Yomeddine

Een roadmovie door Egypte te ezel – hij heet Harby – per trein, te voet en via alles wat zich nog meer aandient is het trefzekere debuut Yomeddine van A.B. Shawky.

Yomeddine is een road movie op een plek waar je waarschijnlijk nooit naartoe zult gaan, achter de schermen in Egypte. Van de vuilnisbelten vlakbij Cairo, tot aan de dorpjes langs de Nijl. Het is een roadtrip te ezel – hij heet Harby – per trein, te voet, op elke manier die zich aandient. Tot de blaren aan toe lopen de hoofdpersonages door het land om een stukje van zichzelf terug te vinden. Beshay, een kleine koptische man, met aan zijn gezicht en aan zijn lijf duidelijk de vervormingen door lepra. En een Nubisch jongetje, dat liefkozend door zijn reisgenoot naar Obama is vernoemd, ‘die man op tv.’

Als de vrouw van Beshay, de geesteszieke Ireny komt te overlijden is er voor hem geen reden meer te blijven op de door god en iedereen vergeten plek waar hij als kind ooit is achtergelaten. Iedereen daar markeert iets, volgens de normen van de rest. Beshay maakt zijn ezel Harby op om te vertrekken, als blijkt dat zijn maatje Obama zich verstopt heeft in de aanhangwagen. Dat is het begin van een reis die niet per se aangenaam verloopt. Beshay neemt je met zijn donkere kraaloogjes mee door Egypte en door zijn eigen pijn, tot aan de grootste confrontatie van zijn leven.

Yomeddine is het debuut van regisseur A.B. Shawky en het is een trefzeker debuut. De film ging in première tijdens Cannes, een overdonderende start voor de film, die daar misschien niet helemaal op zijn plek was. Yomeddine balanceert tussen zoet en iets te zoet. In de zin van: drama en sentiment worden niet vermeden.

Het is de reis van twee outcasts naar de plek waar ze vandaan komen, voor Beshay een plek waar hij werd weggehaald toen hij lepra bleek te hebben als kind. En voor Obama een verdrietige poging om iets van zichzelf terug te vinden, maar zijn verhaal blijft vooral bij als vehikel om voor Beshay een leuke metgezel op te voeren. Zijn vader heeft hem verstoten en hoopte ergens dat zijn zoon in stilte zou sterven. Het sterkste punt van de film is hier, op deze eindbestemming. Beshay steelt onderweg al je hart door de ene keer zijn vervormingen te verbergen en de andere keer juist heel hard tegen medepassagiers te roepen: “Ik ben ook een mens.” Maar pas als hij zijn vader confronteert is de reis af. Hoe kan iemand zijn eigen vlees en bloed dood wensen?

Hoe kunnen we mensen die er anders uit zien, en zo ontmoet Beshay er veel onderweg, zo onzichtbaar willen maken? Al wordt het ook eens tijd dat mensen met het uiterlijk van Beshay gewone rollen spelen, Yomeddine is een pleidooi voor gelijkwaardigheid. Ongeacht uiterlijk, achtergrond, gezondheid, kleur of religie. En daarvan kunnen we elkaar in tijden van haat en extremisme niet genoeg blijven overtuigen. We mogen allemaal gezien worden, we zijn allemaal gelijk. En we hebben allemaal gebreken.