GET RICH OR DIE TRYIN’

Een carrière als zware jongen blijkt weer eens een absolute voorwaarde om het ver te schoppen als rapartiest, blijkt uit het 50 Cent-vehikel Get rich or die tryin’.

Weinig popsterren kunnen de verleiding, of de druk van hun manager, weerstaan om hun populariteit uit te buiten in de bioscoop. Elvis begon er een halve eeuw geleden mee in Love me tender en Jailhouse rock, en sindsdien veranderde er weinig aan het karakter van popsterrenvehikels. Hoe groot de muzikale verschillen ook mogen zijn tussen Abba, Prince, The Beatles, Spice Girls en Britney Spears: hun bioscoopoptredens waren zelden meer dan tot speelfilmlengte opgerekte reclames voor een zorgvuldig opgebouwd imago. Lange tijd leek het hiphopwereldje immuun voor het genre. Rappers gingen bij bosjes acteren, maar hun filmwerk kon bestaan in een universum dat niet noodzakelijk hoefde te overlappen met hun muzikale imago. In sommige gevallen — zoals Ice-T, Ice Cube, ‘Marky’ Mark Wahlberg en niet te vergeten Will Smith — overvleugelde het acteerwerk zelfs de popcarrière. Met 8 Mile introduceerde Eminem in 2002 het rapsterrenvehikel. Het autobiografische (en voor Eminems hiphop-credibility zo cruciale) ploeterverhaal over een kansarme blanke die het probeert te maken in de zwarte rapperswereld is in de kern niets anders dan Elvis die zich van arme bordenwasser of ex-gedetineerde opwerkt tot ieders favoriete liedjeszanger. Verschillen zijn er natuurlijk ook: in tegenstelling tot de oubollige Presley-vehikels was 8 Mile een behoorlijk goede film, al was het maar omdat Marshall Mathers heel wat beter acteerde dan The King.

9 kogels
Het lijkt er op dat 8 Mile voorlopig de mal is waaruit alle rappersvehikels worden gegoten. Zo ook Get rich or die tryin’, een dramatische bewerking van het levensverhaal van Curtis Jackson, alias 50 Cent. In de eerste akte wordt de hopeloze uitgangspositie van de latere popheld (die hier Marcus heet) geschetst. Zijn vader is onbekend en zijn drugs dealende moeder vindt een gewelddadige dood op de straat. Akte twee: de oudere Marcus (zonder poespas gespeeld door 50 Cent) verdient de kost als drugsdealer, klimt op in de bendehiërarchie en belandt na een stevige portie geweld in de lik. Dit hele levensverhaal trekt aan Marcus’ geestesoog voorbij nadat hij overhoop is geknald door vroegere misdaadmakkers. Net als 50 Cent zelf — die naar verluidt negen kogels incasseerde — overleeft Marcus de aanslag, waarna het tijd is voor akte drie: de catharsis. Zijn oude jeugdliefde (Joy Bryant) spoort de revaliderende Marcus aan om zijn andere jeugdliefde (de muziek) serieus op te pakken, en zo en passant een beter mens te worden.
De Ierse regisseur Jim Sheridan (In the name of the father, In America) brengt de smartlap in beeld met veel pathos en met oog voor de grimmige details van het leven in de Afro-Amerikaanse binnensteden. Daarmee duikelt hij wel in de valkuil van valse romantiek die de rapperswereld aankleeft. Wie geen zware jongen is geweest, zo betoogt de film eigenlijk, die kan een carrière als rapper wel vergeten.

Fritz de Jong