Un métier sérieux

Deze Franse dramedy over opeenstapelende problemen in het onderwijs neemt het vooral op voor de docenten. Het levert een bevlogen, maar ook eenzijdige film op.

‘Onderwijsministers waarschuwen: grote tekorten aan leraren blijven’, kopt NOS aan het eind van 2023. Mede door naweeën van covid en een krimpende economie lijkt de gepassioneerde docent die leeft om voor de klas te staan een uitstervend ras te worden. En dat terwijl bevlogen docenten juist nu nodig zijn om jongeren na jaren van quarantaine-ophokking te inspireren en motiveren.

Un métier sérieux erkent al die problemen en poogt de bijna tot burn-out gedreven leraren een hart onder de riem te steken. Thomas Lilti’s charmante drama lijkt in die zin vooral bedoeld voor een oudere generatie, die met lede ogen aanziet hoe alles een beetje slechter dreigt te worden.

De wortels van het onderwijs zijn bitter, maar de vruchten zijn zoet, zegt Un métier sérieux tegen hen. Ofwel: hou moed, want de lage lonen, hoge werkdruk en lastige intergenerationele dynamiek zijn het uiteindelijk allemaal waard. Tilti introduceert de microkosmos van de middelbare school via nieuwkomer Benjamin (Vincent Lacoste), een vervangend docent wiskunde die de fijne kneepjes van het vak nog moet leren. Hij is jong, groen en naïef, en heeft geen idee wat het echt vergt om je in het educatiestelsel te storten.

Wie de docenten doceert is een terugkerende grap in deze Franse dramedy, die het vooral moet hebben van een sterke ensemblecast met onder andere François Cluzet (de nukkige patiënt uit Intouchables, 2011) en sterspeler Adèle Exarchopoulos. Hun collegiale contact zorgt voor de nodige luchtigheid en humor, en laat de film bovenal ademen als een speels geheel.

Daar ligt gelijk ook het grootste kritiekpunt op Un métier sérieux: terwijl de docenten zo serieus mogelijk worden genomen, blijven bijna al hun leerlingen eendimensionale, dikwijls recalcitrante tieners. De uitzondering is een probleemleerling met een Arabische achtergrond die door zijn slechte gedrag misschien van school wordt gestuurd.

Tilti’s film wil hier als een Franse Dangerous Minds (1995) iets zeggen over hoe het schoolsysteem ook afstraffend en discriminerend kan werken, maar heeft het niet in zich om dat vrij oppervlakkige punt verder te onderzoeken. Wat drijft überhaupt de leerlingen, die ook steeds zwaardere tijden tegemoet gaan? Wat leren zij over hun toekomst als ze naar hun docenten kijken? Hoe maken zij hun stem kenbaar in deze wereld? Ironisch genoeg onderstreept Un métier sérieux met die desinteresse de zorgen die leerlingen zouden moeten hebben over hun positie in de wereld van morgen.