The Unbearable Weight of Massive Talent

Nicolas Cage werd in de afgelopen jaren steeds minder serieus genomen als acteur en werd vooral hofleverancier van internetmemes. Maar de Cage-renaissance dient zich aan, met een boek én metafilm The Unbearable Weight of Massive Talent.

Vaste prik in huize-Mazereeuw: als de lente komt, is het tijd voor Cage Rage. We kijken de klassiekers van cultacteur Nicolas Cage: Vampire’s Kiss, Wild at Heart, Face/Off, Con Air of de legendarische remake van The Wicker Man (“Not the beeeeees!”).

Cage groeide de afgelopen decennia steeds meer uit tot een internetmeme. Als het ging over zijn acteerwerk, doemde steeds vaker de vraag op ‘of hij het nog wel kon’. Een domme vraag natuurlijk. Cage is een van de beste acteurs van zijn generatie. Een legende. En belangrijker: véél meer dan een meme.

Een film van Cage is altijd een belevenis, hoe nietszeggend, saai of debiel ze soms ook zijn. Zelfs de slechtste films worden door Cage’s toewijding een achtbaanrit. Eén keer grommen of schreeuwen, en alle plotgekkigheid over goddelijke interventies, karatebendes of monsters is direct vergeven.

Als een bezetene
Maar we moeten eerlijk zijn: de laatste jaren waren zelfs voor de doorgewinterde Cage-fans een moeilijke zit. Ergens in de jaren nul ging Cage bijna failliet door een exorbitant uitgavenpatroon. Hij werkte vervolgens als een bezetene om zijn fortuin terug te verdienen, en acteerde veel. Te veel. Door al die films — waarvan het gros niet eens de bioscoop haalde — raakte Cage langzaam in de culturele vergetelheid. De geliefde Oscarwinnaar werd steeds vaker een makkelijke internetgrap.

Wie goed naar Cage’s filmografie kijkt, ziet echter dat de topacteur nooit is weggeweest. De jaren tien brachten veel troep voort, maar er waren ook prachtige, onderscheidende rollen in kleinere films als Joe, Mandy en recent zijn verpletterende rol in Pig.

Toch is 2022 pas écht het jaar van de ‘Cagessance’. Onlangs verscheen het voortreffelijke boek Age of Cage, waarin filmjournalist Keith Philips het verhaal van vier filmdecennia uiteenzet aan de hand van de carrière van Cage. In dat boek doemt vooral een beeld op van een acteur die in geen enkel filmdecennium écht op zijn plek is. Hij is geen Mr. Nice Guy zoals Tom Hanks, hij heeft niet het natuurlijke charisma van Brad Pitt, beschikt niet over de jongensachtige kwetsbaarheid van Leonardo DiCaprio. Uit het boek doemt vooral een acteur op die in elke rol (meer dan) het maximale geeft, met de meest uiteenlopende resultaten tot gevolg.

De illustere carrière van Cage culmineert nu in de sublieme meta-slapstick-komedie-biografie The Unbearable Weight of Massive Talent. In de film is Nicolas Cage (Nicolas Cage) een aan lager wal geraakte filmster die amper nog aan de bak komt. Tegelijkertijd zijn ook zijn vrouw en dochter van hem vervreemd geraakt, en raakt de portemonnee leeg. Zijn manager stuurt hem voor een schnabbel naar een Spaans privé-eiland, waar Cage een weekend moet doorbrengen met multimiljonair Javi Gutierrez (Pedro Pascal), die zichzelf “de grootste Cage-fan ter wereld” noemt.

Dat uitgangspunt leent zich uiteraard perfect voor veel inside jokes, en de film maakt dan ook talloze referenties naar Cage’s complete filmografie. Bovendien krijgt Cage in de film regelmatig gezelschap van zijn jongere zelf (die filmmagie moet u zelf gaan aanschouwen). The Unbearable Weight is daarmee tegelijkertijd een metafilm over de vergankelijkheid van roem, een slapstickcomedy over een fan en idool die bevriend raken, én een typische Cage-actiefilm die bij vlagen alle geloofwaardigheid tart.

Volle overgave
Het pakt fantastisch uit, omdat Cage zich als vanouds met volle overgave op zijn ‘rol’ stort. Als acteur houdt hij zich verre van ironie. Roger Ebert schreef ooit al: ‘Cage komt altijd oprecht over. Hoe absurd zijn personages ook zijn, hij knipoogt nooit naar het publiek.’ Dat is precies de reden dat The Unbearable Weight zo goed werkt. De makers steken regelmatig de draak met Cage, maar nooit ironisch en altijd liefdevol. De film is op zichzelf een meme, maar vooral een liefdesbrief vol (verdiende) herwaardering.

Er zullen vast vervelende types zijn die stellen dat Cage er niet meer toe doet. Ik propageer hier uiteraard geen geweld, maar een gepaste reactie op deze walgelijke stelling is wat mij betreft bij uitzondering toegestaan. Cage is en blijft een van de interessantste werkzame acteurs; iemand die altijd de allergrootste risico’s durft te nemen, soms keihard op zijn bek gaat, maar ook glorieus weer opkrabbelt.

De komende jaren wil Cage naar eigen zeggen “selectiever zijn”, en “elke film maken alsof het zijn laatste is”. Een van de eerste rollen op de planning is die van Graaf Dracula. We mogen lachen en we mogen memes maken, maar schrijf topacteur Nicolas Cage nóóit af.