Het nieuwe kijken #94

Ebele Wybenga bericht maandelijks over wat hem opvalt op het kruisvlak van cinema en beeldcultuur.

‘Wat is er godsnaam gebeurd met gewoon een goed verhaal in 90 minuten vertellen, klaar?’, tweette Volkskrant-columnist Sheila Sitalsing. Het sciencefiction-epos Dune maakte haar ‘al na een kwartier onrustig’, na veertig minuten wilde ze haar geld terug.

Haar tirade tegen lange films kreeg direct bijval. ‘1,5 uur film is helaas de uitzondering geworden in plaats van de norm’, merkte cabaretier Peter Pannekoek op. ‘Documentaires met een boeiend verhaal dat in 1,5 uur zou kunnen worden verteld, uitsmeren over zes afleveringen van 50 minuten waardoor je na een half uur onnodige details geen zin meer hebt. Kan deze uitmelkhel stoppen?’, raast Telegraaf-columnist Kitty Herweijer.

Anderhalf uur lijkt de gulden snede van filmduur te zijn in de hoofden van de kritische kijker. Het vorig jaar uitgekomen Dune duurt ruim 2,5 uur. Lang niet zo lang als Titanic uit 1997, dat 3 uur en 14 minuten duurt en nog langer had kunnen zijn—regisseur James Cameron schijnt tien scènes geschrapt te hebben na vertoningen aan een ongeduldig testpubliek. Het idee dat ‘films steeds langer worden’ klopt niet over de hele linie. Maar er zijn recent wel veel grote producties die opvallen door hun lengte. The Irishman van Martin Scorsese duurt 3 uur en 29 minuten; ik haakte af na een uur of twee. No Time to Die was de langste Bondfilm ooit (2 uur en 43 minuten), maar daar liep ik de bioscoop uit met het gevoel dat het van mij nog wel langer had gemogen.

Dat had ik, anders dan Sitalsing, ook met Dune. Zij trok ‘dat eindeloze drentelen door die kutwoestijn’ bijzonder slecht; ik had er, vanwege de geweldige art direction, best nog even willen blijven. Haar opmerking deed me denken aan Quantum of Solace, de kortste Bond-film ooit (1 uur en 46 minuten), gedraaid na een staking van scenarioschrijvers. In mijn herinnering was deze film juist te lang, één en al gaapverwekkende ontploffingen en eindeloos gedraal in een Zuid-Amerikaanse woestenij.

Of een film te lang voelt heeft niks met de werkelijke lengte te maken, maar met het script, de montage en de aandachtsspanne van de individuele kijker. Vanaf het moment dat je het gevoel hebt dat je je tijd verdoet is elke seconde er één te veel. ‘Alle films van 3 uur moeten naar een filmhuis in een container op de Maasvlakte’, tweette Sitalsing ook nog. Voor Drive My Car (2 uur en 39 minuten) hoef ik van Sheila gelukkig niet de woestijn in.