Hollandse Nieuwe 2020: Jelle Nesna over Buiten is het feest

In de reeks Hollandse Nieuwe beantwoorden makers wier films op de veertigste editie van het Nederlands Film Festival in première gaan elk dezelfde vijf vragen. Jelle Nesna vertelt over zijn persoonlijke motivatie om het Arthur Japin-boek Maar buiten is het feest te verfilmen.

1. Waar gaat je film over? “Voor mij gaat Buiten is het feest over een verstoorde moeder-dochterrelatie. Door de komst van een stiefvader raakt Willemke, de jonge Sonne, eerst het contact met haar moeder kwijt, en vervolgens haar ‘onschuld’. Pas als Sonne volwassen is, en zij na het overlijden van haar oudere zus de voogdij krijgt over haar nichtje Lotte, komt het verdrongen verleden boven. Als de wettelijke vader van Lotte, die ook de stiefvader van de jonge Sonne was, aan de deur staat en de voogdij opeist, vraagt Sonne haar moeder te helpen Lotte te beschermen. Als moeder dat niet blijkt te kunnen, staat Sonne er op het moeilijkste moment van haar leven alleen voor.”

2. Waarom wilde je deze film maken? “Als kind leefde ik in mijn eigen wereld. Andere kinderen begrepen dat niet en daardoor stond ik vaak buiten de groep. In een klein dorp valt dat op. Een man die ik heel goed kende, maakte misbruik van mijn positie als eenling. Te snel verloor ik hierdoor mijn naïviteit en begreep ik dat volwassenen, onder het mom van vriendelijkheid, soms dingen van mij wilden die niet goed voor mij waren.
“Door de aanhoudende ophef in de media rond misbruik binnen de kerk en de sport, werd ik op een nacht wakker en dacht: hier moet ik iets mee doen. Niet over ‘de zwemleraar’ of de turncoach, maar over misbruik door de beste vriend van je vader, of binnen de als veilig veronderstelde omgeving van een gezin. Want juist als een kind zich veilig waant, is het kwetsbaar. Toen Karin Bloemen door familieomstandigheden werd gedwongen háár stilte te doorbreken, kwam haar misbruikverhaal naar buiten. Arthur Japin heeft daarover op haar verzoek het ijzingwekkende boek Maar buiten is het feest geschreven waarin hij zeer effectief de kern blootlegt van wat misbruik in een gezin betekent. Toen ik dat las, wist ik: dit boek ga ik verfilmen.
“Als je zwijgt over misbruik blijf je slachtoffer en bescherm je in feite de dader. Pas als je leert je verhaal te delen kan je verder. Delen werkt bevrijdend. Sterker nog: pas als je je masker afzet en je geheimen en schaamte deelt, ben je vrij. Als er één reden is waarom ik Buiten is het feest wilde maken, is het wel om deze boodschap.”

3. Mijn volgende film wordt nu eens… “Mijn volgende film zal gaan over hoe wij met de natuur omgaan. Het is nog te vroeg om daar al iets over te zeggen, maar één ding weet ik al wel: ik wil dat er in die film ondanks het heftige onderwerp vooral veel gelachen wordt.”

4. Wat heeft de Nederlandse film nodig? “In Nederland worden mensen opgeleid om in het systeem te passen. Goede schrijvers en regisseurs passen niet in een systeem, die hebben vrijheid nodig. Als Nederland als filmland internationaal wil doorbreken, hebben de schrijvers en de regisseurs bij de ontwikkeling van hun plannen meer vrijheid nodig.”

5. Wat was een bepalend filmmoment in je leven? “Ik was zeven jaar en we gingen met het partijtje van mijn beste vriend Martijn naar Winnetou en de schat van het zilvermeer. Ik herinner me een scène waarin Winnetou zich met zijn familie en vrienden schuilhield in een grot. In de scène was er een baby die moest huilen. Toen de boeven dichterbij kwamen riep ik door de bioscoop: ‘Winnetou pas op! Daar komen ze!’”

Buiten is het feest gaat op 28 september door heel het land in première op het NFF en draait vanaf 22 oktober in de bioscoop.