Waarom Wettelen?

Dimitri Verhulst, auteur van De helaasheid der dingen, maakt zijn regiedebuut met een schalkse trip dwars door een Absurdistan-versie van Vlaanderen.

“Klanten zijn veel vriendelijker wanneer ze dood zijn”, zegt een begrafenisondernemer met een kater en liefdesverdriet tegen zijn compagnon. Maar deze keer blijkt de sympathieke klant ook prettig gestoord. Wanneer de kist al in de slijkerige, immense put is getakeld, komt een notaris aanrennen met de laatste wens van de overledene: ze wil begraven worden in Wettelen.

Familieleden vallen uit de lucht, vermoeden een fout (Wetteren kent iedereen, Wettelen is zelfs voor Google een mysterie), maar begrafenisondernemer Frido is stellig: Wettelen bestaat en de chauffeur weet de weg. Weduwnaar Bas wil de wens van zijn echtgenote Christine respecteren en een bont gezelschap trekt achter de gammele lijkwagen aan voor een al snel eindeloos lijkende trip dwars door Vlaanderen.

Songs van Lhasa de Sela (‘Anywhere on This Road’) en Talking Heads (‘Road to Nowhere’) zetten het extra in de verf: Waarom Wettelen? is een roadmovie. Maar wel één die met onderkoelde, donkere humor de absurditeit van het bestaan weerspiegelt.

Ja, er zijn familiegeheimen en er worden maskers gedragen, maar het doorprikken van leugens is geen doel. Niet voor de met zichzelf worstelende vader, niet voor zijn getormenteerde dochters en pleegzoon, evenmin voor de Christine zaliger op handen dragende mannen. En al helemaal niet voor de vrouw die begrafenissen afschuimt om eindelijk een partner te vinden. De tocht nergens heen is een rouwritueel, een avontuur dat gevoelens van pijn en liefde laat doordringen in gesloten geesten en aanspoort om de absurditeit van het bestaan te omhelzen.

In tegenstelling tot Verhulst-verfilmingen De helaasheid der dingen (Felix Van Groeningen, 2009), Problemski Hotel (Manu Riche, 2015) en Un ange (Koen Mortier, 2018) is Waarom Wettelen? geen boekverfilming. Naar eigen zeggen omdat Verhulst zijn verhaal niet in een roman gegoten kreeg. Aanvankelijk vormen taal en dialogen nochtans de motor van de film. Maar vanaf het moment dat de begrafenisstoet door een autokeuring trekt en de realiteit wordt verlaten, verschuift de klemtoon naar sfeer en beeldtaal.

Een doods postindustrieel landschap (van scheepswrakken en verlaten fabrieken tot een circus dat door belastingschulden veroordeeld is tot het oppeuzelen van de dieren) vormt een bevreemdend decor. Betoverende stilte wisselt af met droomachtig wild feestgedruis en een vreemde taal transporteert het met een geredde kameel aangevulde gezelschap naar een andere wereld.

De film is een reis die louterend is voor de personages en verfrissend voor de kijker. Want door zijn absurde humor en lichte toon slaagt Waarom Wettelen? erin de dood te verslaan met tedere tragiek en levendige rouwgevoelens. “We’re on a ride to nowhere, come on inside.”