Evenementen – 6 juni 2013
El Mariachi
Vitaal Latijns-Amerika
Preekt de negende editie van het Latin American Film Festival (LAFF), dat van 7 t/m 12 mei in het Louis Hartlooper Complex wordt gehouden, de revolutie? De festivalposter doet het vermoeden, want daarop staat Emiliano Zapata, een van de leiders van de Mexicaanse Revolutie in 1910. De revolutieheld staat voor het energieke en vitale karakter van het festival. Op het programma staan ruim veertig speelfilms en documentaires uit of over Latijns-Amerika, die een indruk geven van de huidige filmcultuur. Te zien zijn onder meer The Last Elvis (Amando Bo, 2012), over een fabrieksarbeider die als Elvisimitator zich een beter leven droomt. In de openingsfilm Después de Lucía (Michel Franco, 2012) zet het pesten door scholieren van een tiener in Mexico-Stad een keten van noodlottige gebeurtenissen in werking. Het festival heeft deze editie geen overkoepelend thema, maar iedere dag een ander. In het thema ‘Outcasts’ gaat het over mensen die buiten de boot vallen, zoals de gepeste scholier in Después de Lucía. ‘Forever Young’ bevat films over ouderen, met als strekking dat ouderdom en uitgeblustheid verschillende zaken zijn. ‘Political Scars’ richt zich op films over het bloedige verleden van veel Latijns-Amerikaanse landen. ‘Art = Power’ bevat films over de positieve invloed van kunst in dictatoriale landen. In ‘The Winner Takes It All’ zijn de festivalwinnaars te zien en de favoriete Latijns-Amerikaanse film van Filmkrantredacteuren Dana Linssen (Garage Olimpo, Marco Bechis, 1999), Ronald Rovers (Tony Manero, Pablo Larraín, 2008) en Volkskrantcriticus Berend Jan Bockting (El mariachi, Robert Rodriguez, 1993). Naast filmvertoningen zijn er op het festival debatten, interviews en, niet te vergeten, fiesta’s.
Bob Dylan en de bijl
Hoe ouder hoe beter? Bij Bob Dylan lijkt het erop. In de jaren tachtig leek het icoon van een generatie uitgerangeerd, maar in 1997 keerde hij glansrijk terug met het album Time Out of Mind. Sindsdien telt Dylan weer volop mee. Vorig jaar bracht de 71-jarige met The Tempest zijn 35ste (!) studioalbum uit. Wie een poging wil doen het raadsel Dylan te doorgronden, kan van 23 t/m 29 mei terecht bij Melkweg Cinema. Op het programma staan ruim tien documentaires en één speelfilm over de sfinx. Die speelfilm is uiteraard I’m Not There van Todd Haynes. Het is passend dat het programma met deze intelligente biopic begint, omdat hij Dylan toont als een ongrijpbaar fenomeen. Van de documentaires over Dylan geeft Martin Scorseses No Direction Home onbetwist het meest complete overzicht van Dylans vroege periode (1961-1965). Over de vroege Dylan gaat het ook in Dylans Folks: The Pure, the Bad and the Holy, Dylan in the Madhouse en D.A. Pennebakers legendarische Don’t Look Back. De Dylan die tot woede van folkfans de akoestische gitaar inruilde voor de elektrische komt aan bod in The Other Side of the Mirror — Live at the Newport Folk Festival. Dat folkzanger Peter Seeger tijdens Dylans eerste optreden met elektrische gitaren de snoeren van de versterkers met een bijl wilde doorhakken, is een mooi legendarisch popverhaal, maar blijkt helaas niet waar. Misschien kan popgeschiedenisexpert Fenno Werkman uitleggen hoe het precies zit met de bijl op de Dylanavond, die hij onder het motto ‘Fenno draait door’ verzorgt. Te zien zijn dan unieke beelden van Dylan en concertopnames.
I’m Not There
Rusland in Groningen
Dat tsaar Peter de Grote aan het einde van de zeventiende eeuw Holland bezocht, is niet verborgen gebleven in het jaar dat de handelsbetrekkingen tussen Nederland en Rusland worden gevierd. Minder bekend is dat Groningers al in de dertiende eeuw naar Rusland trokken om er handel te drijven. En die Hollanders maar denken dat zij er snel bij waren! Genoeg reden voor het Groningse filmtheater ForumImages om aandacht aan Rusland te besteden. Begin dit jaar al was het oeuvre van Tarkovski te zien. Ook werd toen al de innemende jaren zestig-klassieker Ik wandel door Moskou (Georgi Danelija, 1963) vertoond. Gelukkig staat in de rest van dit jaar meer moois, oud en nieuw, op het programma. Een greep. De documentaire Endstation Krasnokamensk (Olga Delane en Marianne Kapfer, 2012) schetst een portret van de grauwe mijnstad, die een paar jaar geleden het wereldnieuws haalde omdat oligarch Michail Chodorkoski erheen werd verbannen. In Few of Us (Sharunas Bartas, 1996) botst een Europese vrouw op de gewoonten van een traditioneel natuurvolk in Siberië. De sombere film stemt dubbel triest, omdat hoofdrolspeelster Katerina Golubeva in 2011 zelfmoord pleegde. De documentaire My Father Evegeni (Andrei Zagdanski, 2010) is een familieportret van twee generaties Russische regisseurs. Natuurlijk ontbreekt ook Eisenstein niet in het programma. Zijn Pantserkruiser Potemkin wordt vertoond met live muziek. Aangrijpend is de oorlogsklassieker en Gouden Palmwinnaar Als de kraanvogels overvliegen (Michail Kalaztozov, 1958). Van de onlangs overleden Aleksei German is de oorlogsfilm Twenty Days Without War te zien. De in 1976 verboden film maakte eind jaren tachtig dankzij Gorbatsjovs glasnost een zegetocht door de internationale festivalwereld. Over oorlog (en vrede) gaat ook Sergei Bondartsjoeks Tolstoj-verfilming Oorlog en vrede (1967). Uniek is de vertoning van Aleksander Dovzenko’s Arsenal (1929), over de strijd tussen bolsjewieken en antirevolutionairen in 1918 in Kiev. De vertoning wordt begeleid met live muziek.
Nostalghia (Tarkovsky)
Tv-series in de bioscoop
Geloof nooit toekomstvoorspellers. De verwachting een jaar of tien geleden dat de bioscoop het loodje zou leggen, omdat iedereen liever thuis voor een scherm zou blijven hangen, is niet uitgekomen. Er is zelfs sprake van een tegengestelde beweging. We kenden al Upload Cinema, dat thematisch geordende internetfilmpjes in de bioscoop vertoont, maar nu is er ook het Amsterdam Series Weekend. Het festival, dat van 24 t/m 26 mei in Cultuurpark Westergasfabriek in het Ketelhuis, het MC Theater en de Openbare Verlichting wordt gehouden, vertoont tv-series op het grote doek. Niet zomaar series, maar kwalitatief hoogstaande. De initiatiefnemers, die eerder het festival Amsterdam Film Week uit de grond stampten, noemen de Amerikaanse serie Mad Men en de Scandinavische series Killing en Borgen als voorbeelden. Op het festival zullen de eerste afleveringen van nieuwe seizoenen van bekende spraakmakende series te zien zijn. Ook worden nieuwe series geïntroduceerd. Er zijn marathonvertoningen, maar er is ook een openluchtvoorstelling. Is er vanavond nog iets op de bioscoop?, klinkt in de toekomst misschien helemaal niet raar. Wie toch liever thuis blijft, kan terecht bij de Series Maand van festivalpartner UPC.
Mad Men
Achter de Arabische clichés
Hoe gaan filmmakers in de Arabische wereld om met de revolutionaire veranderingen in hun wereld? Of is deze vraag te algemeen en bestaat dé Arabische wereld niet? Het onderwerp komt ongetwijfeld aan bod op de vijfde editie van het festival Cinéma Arabe, dat van 8 t/m 19 mei in zes steden wordt gehouden. De hoofdlocatie is Rialto in Amsterdam, maar het festival strijkt ook neer in LantarenVenster in Rotterdam, Lumière in Maastricht, Filmhuis Den Haag, de Verkadefabriek in Den Bosch en ’t Hoogt in Utrecht. Te zien zijn ruim vijftien speelfilms, meer dan tien documentaires en een tiental korte films. De openingsfilm Hidden Beauties van de Tunesische filmmaker Nouri Bouzid zet meteen de toon van het festival, dat films uit de Noord-Afrikaanse landen, maar ook uit Palestina en Libanon vertoont. In Hidden Beauties laten twee vrouwen in het postrevolutionaire Tunesië hun leven niet langer dicteren door mannen. Hun strijd kan worden gezien als een metafoor voor de keuze waar Tunesië en andere Arabische landen voor staan: de weg naar democratie verder in slaan of zich verschansen in de patriarchale autoritaire traditie. Dat Tunesië ook sociaal nog een lange weg heeft te gaan, is te zien in de documentaire It Was Better Tomorrow, dat in Tunis een dakloze, alleenstaande moeder portretteert, die vecht voor een beter leven. Dat ook Jemenitische vrouwen zich ontworstelen aan het patriarchaat is te zien in The Scream van Khadija Al-Salami, de eerste vrouwelijke Jemenitische regisseur. Natuurlijk wordt op het festival ook gedebatteerd. In Arabic Spring in Cinema gaat het over de invloed van de Arabische Lente. In Cross Cultural Cinema wordt gepraat over interculturele cinema, vooroordelen en culturele stereotypen. Dat vrouwelijke regisseurs in de Arabische cinema in opmars zijn, zal zeker ook aan de orde komen. Het festival toont het aan met de debuutfilms van onder andere de Marokkaanse Kadija Leclere (The Bag of Flour), de Saoedi-Arabische Haifaa Al-Mansour (Wadjda) en de Palestijnse Hiam Abbass (Inheritance). De laatste kenden we tot nu toe als actrice.
Inheritance
Hoezo mannen en vrouwen?
Is met de indeling van de mensensoort in mannen en vrouwen alles gezegd? Het TranScreen Amsterdam Transgender Filmfestival, dat van 8 t/m 12 mei in het Ketelhuis en filmhuis Cavia wordt gehouden, laat zien dat de menselijke diversiteit groter is. Sommige mannen voelen zich meer vrouw dan man en sommige vrouwen meer man dan vrouw. Of het kan voorkomen dat sommige mensen zich soms vrouw en soms man voelen. Allemaal niet erg, ware het niet dat de samenleving er anders over denkt. Kinderen krijgen stereotiepe denkbeelden over mannen en vrouwen met de paplepel ingegoten. Het TranScreen Filmfestival morrelt aan de onwrikbare indeling in mannen en vrouwen. Het festival vertoont ruim tachtig korte en lange fictiefilms en documentaires, die het stereotiepe denken over mannen en vrouwen ondergraven. Zoals One Zero One (Tim Lienhard, 2012), over de relatie van twee dragqueens in Keulen. De Braziliaanse documentaire Olhe pra mim de novo (Claudio Priscilla) volgt de zoektocht van een vrouw naar een arts die haar tot man wil opereren. Haar dochter is er niet blij mee en weigert haar biologische moeder als man te zien. In de Amerikaanse campfilm Bella Maddo (Janice Danielle) is een zwangere vrouw meer geïnteresseerd in haar slanke figuur dan in haar dochter en ongeboren kind. De hele casting, ook de kinderen, bestaan uit transgenders. In de Iraanse film Facing Mirrors (Negar Azerbayjani, 2011) bloeit een vriendschap op tussen een taxichauffeuse en een vrouw die zich tot man wil laten opereren. Weer een vooroordeel geslecht: in Iran zijn geslachtsoperaties toegestaan.
One Zero One
Uitzicht op Hongkong
Hoe staat de (commerciële) filmcultuur ervoor in Hongkong, de bakermat van de Aziatische cinema? Zoals ieder jaar tilt EYE in Amsterdam met het Hong Kong Filmpanorama een tip van de sluier op. Dit jaar helaas een tipje, want er zijn van 5 t/m 14 mei slechts vijf films te zien. Maar wel met grote sterren als Andy Lau en Tony Leung. Ann Hui’s A Simple Life, een drama over de relatie van een zakenman (Andy Lau) met zijn oude aftakelende nanny, was vorig jaar zomer overigens al in Nederland te zien. Van Oxide Pang Chun is B+jing taam (ook bekend als Detective 2) te zien. In de thriller moet een privé-detective een mysterieuze seriemoord oplossen. Ook een sequel is de financiële thriller Overheard 2 (Alan Mak, Felix Chong) over corrupte beursdealers en andere snelle financiële jongens. In Floating City (Ho Yim) beseft een man dat zijn succes in het zakenleven ten koste is gegaan van zijn morele integriteit. Acteur Tony Leung, deze maand ook te zien in Wong Kar-wai’s The Grandmaster, komen we tegen in The Great Magician (Tung Shing-yee). Het in de jaren twintig in China spelende drama voert elkaar bestrijdende warlords op. In EYE zijn ook de eerdere films van Wong Kar-wai te zien. En ook in Kriterion zijn op drie maandagen in mei in het kader van The Grandmaster Hong Kong-klassiekers te zien: Wong Kar-wai’s meesterwerk In the Mood for Love, het kungfudrama Enter the Dragon (1973), met Bruce Lee, en John Woo’s gangsterdrama The Killer (1989).
The Great Magician
Vakmensen in Zaandam
Wie Zaanstreek zegt, zegt ambacht. Althans volgens stichting Windy Miller, die van 17 t/m 19 mei in De Fabriek in Zaandam het filmfestival Ambacht in Beeld organiseert. Te zien zijn films over oude ambachten. Volgens de organisatoren zijn de Zaanstreek en ambachten al eeuwenlang met elkaar verbonden. Kwam tsaar Peter de Grote al niet naar de Zaanstreek om er te leren timmeren? Juist. Het festival is de Russische connectie niet vergeten. Russische filmstudenten hebben films over locale ambachten gemaakt die in een competitieprogramma worden vertoond. De winnaar is op het festival aanwezig. De openingsfilm is Hearts and Crafts, the People that Make Hermès. De documentaire toont de vakbekwaamheid en het geduld van de medewerkers van het oude Franse mode- en accessoireshuis. Extreme toewijding is ook te vinden in Jiro Dreams of Sushi (David Gelb), dat een oude sushimaker portretteert, die zijn hele leven heeft gezocht naar de volmaakte sushi. Talking Guitars (Claire Pijman) schetst een portret van gitaarbouwer Flip Scipio. En The Successor of Kakieman (Suzanne Raes) schetst een beeld van het verfijnde Japanse traditionele ambacht porseleinschilderen en de zoon die de vader moet opvolgen. Wie wil vloeken op het festival moet de woorden serieproductie en fabriekswerk roepen.
windymiller.nl | de-fabriek.nl
Jiro Dreams of Sushi