Peter Monsaert over Offline

'Ik wist wat voor schoenen Rudy draagt'

  • Datum 20-12-2012
  • Auteur
  • Deel dit artikel

Foto Kris Dewitte

In Offline probeert krabbelaar in de marge Rudy een doorstart te maken in het leven. Regisseur Peter Monsaert: "De muziek van Triggerfinger vertolkt de emotionele uitersten van Rudy: pathos, melancholie, woede, onrust."

Door Edo Dijksterhuis

Offline wordt in ons land uitgebracht met ondertiteling. Geen overbodige luxe want de gemiddelde Nederlandse bioscoopbezoeker zou misschien een paar woordjes meepakken, maar verder onherroepelijk verdrinken in een zee van Vlaamse klanken. Hoofdpersoon Rudy, die na zeven jaar gevangenis probeert zijn leven een doorstart te geven, mompelt en tiert met een robuust West-Vlaams accent. Vicky, de dochter met wie hij hernieuwd contact zoekt via een sekssite, spreekt een zangerig soort studenten-Gents. En Carine, Rudy’s vrouw die niets meer met hem te maken wil hebben en zich verschuilt in een truttig voorstadje, heeft zich halfslachtig soapvlaams aangemeten.Dat gebruik van ‘regiolect’ is heel bewust, vertelt regisseur Peter Monsaert. "Ik wilde me concentreren op het kleine, het zeer lokaal bepaalde. Hoe kleiner het verhaal en alles wat erbij hoort, hoe universeler de uitstraling. Het wordt echter. Vroeger werden er nog films in Vlaanderen gemaakt waarin boeren mooi, geaffecteerd Nederlands spraken, maar tegenwoordig schikken de Vlamingen zich in hun eigen taal. En dat is logisch. In Britse films zie je toch ook geen arbeider die upper class English spreekt?"
Monsaert denkt dat de acceptatie van ongepolijst taalgebruik in ieder geval deels het huidige hoge niveau van de Vlaamse film verklaart — een niveau dat voorheen vooral gehaald werd door Waalse filmmakers. Hij geeft het toe: natuurlijk is hij schatplichtig aan de gebroeders Dardenne, die met La promesse, Rosetta en Le fils de Belgische film internationaal aanzien gaven. "Maar mijn werk is minder rauw, misschien qua gevoel meer Angelsaksisch. Mike Leigh en Ken Loach zijn voorbeelden. Het personage van Vicky lijkt in zekere zin op Mia in Fish Tank van Andrea Arnold."
Niet dat Monsaert het Britse ‘kitchen sink realism’ minutieus heeft bestudeerd en ontleed. Hij wil juist dicht bij zichzelf blijven en intuïtief werken, geen kopie maken. "Ik heb een fascinatie voor het alledaagse. Dat is volgens mij ook de kern van het maker-zijn: heel goed om je heen kijken en luisteren naar wat er direct om je heen gebeurt. Van die mensen die met een MP3 op hun oren over straat lopen, opgesloten in een eigen wereldje — verschrikkelijk! Ja, ik ben geïnteresseerd in de wereld om me heen. Misschien is dat wel heel erg katholiek."
Monsaerts maatschappelijk engagement is flink aangescherpt door het theaterwerk dat hij deed na de Filmacademie. Als scenograaf, regisseur en later acteur kwam hij in aanraking met buurtprojecten. Het grootste project dat hij deed was Vitrinetelevisie in een sociale achterstandswijk in Gent. "We haalden de tv uit de woonkamer en zette die op de vensterbank, hielpen mensen met het maken van filmpjes. Televisie wordt vaak gezien als de boosdoener die mensen isoleert, maar in dit project hebben we het medium gebruikt om mensen bij elkaar te krijgen. Op warme septemberavonden deden we de straatverlichting uit en konden buren elkaar op televisie zien, wat hun hobby’s zijn."
Aanjager achter Vitrinetelevisie was Victoria Deluxe, een maatschappelijk-culturele organisatie in Gent die door middel van kunst de positie van sociaal zwakke groepen wil verbeteren. Ook Offline kwam oorspronkelijk uit de koker van Victoria Deluxe. "De organisatie bestond tien jaar en ik wilde daar iets mee", vertelt Monsaert. "Toen Lumière als coproducent werd aangetrokken, kwam Victoria Deluxe steeds meer op afstand te staan. Ook inhoudelijk. Zij wilden een soort manifest, een boodschap, maar dat vind ik oninteressant. De wereld is niet zwart-wit, hij bestaat uit grijstinten."
Wie dat meteen aanvoelde was acteur Wim Willaert, die zich eerder al in de kijker speelde in Ex Drummer en 22 mei. "In de schrijffase had ik al een duidelijk idee over wie Rudy was. Ik wist wat voor schoenen hij draagt. Ik had zijn huis al gevonden, dat staat op de grens van stad en industrie, tussen spoor en snelweg, net als Rudy aan de rand van de samenleving. Toen ik Wim zag, wist ik dat er niet zoveel gespeeld hoefde te worden. Hij is Rudy. Samen met de hoofdrolspelers heb ik het hoofdpersonage verder uitgediept. Rudy is dubbelzinniger geworden: geen heilige maar ook geen crimineel."
"De muziek van Triggerfinger past daar heel goed bij", vindt Monsaert. De regisseur vroeg de inmiddels beroemdste band van België een soundtrack te maken. Het werd een voor Triggerfinger ongebruikelijke maar indringende collage van spierballenrock, stukjes klassiek en zelfs big beat. "Ook hier zijn we vanuit Rudy vertrokken. Waar luistert hij naar? Black Sabbath, Cream, Hendrix — jaren zeventig rock. De muziek van Triggerfinger draagt echo’s daarvan in zich. En ze vertolkt de emotionele uitersten van Rudy: pathos, melancholie, woede, onrust."
"Ik hou er niet van te veel te psychologiseren", zegt Monsaert. "Misschien is de voorbereiding voor de acteurs atypisch geweest. Ik nam ze mee door Gent en liet ze zien: hier woont Vicky, op dit kerkhof is haar zusje begraven, daar woont Rudy’s vriend Rachid. "Wat voelt het personage?" vind ik een foute vraag. Dat is wat de acteurs mij moeten vertellen. Via hen kwam ik meer te weten over mijn eigen scenario. Daar moet je niet te veel over babbelen, dat moet je gewoon doen."