No Time to Die

In zijn vijfde en laatste optreden als James Bond breekt Daniel Craig met de tradities van de bijna zestig jaar oude filmreeks.

Daniel Craig werd in 2006 niet enthousiast onthaald als de nieuwe James Bond. Volgens verstokte fans was zijn postuur te gedrongen, zijn oren te vlezig en zijn haarkleur te licht: “Geen Blonde Bond!” Terwijl Craigs menselijke invulling van de Bond-rol na het aanvankelijke gemor werd geaccepteerd, stond het identitaire volkje daarna regelmatig op de achterste benen als de zwarte acteur Idris Elba weer eens werd genoemd als potentiële opvolger van Craig. Diezelfde reactionaire stumpers moeten nu incasseren dat in de 25ste James Bond-film de functie van Agent 007 is toebedeeld aan Lashana Lynch. Een vrouw van kleur met een License to Kill – is dan niets meer heilig?

Regisseur Cary Fukunaga gooide olie op het vuur door in een interview met The Hollywood Reporter te stellen dat de Bond van Sean Connery zich in de vroegste afleveringen van de succesvolle serie gedroeg als een verkrachter. De traditionalisten mogen zich in No Time To Die nog even vastklampen aan Daniel Craig, die in zijn vijfde en laatste speelbeurt James Bond nog steeds neerzet als een blanke heteroman. Hoe het na Craigs vertrek verder moet? Daar zetten de filmmakers in de finale een monumentaal vraagteken bij.

Terwijl het slot de meeste tongen zal losmaken, zitten de sterkste scènes juist aan het begin. Nog voordat Billie Eilish’ zwoelfluisterende titelsong klinkt – de beste in jaren – maakt Fukunaga de kijker in een spannend gefilmd staaltje huisvredebreuk deelgenoot van de traumatiserende ervaringen van Bonds geliefde Madeleine (Léa Seydoux). Een pre-credit-scène zonder Bond, die tevens relevant is voor de plot: ook dat is een breuk met de traditie.

De actiesequentie na de credits is juist weer overtuigend old school. Bond arriveert met Madeleine in een Italiaans bergstadje, om het graf van zijn in Casino Royale (2006) vermoorde geliefde Vesper Lynd te bezoeken. Leden van misdaadorganisatie Spectre wachten de spion op en trakteren hem op een dolle achtervolging en een daverende kogelregen. Bond overleeft de aanslag, maar zijn relatie met Madeleine strandt. Vijf jaar later laat hij zich als gepensioneerd geheimagent overhalen om een laatste spionageklus uit te voeren. Daarbij loopt hij de nieuwe 007 tegen het lenige lijf. Lashana Lynch schiet er overtuigend op los, maar wordt als spionne overklast door Ana de Armas die tijdens een Cubaanse cocktailparty de show steelt als knokheldin in galajurk.

De omslachtige intrige omtrent een virus en nanorobots doet er niet toe. Het magere optreden van schurk-van-dienst Rami Malek doet evenmin ter zake. Wat telt is dat Craig alle ruimte krijgt om zijn portrettering van James Bond als een menselijke en kwetsbare held na vijf memorabele optredens tot een bevredigend – en af en toe zelfs emotionerend – einde te brengen.