THE SECRET LIFE OF WORDS

The secret life of words is een intiem Kammerspiel op een booreiland.

Handige titel heeft regisseur Isabel Coixet (My life without me) voor haar tweede film uitgekozen: The secret life of words. Ga je vanzelf zoeken naar het geheime leven dat woorden zouden leiden. Het spoor begint met een irritant diepzinnige, afgeknepen voice-over die zegt dat er buiten stilte en woorden niets bestaat. En dan een grote voorlichtingsposter over waterconsumptie in de kantine, die meer ruimte opeist dan hoofdpersonage Hannah. Vervolgens het omslachtige gehaper waarmee de fabrieksdirecteur gebiedt dat workaholic Hannah vakantie neemt. De in neonletters geschreven naam op de gevel van het hotel, waarvan de ‘T’ treurig op half zeven hangt. Een gesprek dat gediplomeerd verpleegster Hannah afluistert over iemand die gezocht wordt voor de verzorging van een gewonde man op een booreiland. De naam van dat booreiland, die verwijst naar een werkelijk bestaande psychotherapeute.
En dan zijn er nog woorden die niet uitgesproken worden, maar het liefst al lang niet meer geheim zouden willen zijn. Hannah draagt vast veel van zulke woorden met zich mee. Dat is altijd zo met filmvrouwen als zij, die zich star-zwijgend aan hun dagelijkse routine vastklampen, en die je in eerste instantie alleen via die routines leert kennen: in Hannahs geval een rantsoen van appels, kleefrijst en nuggets, en per dag een nieuw stuk amandelzeep. Actrice Sarah Polley heeft een in helder Canadees gegoten sopraanstem, maar blijkt als Hannah met haar droomogen en streepmond ook mooi te kunnen zwijgen. Maar niet eindeloos lang: zo’n vrouw stuit in zo’n film op zo’n afgelegen plek altijd op iemand die haar zal doen praten. En dan geeft Hannahs Oost-Europese accent alweer iets meer van haar geheimen prijs.

Gaasverband
Maar ook Josef (Tim Robbins), de met brandwonden en botbreuken aan zijn bed gekluisterde man, heeft veel te verbergen en onthullen. Mooi hoe hij en Hannah elkaar met stukjes zin en weifelende woorden aftasten — voor Coixet veel belangrijker dan ondersteek en gaasverband. Misschien zijn de twee ook op een te symbolische manier aan elkaar gewaagd: zij is slechthorend en hij door zijn ongeluk tijdelijk blind, samen een wereld vormend die ontoegankelijk blijft voor wie enkel met zijn ogen ziet en enkel met haar oren hoort.
De ene afgesloten wereld binnen de andere: een Kammerspiel op een olieplatform, dat even terloops als onalledaags is gefotografeerd met meer schemerzon dan regen, hier een verdwaalde gans en daar verwaaide basilicumplantjes. De overige personages zijn stuk voor stuk mensen die met rust gelaten willen worden, en Coixet doet dat ook, al geeft ze elk iets bijzonders en excentrieks mee. Alleen die twee in en bij het bed, die laat ze niet los – hen met close-ups insluitend tot op zijn minst een voorzichtige fysieke aanraking onvermijdelijk lijkt.
Wanneer dan ook de woorden gaan stromen, maken ze minder indruk dan de ogen van Robbins (na Mar adentro’s Javier Bardem alweer een gevloerde topacteur), die blindelings toch alles lijken te zien wat zijn handen voelen en oren horen. Op zo’n moment, en er zijn er ook dankzij het ontbreken van een muziekscore nog veel meer, blijkt The secret life of words het sterkst wanneer niet de woorden, maar de stilte werkelijk gaat leven.

Kevin Toma