Grand central

Een liefde zo sterk dat hij een meltdown teweeg kan brengen. Rebecca Zlotowksi speelt in het melodrama Grand central met grote emoties en gevaarlijke deeltjes die door geen Geigerteller te meten zijn.

Stralingsziekte zegt ze, is een beetje alsof je door een mooie vrouw gekust wordt. Je komt wat onvast op je benen te staan. Krijgt een raar gevoel in je buik. Misschien beginnen je oren te suizen. En dan kust ze hem. De mooie Karole, het liefje van de baas. Lichtzinnig omgaan met de liefde blijkt al net zo gevaarlijk als die radioactieve straling zelf. De metaforen zijn nooit ver weg in Rebecca Zlowtowski’s tweede lange speelfilm Grand central. Ook nu is de invloed van haar mentor Lodge Kerrigan voelbaar (Clean, Shaven, Claire Dolan) onder wiens hoede ze haar eindexamenfilm Belle épine (2010) schreef. Hoofdpersoon Gary, dagloner in de Franse atoomindustrie, en Karole zijn verloren in een ontmenselijkte wereld. Hun liefde is zo sterk dat hij een meltdown teweeg kan brengen. Want het begint misschien met stralingsziekte, met die eerste kus, maar dat is natuurlijk nog maar het begin.
De hoofdrollen in Grand central, die afgelopen voorjaar tijdens het Filmfestrival Cannes in Un Certain Régard in première ging worden gespeeld door Tahar Rahim en Lea Seydoux, waardoor deze film automatisch al een beetje in de schaduw kwam te staan van hun veel spectaculairder en controversiëler optredens in competitiefilms Le passé en La vie d’Adèle. Onterecht. Grand central is misschien een beetje te ernstig van toon, maar het leven in de schaduw van die zandlopervormige torens is ook ernstig. Hoe graag de ongeschoolde mannen in de schoonmaakploeg die onder aanvoering van voorman Giles (Olivier Gourmet) van centrale naar centrale trekt dat ook willen vergeten. En hoe romantisch de vlucht van Gary en Karole uit dat troosteloze leven ook is. Je wilt mee in hun droom. Zelfs al bestaat die uit gestolen momenten en hazenslaapjes.
Grand central schetst met visuele precisie een wereld die nog weinig in films te zien is geweest. De film voert ons niet alleen de kerncentrales in, maar opent ook andere deuren, of beter gezegd ogen. Want wat te denken van het feit dat de Franse atoomindustrie drijft op ongeschoolde en tijdelijke krachten, die werken met gevaren die onzichtbaar zijn? Dat is in dit fijn gecomponeerde melodrama niet alleen een metafoor voor de liefde tussen Gary en Karole, maar ook een keiharde aanklacht tegen onze flexeconomie waar McJobbers al meer van hun werk vervreemd zijn geraakt dan Marx ooit heeft kunnen verzinnen. Het gaat ook over die meltdown als in Grand central de sirenes afgaan.

Dana Linssen