Boeken: Bastille en De grens

Eind vorig jaar begon de kleine Amsterdamse uitgeverij Tabula met een Cinema-reeks, waarvan Hans het leven voor de dood het eerste deel was. Daarnaast is Tabula uitgever van het tijdschrift De wolfsmond, dat begin dit jaar een heel nummer (7) wijdde aan “het filmscenario als oorspronkelijk medium”. In tegenstelling tot wat het laatste suggereert, verschenen onlangs in de Cinema-reeks de scenario’s van de films Bastille en De grens. In beide gevallen gaat het namelijk niet om “oorspronkelijke media”, maar om keurige beschrijvingen van hoe deze films er uiteindelijk uitzien.

“Lees ook eens een goede film”, is de reclame-slogan die Tabula hanteert om deze boeken aan de man te brengen en die leus dekt dus precies de inhoud. Het boek Bastille wordt daarbij nog aangevuld met interviews met regisseur Rudolf van den Berg en co-scenarist Leon de Winter; De grens bevat tot slot de brieven van regisseur De Winter, die hij tijdens de draaiperiode van zijn film in de Volkskrant publiceerde.

Hoe nuttig het misschien ook lijkt om dergelijke scenario’s te publiceren, in een tijd van video heeft het ook iets overbodigs. Dergelijke teksten zijn toch met name van belang voor mensen die zich om beroeps of studieredenen bezig willen houden met film. Over een tijdje zijn van beide films de videobanden beschikbaar en dan zullen ook zij daar eerder naar grijpen dan naar zo’n boek, dat dan hooguit nog een hulpmiddel is om niet meer alles zelf op te hoeven schrijven.

De waarde van deze Cinema-reeks zou enorm verhoogd worden als de geschreven filmversie vergeleken zou kunnen worden met het scenario, waarmee de regisseurs de draai- en montagefase ingingen. Zeker uit de hoek van de Eerste Amsterdamse Filmassociatie is het niet onbekend, dat men met vrij literaire scenario’s begint te filmen, die op hun beurt tijdens het draaien en in de montage allerlei problemen oproepen, omdat die teksten zich lang niet altijd zo eenvoudig in beelden en beeldenreeksen laten omzetten. Voor geïnteresseerde leken en deskundigen is het dan interessant hoe de makers dergelijke problemen van het scenario filmisch hebben opgelost. In een artikel of interview zouden de makers achteraf een toelichting kunnen geven op de meest opmerkelijke afwijkingen van dat oorspronkelijke scenario.

Het veranderen van het karakter van de Cinema-reeks in deze vorm zou een goede bijdrage kunnen betekenen tot de scenarioschrijverij in ons land. Voorlopig moeten we ons nog tevreden stellen met de overigens goed verzorgde uitgaven op A4-formaat.

Bastille. Een film van Rudolf van den Berg, Sjef Lagro (red.) | Tabula, Amsterdam, 1984 | 56 p. (geïll.) | f 20,-De grens. Een film van Leon de Winter, Sjef Lagro (red.) | Tabula, Amsterdam, 1984 | 56 p. (geïll.) | f 20,-