Wajib

De innemende road movie Wajib is een op diverse festivals bekroond vader-zoonverhaal dat laat zien hoe politiek het leven van iedereen beïnvloedt.

De jonge Palestijnse architect Shadi is een nieuw leven in het buitenland begonnen. Na jaren keert hij terug om, zoals een Palestijnse traditie wil, samen met zijn vader de uitnodigingen voor de bruiloft van zijn zuster rond te brengen. “Hoe is het in Amerika?”, vraagt iemand hem. “Nee, ik woon in Italië”, corrigeert Shadi beleefd. Hij ontdekt dat zijn vader een beetje heeft opgeschept en om indruk te maken ook heeft rondverteld dat zijn zoon een dokter is. Het is het begin van groeiend ongemak in deze innemende road movie in low-budgetstijl, die op een onopvallende manier toch opvallend is.

De meeste Palestijnse films spelen zich immers af op de Westelijke Jordaanoever of in Gaza. Maar Annemarie Jacir (Salt of This Sea), die het verhaal losjes baseerde op een soortgelijke trip waar ze zelf getuige van was, koos voor Nazareth, een plaats met een grote Arabische gemeenschap in Israël zelf. Bovendien blijkt al snel dat het hier om christelijke Palestijnen gaat, al speelt religie geen rol in dit aanvankelijk lichtvoetige, met tragikomische noten doorsneden vader-zoonverhaal. Politiek blijft ogenschijnlijk op de achtergrond, maar het gekibbel is een mooie manier om te laten zien hoe de spanningen onvermijdelijk ieders leven binnensluipen. Wanneer Shadi zich in een eethuisje ergert aan twee Israëlische soldaten probeert zijn vader zijn aandacht af te leiden.

Aanvankelijk dreigt Wajib wat lang te blijven hangen in al die ontmoetingen en kleine schermutselingen. Met als running gag de pogingen van de (gescheiden) vader om zijn zoon op beschikbare vrouwen te attenderen. Daarbij hardnekkig negerend dat Shadi al een vriendin in Italië heeft. Maar ja, dat is de dochter van een PLO-strijder. Zij zal nooit naar Israël mogen komen.

Maar vooral dankzij de sterke karaktertekening en het prachtige spel van de acteurs – ook in werkelijkheid vader en zoon – is het uiterst herkenbaar hoe misplaatste verwachtingen, onbegrip en heimelijke bewondering elkaar in de weg zitten. Daarnaast heeft dit universele verhaal een extra Palestijnse dimensie. Shadi is in het veilige buitenland heel principieel en idealistisch gebleven. Zijn vader, een leraar met hoop op promotie, schikt zich tot ergernis van Shadi pragmatisch naar de Israëlische regels en vindt zijn zoon een snob.

Gaandeweg krijgt deze impressie van het alledaagse Palestijnse leven een serieuzere inslag. Dan komt niet alleen een andere bron van spanning in deze gebroken familie aan het licht, maar luchten vader en zoon ook eindelijk echt hun hart. In de opmaat naar een ontroerende, bijna woordeloze ontknoping wint Wajib duidelijk aan kracht. Zo gaat dit kleine familiedrama op een bijna terloopse maar overtuigende manier hand in hand met een genuanceerde schets van de verwarrende gevoelens in deze Palestijnse gemeenschap.