Focus: David Lynch
The Straight Story
Alles over David Lynch, nou ja, in elk geval veel, kun je te weten komen in Maastricht. In het Bonnefantenmuseum is tot april de expositie Someone is in my house te zien. En in Filmtheater Lumière loopt de vertoning van Lynch’ complete oeuvre nog een tijd door. In Amsterdam vertoont Lab111 zijn oeuvre.
Beter laat dan nooit. Elf jaar na de Lynch-expositie in het Parijse Fondation Cartier is in het Bonnefantenmuseum een soortgelijke tentoonstelling over zijn werk te zien. Elf jaar geleden was het bijzonder dat Fondation Cartier de nadruk legde op Lynch als beeldend kunstenaar. Dat Lynch uit allerlei materialen vervaardigde schilderijen maakt met nogal verontrustende taferelen (waarom heeft die vrouw een elektrisch mes in haar hand?) was in die tijd nauwelijks bekend. Inmiddels dus wel, maar dat maakt de expositie in het Bonnefantenmuseum niet minder interessant.
Opmerkelijk is dat tegenover de thrillerachtige grote schilderijen kleine priegelwerkjes staan. Kennelijk wist Lynch al vroeg dat hij een Beroemd Kunstenaar zou worden, want vanaf zijn studententijd heeft hij elke snipper papier, tot aan post its met huishoudelijke mededelingen toe, bewaard.
Getwist kan worden over de vraag of Lynch zonder zijn filmcarrière als beeldend kunstenaar veel erkenning zou hebben gehad. Zijn beeldende kunst is minder baanbrekend dan zijn films, die met hun mengeling van nachtmerries, dromen en werkelijkheid niet alleen van invloed zijn op de filmcultuur, maar ook op het denken over irrationeel en subjectief waarnemen van de werkelijkheid. Bij Lynch is de mens geen rationeel wezen, maar een speelbal van driften en impulsen.
Wie dat met eigen ogen wil vaststellen, kan nog tot begin februari terecht bij het retrospectief The films of David Lynch in Lumière. Te zien zijn Blue Velvet, The Elephant Man, Inland Empire, Lost Highway, Wild at Heart, Twin Peaks: Fire Walk With Me, The Straight Story en Mulholland Drive. Ook te zien is de documentaire David Lynch: The Art Life (Jon Nguyen e.a., 2016), die inzicht geeft in Lynch’ denk- en gevoelswereld. Wie meer wil weten over het ontstaan van Blue Velvet, kan terecht bij de documentaire Blue Velvet Revisited (Peter Braatz), die onder andere beelden van setopnames bevat.
Het complete oeuvre van Lynch is ook in Lab111 in Amsterdam onder de titel American Dream: The Complete Filmography of David Lynch te zien. Het retrospectief loopt al even, maar tot eind januari zijn nog te zien: Eraserhead, The Elephant Man, Dune, Blue Velvet, Wild at Heart, Twin Peaks: Fire Walks With Me, Lost Highway, The Straight Story, Mulholland Drive en Inland Empire. Ook rouleren nog drie films van Lynch door filmtheaters in het land: Lost Highway, The Elephant Man en Mulholland Drive.