Victor Vleermuis

Cinekid opent met een geslaagde Nederlandse lange animatiefilm voor jong publiek. Al past de originele stijl van de film beter bij het thema ‘anders durven zijn’ dan het tamelijk conventionele verhaaltje.

De openingsfilm van het Cinekid-festival 2024 is een Nederlandse lange animatie voor jonge kijkers, Victor Vleermuis. Regisseur Patrick Raats heeft al eerder bewezen uit de voeten te kunnen met deze leeftijdscategorie, met de televisieserie Anansi (2021-22) en de gelukte bioscoopversie van Woezel & Pip: Op zoek naar de Sloddervos! (2016).

Mooiste aan Victor Vleermuis is de stilering. De personages zijn getekend met hoekiger vormen dan we in bioscoopanimatie gewend zijn. Het doet in de verte denken aan de Cartoon Modern-stijl à la The Pink Panther, alleen zijn de figuren daar plat, terwijl ze in Victor Vleermuis ruimtelijk zijn computer­geanimeerd. Wat goed uitpakt, dankzij aantrekkelijk character design en bewegingen die aan de hoekiger stijl zijn aangepast – let ook op de welgekozen geluidjes als de kleine Victor rondfladdert of met zijn nagels over de balken tippelt. De achtergronden zijn ondertussen plat gehouden en, net als de personages, digitaal geverfd.

Het effect is zacht en kleurrijk, als kinderboekillustraties waaruit de personages tevoorschijn zijn gekomen. Enkele muzikale intermezzo’s zijn grafisch nog verder geabstraheerd, met dansende silhouetten die aanstekelijke liedjes zingen.

Deze stilistische keuzes passen beter bij het thema ‘anders durven zijn’ dan het verhaaltje van Victor Vleermuis zelf. Gezien de jonge doelgroep (de Kijkwijzer geeft een 6 voor ‘angst’, vanwege enkele achtervolgingen) zijn dingen als de allitererende dierennaam (Benjamin Bat, in de geplande Engelstalige versie) begrijpelijk, maar sommige andere keuzes zijn teleurstellend ouderwets. Zoals dat plat praten grappig of eng is en voorbehouden aan bijfiguren. Of de bitse eega die een vriendelijke rat onder de plak houdt.

Dat het Romeo en Julia is, de verliefdheid tussen Victor en de ‘exotische’ vogel Sherida, kun je nog klassiek noemen – al is de grens tussen cliché en klassiek dun. Maar van de trope dat de held met een grootse overwinning of levensgevaarlijke acties de acceptatie moet veroveren van degenen die hem eerder als afwijkend afwezen (hier onder meer omdat Victor van zingen houdt), heb ik echt genoeg. Het komt terug in ontelbare jeugdfilms, van Billy Elliot (2000) tot High School Musical (2006), en heeft als deprimerende boodschap dat je alleen mag afwijken als je ergens héél goed in bent – een matig zingende vleermuis kan maar beter zijn bek houden.

Gelukkig kent Victor Vleermuis ook de ruimdenkende rat, die hem direct accepteert als nieuwe buur, en hem steunt ook als Victor nog niets bijzonders heeft gepresteerd. Daar mag Victors familie een voorbeeld aan nemen.

Leuker is het wanneer Victor Vleermuis afwijkt van zulke internationaal bekende tropes en inspiratie put uit plaatselijke bron. Met als mooiste voorbeeld de zangwedstrijd waaraan Sherida deelneemt, die in combinatie met de flatgebouwen sterk doet denken aan de Surinaamse competities voor zangvogels in de Amsterdamse Bijlmer.