The Ugly Stepsister
Ruisende rokken en rottende lijken
The Ugly Stepsister. Still: Marcel Zyskind
Is The Ugly Stepsister, een hervertelling van het sprookje van Assepoester vanuit het oogpunt van de stiefzussen, feministisch of juist vrouwonvriendelijk?
Gaat het gesprek over Assepoester, dan is er altijd die ene persoon die begint over de ‘echte’ versie, namelijk die van de gebroeder Grimm waarin de stiefzussen voor de prins hun tenen afhakken om in Assepoesters muiltje te passen. Een soort body horror eigenlijk, moet de Noorse filmmaker Emilie Blichfeldt hebben gedacht.
In haar speelfilmdebuut The Ugly Stepsister (Den stygge stesøsteren) vertelt ze het sprookje vanuit het perspectief van een van Assepoesters stiefzussen, toewerkend naar dat ene gruwelmoment. Maar wat voegt haar versie eigenlijk toe? Haar film zou een aanklacht zijn tegen het schoonheidsideaal, maar heeft ze ons iets te vertellen wat we niet allang wisten?
Blichfeldt verpakte haar film, een “horrorkomedie”, in een vorm die herinnert aan videoclips en strips, vol zwarte humor en karikaturen, en in een overdadige stijl. Daarmee doet The Ugly Stepsister denken aan een aantal andere recente films van vrouwelijke makers, zoals The Substance (Coralie Fargeat, 2024), Promising Young Woman (Emerald Fennell, 2020) Timestalker (Alice Lowe, 2024), Lisa Frankenstein (Zelda Williams, 2024) en The Love Witch (Anna Biller, 2016). Deze films passen in genres – wraakfilm, horror, sciencefiction – die we van oudsher associëren met mannelijke makers en een mannelijk publiek, maar gaan over de clichés van het vrouw-zijn, zoals dwepen met jongens en tutten voor de spiegel. Dit zijn de valkuilen van de heterovrouw, waarschuwen deze films, want het schoonheidsideaal leidt tot ijdelheid en mannen zijn niet te vertrouwen.
Nog een overeenkomst: deze filmmakers kiezen voor een hard contrast, waarbij een nadrukkelijk weelderige vormgeving (pastelkleuren, ruisende rokken, gelikte decors) wordt gekoppeld aan groteske ranzigheid (bloed, kots, rottende lijken). Dat kan interessant zijn, maar pakt net zo vaak plat uit – en ook nogal moralistisch.
Zo is The Ugly Stepsister, een film die overduidelijk feministisch bedoeld is, eigenlijk opvallend vrouwonvriendelijk. Slutshamen is verkeerd, vertelt de film ons, maar doordat de seksscènes net zo akelig in beeld worden gebracht als de martelmomenten lijkt Blichfeldt zelf óók een oordeel te hebben over promiscuïteit, of op zijn minst onverklaarbaar sex-negative te zijn. Als ons aan het einde wordt ingewreven hoe lelijk en mismaakt de stiefzus uit de titel wel niet is, als een freak in een circusact, lijkt The Ugly Stepsister niet zozeer in te gaan tegen de schoonheidscultus, als wel eraan bij te dragen.
The Ugly Stepsister (Den stygge stesøsteren) is vanaf 17 oktober 2025 te zien op Mubi (VoD)