook een amusante zwarte komedie (in lichte kleuren) over twee succesvolle mensen die de regie over hun leven kwijtraken. En het is een aangrijpende psychologische thriller over een vader die alles heeft verloren. Hoofdpersonen in één deel zijn figuranten in de andere twee. Hun levens raken elkaar soms (letterlijk, met die harde klap van het auto-ongeluk), maar Iñárritu doet geen geforceerde pogingen om ze bij elkaar te brengen.

Het tweeëneenhalf uur durende Amores perros nodigt als vanzelfsprekend uit tot meerdere bezichtigingen. Vooral het eerste en het derde deel blijven dan bijzonder sterk. Ook omdat Iñárritu’s compassie voor personages die zich aan de zelfkant van de samenleving bevinden dan het sterkst voelbaar is. In het eerste deel, getiteld ‘Octavio & Susana’, maakt hij van de naar zijn schoonzus verlangende Octavio (Gaël García Bernal) een bijna sympathiek te noemen antiheld. In deel drie, ‘El Chivo & Maru’, groeit de oude Chivo uit tot een fragiel symbool van hoop. Daarmee vergeleken is het tweede deel, ‘Daniel & Valeria’, niet meer dan een aardig tussenstuk: afstandelijker gefilmd, met voelbaar minder sympathie voor de langbenige schoonheid die in een rolstoel terechtkomt en de hoofdredacteur die zijn gezin voor haar in de steek liet. Ook welgestelde mensen krijgen het voor hun kiezen in het verder voortreffelijke scenario van Guillermo Arriaga, maar toch doet hun neergang niet helemaal geloofwaardig aan.

Als geheel kun je echter alleen maar bewondering hebben voor de tomeloze ambitie van de 37-jarige regisseur, die vroeger als DJ de clubs van Mexico City onveilig maakte. Amores perros is voor tweederde verbluffend en dat is genoeg. Het laat de mogelijkheid open dat Alejandro González Iñárritu nog beter wordt en dat is een aangenaam vooruitzicht.