Evenementen (Focus) – 5 juli 2012
Jean Vigo’s Zero de conduite
De Twaalf Rechtvaardigen
Bent u een rechtvaardig mens? Dan is het misschien mede aan u te danken dat de wereld nog bestaat. Dat is althans de strekking van de in de Talmoed opgetekende legende over de zesendertig rechtvaardigen. Het is het minimum aantal goede mensen dat nodig is om de aarde draaiende te houden. Als het er minder zijn vindt god het welletjes en maakt hij een einde aan de wereld. Om het extra spannend te maken, weten de zesendertig rechtvaardigen niet dat ze bij het selecte gezelschap horen. Zij dragen in stilte het lijden van de mensheid en houden zo zonder dat zij het weten de wereld in stand. Filmmaker Kees Hin liet zich door de legende inspireren voor de multiscreenvoorstelling Filmpoëtica — De Twaalf Rechtvaardigen. De maker dook in het rijke filmarchief van EYE en kwam naar buiten met filmfragmenten van filmmakers van wie hij vindt dat zij met hun werk de filmkunst in stand houden. Zolang hun werk gezien wordt, overleeft de filmkunst. Hin is bescheidener dan god, want hij is tevreden met twaalf filmmakers. Vanaf 8 juni vertoont hij in een van de bioscoopzalen van EYE op zes schermen scènes en beelden uit het werk van onder anderen de gebroeders Taviani, Frans van de Staak, Jean Vigo, Carl Dreyer en Brillante Mendoza.
Het EK film
Welk land wordt Europees kampioen film? Slaat Duitsland in de laatste minuten toe? Dendert Nederland over de concurrentie heen? Wordt het toch weer Spanje? Dit is geen wartaal maar werkelijkheid in filmtheater Lux in Nijmegen tijdens het Europees Kampioenschap voetbal. Terwijl men in Polen en Oekraïne strijdt om de voetbaleer gaat het in Lux tussen 28 mei en 29 juni om de film-eer. De wedstrijden worden niet op het veld uitgevochten, maar op het witte doek. Er zijn zestien, in vier poules verdeelde landen, die ieder een regisseur, criticus of bekende cinefiel als bondscoach hebben. Iedere bondscoach vertoont na een gepassioneerde inleiding een film uit zijn land, waarna het publiek een cijfer geeft. De vier landen met de hoogste cijfers komen in de halve finale, waarna in de finale wordt beslist welk land zich Europees Kampioen Film mag noemen. Te zien zijn onder meer Amarcord (Federico Fellini, 1973), Die Blechtrommel (Volker Schlöndorff, 1979), De Noorderlingen (Alex van Warmerdam, 1992), en Secrets and Lies (Mike Leigh, 1996). Tot de zestien bondscoaches behoren speelfilmregisseurs Eddy Terstall (Vox populi), Felix van Groeningen (De Helaasheid der Dingen), Koen Mortier (Ex drummer, 22 mei), documentairemaakster Klaartje Quirijns (Anton Corbijn Inside Out) en festivaldirecteuren Rutger Wolfson (IFFR) en Ally Derks (IDFA).
Amarcord
Stanley Kubrick
Was Stanley Kubrick een genie? Een overschatte filmmaker? Een neurotische aansteller? Een ziekelijke perfectionist? Wie zijn mening wil onderbouwen, kan vanaf 23 juni t/m 9 september terecht in EYE, dat de internationale expositie Stanley Kubrick: The Exhibition en een retrospectief van zijn films presenteert. Vooral dat eerste is goed nieuws, want het is hoog tijd dat de in 2004 door het Deutsches Filmmuseum in Frankfurt opgezette Kubrick-expositie Nederland bereikt. De laatste acht jaar was de expositie al te zien in Zürich, Gent, Berlijn, Rome, Parijs en Melbourne. De recensies waren enthousiast over de tentoonstelling, die alle facetten laat zien van de totstandkoming van Kubricks films: van scenario’s tot storyboards, van setmodellen tot props en van kostuums tot filmfragmenten en documentaires. Onder andere is een schaalmodel te zien van de war room in Dr. Strangelove en een reconstructie van de melkbar in A Clockwork Orange. Dat is aardig, maar belangrijker is dat de expositie — die niet voor niets the exhibition heet — een uitstekend inzicht biedt in Kubricks werkwijze. De dertien speelfilms die Kubrick maakte zijn op één na allemaal te zien in het retrospectief bij de expositie. Dat Kubricks debuutfilm Fear and Desire uit 1953 ontbreekt, komt doordat de erven Kubrick deze film zelden willen laten vertonen. Kubrick was zo ontevreden over zijn debuut, dat hij de kopieën liet vernietigen. Zonder dat hij het wist, overleefde één kopie.
A Clockwork Orange
Lucky Fonz III, Tim, Maurits en Janne
Naar muziek moet je luisteren, maar muziekfilms bewijzen dat je er ook goed naar kunt kijken. En daar kun je dan weer leuk over praten. Filmtheater Kriterion vroeg vier muzikanten om te komen vertellen over hun favoriete muziekfilm, die dan natuurlijk ook te zien zijn. Maurits Westerik koos voor Don’t Look Back uit 1967, waarin D.A. Pennebaker de jonge, slimme, gevatte en arrogante Dylan volgt op een concerttour in Engeland. De film, die Westerik op 4 juni komt inleiden, bevat meesterlijke achter-de-schermen-observaties. Janne Schra komt 11 juni vertellen waarom zij Almost Famous (Cameron Crowe, 2000) goed vindt. De film voert in de jaren zestig een popmuziekfanaat op die popjournalist bij het blad Rolling Stone wil worden. Dat lukt, maar als hij met een beroemde band mee op tournee mag, ontdekt hij de wereld achter de glamourfaçade. Lucky Fonz III komt 18 juni uitleggen waarom Montery Pop (D.A. Pennebaker, 1968) een betere concertfilm is dan Woodstock. De film doet verslag van het popfestival dat een jaar voor het legendarische Woodstock Festival plaatsvond. Onder meer Jimi Hendrix, Janis Joplin, The Who en Simon & Garfunkel traden op. Tim Knol vertelt 25 juni waarom hij van de speelfilm Schultze Gets the Blues (Michael Schorr, 2003) houdt. Daarin verruilt een gepensioneerde Duitse accordeonist zijn leven achter de geraniums voor een leven in Louisiana als hij op de radio gepassioneerde polkamuziek uit deze streek hoort. Als extraatje zijn tijdens de vier filmavonden ook gefilmde sessies te zien van muzikanten die hun favoriete nummers coveren. En misschien pakken de gastprogrammeurs na de film ook nog even de gitaar.
Schultze Gets the Blues
Hilarisch slecht
Slechte films zijn vervelend, maar tenenkrommende films worden vanzelf weer leuk. Denk aan het werk van de Amerikaanse filmmaker Ed Wood, maar hij is niet de enige. De Amerikaan Tommy Wiseau verbijsterde in 2003 Amerikaanse critici met het in eigen beheer geproduceerde The Room. Daarin staat een succesvolle jonge bankier op het punt van trouwen met de vrouw op wie hij knetterverliefd is, maar zij houdt meer van zijn geld en beste vriend dan van hem. Tragisch? Zo zal Wiseau, die helaas ook de hoofdrol speelt, het vast hebben bedoeld, maar door het houterige spel, de absurd slechte dialogen en de onbegrijpelijke handelingen werkt de film op de lachspieren. In Amerika is The Room een cultfenomeen en schreeuwt het publiek luidkeels de dialogen mee. Een favoriete bezigheid is ook het gooien van plastic bestek en kussens naar het scherm. Kortom, een fijne zomerfilm, dacht Melkweg Cinema, dat The Room in juni iedere zaterdag om 23.00 uur vertoont. Bezoekers die bestek of een kussen meebrengen, krijgen een gratis drankje. Wie zich na de film, die een Amerikaanse criticus omschreef als "de Citizen Kane of bad movies", wil afreageren, kan meteen (gratis) door naar de dansnacht Crtl+Alt+Dance in de Melkweg. Wie naar huis gaat, kan met lotgenoten op Facebook zijn gruwelijke ervaringen met The Room delen.
The Room
Gay en Lesbian Summer Festival
Het is zomer en dus tijd voor het Gay en Lesbian Summer Festival. Festival is overigens niet het goede woord want we hebben het over een door distributeur Cinemien samengesteld programma, dat in de zomer vanaf 21 juni door twaalf steden rouleert. Cinemien begon zes jaar geleden met dit initiatief en de formule is sindsdien niet gewijzigd: filmisch interessante homo- en lesbofilms. Zoals het veelvuldig bekroonde stijlvaste Belgische drama Noordzee, Texas (Bavo Defurne), over een tiener die in de jaren zestig in Vlaanderen verliefd wordt op zijn buurjongen. Liefdesperikelen zijn er ook in The Four Faced Liar van Jacob Chase, waarin de vriendschap tussen twee heterostellen een onverwachte wending krijgt als de dames meer met elkaar willen delen dan alleen hun literaire liefde voor Emily Brontë. Keep the Lights On (Ira Sachs) portretteert twee mannen die op elkaar verliefd worden en gaan samenwonen, waarna ze geconfronteerd worden met onhebbelijkheden en onverwerkte treurigheid in zichzelf. Naast speelfilms bevat het programma de documentaire We Were Here (David Weismann en Bill Weber), die terugblikt op de geschiedenis van aids. Behalve aandacht voor de persoonlijke drama’s onderzoekt de film de gevolgen voor de homobeweging.
Noordzee, Texas
Help: mijn moeder is fotograaf!
Film is het jongere broertje van fotografie dus is het logisch dat ook dit kind rondloopt op de internationale Fotobiënnale Grid die nog tot 1 juli in zeven steden wordt gehouden. Films die raakvlakken met fotografie hebben, zijn er trouwens in overvloed. Filmtheater De Lieve Vrouw in Amersfoort vertoont er drie. Anton Corbijn Inside Out (Klaartje Quirijns) portretteert de man die furore maakte als popfotograaf, maar een paar geleden een nieuwe weg insloeg als filmregisseur. Het leverde het aangrijpende portret Control op van Joy Division-zanger Ian Curtis. Daarna volgde The American met George Clooney in de hoofdrol. Anton Corbijn Inside Out volgt Corbijn tijdens het draaien van deze film, maar ook bij een ontmoeting met U2 en een fotopraatsessie met Metallica en Lou Reed. Het aangrijpendst is een bezoek aan zijn oude moeder. Henri Cartier-Bresson — The Impassioned Eye portretteert de nestor van de fotojournalistiek die met onder meer Robert Capa in 1947 fotopersbureau Magnum oprichtte. De film is uniek omdat het de enige keer was dat Bresson een filmmaker toeliet tot zijn privéleven. Dat het niet per se een pretje is om een kind van een fotograaf te zijn, is te zien in de autobiografische speelfilm I’m Not a F**cking Princess. Regisseuse Eva Ionescu rekent erin af met haar moeder, de fotografe Irina Ionescu, die haar in haar jeugd meer als een (erotisch) object voor foto’s zag dan als een dochter, die aandacht nodig heeft.
I’m Not a F**cking Princess