Too Much

Lena Dunham is terug met een nieuwe serie. In de Netflix-romkom Too Much vraagt ze zich af of je te veel kunt zijn om van te houden.

“Beste Wendy Jones…” In geheime Instagram-video’s richt Jessica zich tot de nieuwe vriendin van haar ex. “Vandaag zou mijn zevende jubileum zijn.” Of: “Kijkt hij jou ook aan, en zegt hij dan hetzelfde?”

Het doet me denken aan hoe Chris Kraus in haar autofictieve memoires I Love Dick brieven schrijft aan een cultuurcriticus met wie ze geobsedeerd raakt. Net als Chris verstuurt Jessica in eerste instantie haar (video)brieven niet, en zijn deze brieven vooral een manier om na te denken over haar eigen leven, verlangens en tekortkomingen. Een dagboek dat niet privé is, maar publiek, gericht aan de ander.

I Love Dick is bekentenisliteratuur, en je zou kunnen zeggen dat Lena Dunham de bekentenistelevisie populariseerde die ons ook series als Fleabag (2016-2019) en I May Destroy You (2020) heeft gebracht. In haar eerste serie, het baanbrekende Girls (2012-2017), speelde ze het hoofdpersonage Hannah Horvath zelf, en haar rauwe portrettering van een stelletje geprivilegieerde twintigers in New York vervaagde de grens tussen maker en personage zozeer dat mensen Dunham nog steeds verwarren met Hannah.

Te veel en te weinig
Too Much volgt dertigers in Londen, en is opnieuw gebaseerd op Dunhams eigen ervaringen. Net als Jessica eindigde Dunhams relatie en verhuisde ze naar Londen, waar ze als een blok viel voor een indie-muzikant (haar man en medebedenker van de serie Luis Felber). Maar er zijn ook verschillen: Jessica’s carrière is nooit echt van de grond gekomen, terwijl Dunham juist op jonge leeftijd enorm succesvol was, maar daarna vooral met tegenvallende projecten kwam. Bovendien wordt haar stand-in dit keer niet gespeeld door Dunham zelf, maar door komiek Megan Stalter (bekend van haar bijrol in Hacks). In een Instagram-post beschreef Dunham wat de bodyshaming die ze jarenlang over zich heen kreeg met haar deed, en in interviews vertelt ze dat ze er daarom voor koos om de hoofdrol dit keer niet te vertolken.

Too Much gaat aan de haal met de Britse romkom, met afleveringen getiteld ‘Enough, Actually’, ‘One Wedding and a Sex Pest’ en ‘Nonsense & Sensibility’. Dit, en het feit dat het een miniserie is, betekent dat de serie een duidelijke, doorlopende verhaallijn heeft: ze begint wanneer Felix en Jessica elkaar ontmoeten en volgt losjes hun opbloeiende relatie. Toch is Dunham op haar best wanneer ze vasthoudt aan de episodische structuur. De aflevering ‘Ignore Sunrise’ is bijvoorbeeld bijzonder sterk, juist door de beperkte focus en het geringe aantal personages – die aflevering draait enkel om Felix en Jessica tijdens een nacht waarin Jessica eigenlijk vroeg moet slapen. Over Girls werd weleens gezegd dat er weinig gebeurde, maar juist dit gebrek aan traditionele plot gaf ruimte aan de observaties over hedendaags nihilisme. In Too Much is Dunhams kijk op de wereld troebel.

Dunham weet als geen ander menselijke tekortkomingen te doorgronden, in het bijzonder die van zichzelf. Zelfs in de zwakkere afleveringen zitten flarden van die rauwe eerlijkheid. “Ik schrijf voor mezelf”, zegt Jessica’s ex Zev tegen haar in een lange flashback, onhandig geplaatst in een aflevering waarin ze ketamine gebruikt. “Jij kan alleen creatief zijn als andere mensen toekijken. Alsof je een show opvoert.”

Het is makkelijk om te zeggen dat Too Much te veel is. Maar als het dat is, dan is dat niet vanwege het irritante hoofdpersonage – al werkt Dunhams schrijfstijl beter wanneer die wordt gebracht met haar eigen droge, laconieke toon dan met Stalters kenmerkende hyperactieve energie, alsof een peuter een driftbui heeft. Hoe dan ook: er zijn te veel ideeën, te veel personages en, met slechts tien afleveringen van meestal rond de dertig minuten, te weinig tijd.

Zelfacceptatie
Too Much voelt bovenal aan als een verdediging, en dat is waar het echt begint te wringen. Want voor een serie die menselijke gebreken laat zien, voelt de radicale zelfacceptatie waar Jessica naar streeft bijzonder hol aan. Dunham kijkt wel naar haar eigen lelijke kanten, maar schuwt de reacties daarop. Na het einde van Girls is Dunham vooral in het nieuws geweest door een reeks controverses, waaronder haar verdediging van Murray Miller, een schrijver van Girls die werd beschuldigd van seksueel wangedrag, en Too Much probeert deze controverses aan te stippen zonder ze echt te adresseren. Een moment waarop Jessica een veroordeelde verkrachter confronteert, voelt onhandig aan.

Een aflevering draait bovendien om een publieke verontwaardiging die Jessica treft, maar de montage van online reacties verbleekt bij wat Dunham allemaal over zich heen heeft gekregen. Het voelt zwak, gemakkelijk. En die brieven aan Wendy, het Instagram-model waarmee haar ex Zev wil trouwen? Het blijkt meer een vertelinstrument bedoeld om haar ‘red flags’ te tonen dan een manier om inzicht te krijgen in haar binnenwereld.

Voor de bedenker van personages die zo onsympathiek zijn dat mensen haar begonnen te haten, en voor een show die niet bang lijkt een vrouw te portretteren die ‘te veel’ is, is Too Much bijzonder braafjes. Niet dat er geen vreemde dingen gebeuren, maar ze lijken volkomen los te staan van de werkelijkheid. Was Girls groezelig en echt, Too Much doet meer aan als Dunhams versie van Emily in Paris (2020-).

Die terughoudendheid is misschien niet zo verrassend, na alle bagger die Dunham over zich heen heeft gekregen. In deze oneerlijke wereld worden makers eerst beoordeeld op hun openhartigheid en dan op hun voorzichtigheid. Ik zeg dit in de wetenschap dat wat Dunham deed soms verkeerd was of van slechte smaak getuigde, maar ook in de wetenschap dat vrouwen die onsmakelijk zijn veel harder worden veroordeeld dan mannen die misdaden begaan. Ik zeg dit vooral omdat je kunt zien dat Dunham aangedaan is door haar ervaringen – de bodyshaming waardoor ze stopte met acteren (hoewel ze een bijrolletje heeft als Jessica’s depressieve zus) en de onevenredige hardheid over haar misstappen, waaronder de witheid van Girls (alsof Dunham als enige een serie maakte waarin mensen van kleur eerst alleen figureerden). Wie zou hierdoor niet aangedaan zijn?

Wellicht weet Dunham inmiddels dat ze het niet goed kan doen, en is dat waarom Too Much begint met een teleurstelling: het Londense landgoed (‘manor‘) waar Jessica naartoe verhuist, blijkt geen landhuis maar een flatgebouw. “Ik ben voortdurend mijn verwachtingen aan het bijstellen”, zegt ze. Ook wij moeten onze verwachtingen bijstellen: Dunham is niet meer de compromisloze maker van tien jaar geleden. Misschien is dat de echte vraag van Too Much. Niet of je te veel mag zijn, maar of je na alles ooit weer genoeg kunt zijn.

Too Much is vanaf 10 juli 2025 te zien op Netflix.