WASP Network
Over revoluties en contrarevoluties
WASP Network van Olivier Assayas is gebaseerd op een waargebeurd spionageverhaal waarin vijf Cubanen Castro’s communistische regime begin jaren negentig zogenaamd ontvluchtten om in Florida bij dissidente groepen te kunnen infiltreren.
De fascinatie van Olivier Assayas voor revoluties lijkt een onstilbare honger. Hij was net te jong om in mei 1968 zelf op de Parijse barricaden te klimmen en de nieuwsgierigheid naar hoe dat zou zijn geweest is nooit uit zijn films verdwenen. Misschien is het wel een beetje een rouwproces: een afscheid van een beweging waar hij zelf geen deel van uit kon maken maar die hem in grote mate gevormd heeft. Hij schreef erover in het autobiografische A Post May Adolescense.
Op allerlei manieren heeft Assayas de schokgolven van revoluties in zijn films laten voelen. In kleine, intieme settings, zoals in L’eau froide, over de verliefdheid tussen Fouquet en Ledoyen anno 1971, twee kinderen van gescheiden ouders in de nasleep van ‘68. Op een iets groter nationaal podium in Après Mai, over een groep jongeren die in de maanden na mei ’68 proberen de revolutie voort te zetten. Maar ook op grote wereldwijde canvassen, zoals in de miniserie Carlos, die twee decennia laat zien uit het leven van de Venezolaanse terrorist Carlos de Jackhals. En altijd weer kruisen het persoonlijke en het politieke, eerst in een innige omhelzing om later slaags te raken. Voeg daar de factor tijd aan toe en je begrijpt waarom elke politieke revolutie uiteindelijk verzuipt in troebel water.
WASP Network is gebaseerd op een waargebeurd spionageverhaal waarin vijf medewerkers van de Cubaanse geheime dienst zich begin jaren negentig in Florida meldden als vluchtelingen, om zo te kunnen infiltreren in activistische groepen van Cubaanse dissidenten. Die laatsten hadden verregaande plannen voor aanslagen, met als doel de toch al kwakkelende Cubaanse economie tot stilstand te brengen en zo Castro’s regime weg te jagen. De ruim twee uur speeltijd zijn tot de nok gevuld met intriges en verwikkelingen, en je moet blijven opletten om de draad niet kwijt te raken. De film richt zich voornamelijk op een van de vijf mannen, Rene Gonzalez en de vrouw en dochter die hij in Havanna achterlaat, gespeeld door Penelope Cruz, wanneer hij onverwacht het land ontvlucht.
Omdat WASP Network mooi in Assayas’ oeuvre past, is hij waardevol om te zien. Kritiek dat de film rommelig is – na de eerste vertoningen op het filmfestival van Venetië vorig jaar is zelfs een nieuwe montage gemaakt – is niet helemaal terecht. De werkelijkheid laat zich nou eenmaal niet makkelijk in een traditioneel filmscenario drukken. Revoluties zijn nou eenmaal troebele historische gebeurtenissen.
Toch laat Assayas wel degelijk steken vallen. Zo is de tweede man, Juan Pablo Roque, die voor zijn vlucht letterlijk van Cuba naar het Amerikaanse Guantanamo Bay zwemt, eerst prominent in de film aanwezig, maar op een zeker moment plotseling verdwenen. In die zin had WASP Network wel wat zorgvuldiger gemonteerd mogen worden. Maar je kunt een complexe situatie niet zijn complexiteit verwijten.
