Snel geld (Snabba cash)

De Zweedse film heeft voor de buitenwereld een nieuw gezicht gekregen. Zweedse misdaad werd dankzij de Millennium-trilogie een heuse hype, en wie daar voor gevallen is zal dat opwindende gevoel graag nog even willen vasthouden met Snel geld (Snabba cash) van Daniél Espinosa.

Ook deze thriller naar de debuutroman van Jens Lapidus laat zien dat de keurig aangeharkte Zweedse verzorgingsstaat een donkere kant heeft. Een vergelijkbare harde en verontrustende toon wordt trouwens aangeslagen in enkele recente Deense films, waaronder het binnenkort te verwachten Brotherhood. Een trendje?

Snel geld, dat zich voornamelijk in de criminele onderwereld van Stockholm afspeelt, is opgebouwd volgens de beproefde mozaïekformule waarbij aanvankelijk losse lijnen steeds meer verstrengeld raken. De van dichtbij gefilmde ontsnapping van de Chileense drugsdealer Jorge uit een Zweedse gevangenis drukt ons er direct met de neus bovenop. Het is een triomfantelijke sprong naar de vrijheid, vastgelegd met een jachtige cameravoering en in kille, bleke kleuren die direct een onbehaaglijk gevoel oproepen. Inderdaad, de vrijheidsroes is van korte duur. Nauwelijks heeft de vluchtauto vaart gemaakt of Jorge springt er weer uit, rennend op zoek naar een plaats waar hij kan onderduiken. Een concurrerende bende, die we al leerden kennen tijdens een meedogenloze afrekening in een van Stockholms decadente clubs, zit hem op de hielen.

Studiegenoten
De belangrijkste bijdrage aan deze kluwen van verhalen komt echter van een heel andere kant. Student Johan is een keurige jongen uit de provincie die zijn minderwaardigheidscomplex probeert te verbergen door flink mee te feesten met zijn rijke studiegenoten. Daar is geld voor nodig, en met zijn baantje als taxichauffeur redt hij dat niet. Hij zwicht voor de verleiding van een cocaïnedeal, met noodlottige gevolgen.

Tot zover biedt Snel geld nog niet zo heel veel nieuws, al moet gezegd dat Espinosa weet hoe je een thriller met vaart en afwisseling regisseert. Snel geld oogt realistisch, mede dankzij de voortreffelijke acteurs, maar laat ook geen kansen onbenut om de wrange en tragische kanten op sprekende wijze uit te vergroten. Schitterende scènes zitten er in, zoals een bizar rendez-vous op een boerderij waar kolen worden gekweekt om cocaïne in te verbergen.

Aantrekkelijk is daarnaast de dynamiek die de film op verschillende fronten heeft. Dan gaat het niet alleen om de enerverende stijl, maar ook om het feit dat het verhaal hoog en laag verbindt — een bankier in nood grijpt cocaïnegeld als reddingsboei — en het gegeven dat we de belangrijkste personages ook van een meer alledaagse, menselijke kant leren kennen. Daardoor krijgt deze genreoefening net iets meer nuance en gevoel.

De huurmoordenaar die achter Jorge aanzit wordt in zijn werkzaamheden belemmerd door de zorg voor zijn vierjarige dochtertje, en dat is hier meer dan alleen een grappige of sentimentele voetnoot. De grootste tragiek dient zich echter aan wanneer student Johan verliefd wordt op een meisje van rijke komaf. Zij is onafhankelijk en oprecht, en bereid hem te nemen zoals hij is, maar hij ziet het te laat.

Een vervolg is in aantocht.