The Hateful Eight

Een koude, witte hel

The Hateful Eight speelt zich weliswaar voor een groot gedeelte af in één afgesloten ruimte, maar is in alle opzichten een western, inclusief overweldigende landschapsopnamen, karakteristieke tronies en intens geweld. De cynische film is minder diepgelaagd en veel meer op puur vermaak gericht dan de voorganger Django Unchained.

The Hateful Eight wordt met de pathos van een popster aangekondigd als ‘The 8th film by Quentin Tarantino’, maar de ontstaansgeschiedenis zou je niet zo snel met deze regisseur associëren. In een uitverkocht theater in Los Angeles werd in april 2014 een scenario door de regisseur en een groot deel van de acteurs voorgedragen, waarbij de recette bestemd was voor een organisatie die opkomt voor onafhankelijke filmmakers. Het publiek reageerde dermate enthousiast dat Tarantino en zijn medespelers meteen wisten dat er wel een filmversie móest komen.

Tarantino maakt een Kammerspiel? Niet echt. The Hateful Eight speelt zich weliswaar voor een groot gedeelte af in één afgesloten ruimte, maar is in alle opzichten een western, inclusief overweldigende landschapsopnamen, karakteristieke tronies, priemende blikken, dreigende stiltes en intens geweld.

In de chaotische periode na de Amerikaanse Burgeroorlog spoeden verschillende markante figuren zich door een sneeuwstorm in Wyoming om onderdak te vinden in Minnie’s Haberdashery, een ruim bemeten herberg. Onder hen bevinden zich premiejagers Marquis Warren (Samuel L. Jackson) en John Ruth (Kurt Russell), de buit van laatstgenoemde, Daisy Domergue (Jennifer Jason Leigh) en sheriff Chris Mannix (Walton Goggins). In de herberg treffen ze de voormalige zuidelijke generaal Sandy Smithers (Bruce Dern), de flamboyante Oswaldo Mobray (Tim Roth, met bolhoed), de zwijgzame cowboy Joe Gage (Michael Madsen) en de norse Mexicaanse opzichter Bob (Demián Bichir). Tussen dit bonte gezelschap ontstaat een grimmige stemming, die in een ware overlevingsstrijd verandert wanneer, voortbordurend op Agatha Christie’s Tien kleine negertjes, de een na de ander weinig zachtzinnig over de kling wordt gejaagd.

Spervuur
The Hateful Eight is na Django Unchained Tarantino’s tweede western, maar minder controversieel en diepgelaagd en veel meer op puur vermaak gericht dan de voorganger. Er wordt ook minder geciteerd uit andere genrefilms, hoewel, zoals we al eerder schreven in de voorbeschouwing in de Filmkrant, er duidelijke parallellen te vinden zijn met de Spaanse splatterwestern Condenados a vivir/Cut-throats Nine (1971). Ook in Tarantino’s film gaat het er ongekend bruut en bloederig aan toe; de speciale make-up effecten waren met Greg Nicotero en Howard Berger, bekend van The Walking Dead, in goede handen.

Zoals verwacht richt Tarantino een waar spervuur van dialogen aan. Deze zijn bij vlagen van zijn ouderwets hoge niveau en druipen van het vet, waarbij Kurt Russell een fuifnummer maakt van zijn optreden, geholpen door de aan hem vastgeketende Jennifer Jason Leigh, een helleveeg met een tong van vergif. Daarnaast is een excellerende Jackson de blikvanger. Hij weet Tarantino’s voortdurende gebruik van het n-woord enigszins te relativeren met een korte verhandeling over blank racisme en vuurwapens in de VS, een tekst die duidelijk met het oog op de actualiteit is geschreven. De regisseur heeft zich inmiddels gemengd in protestacties tegen politiegeweld, wat hem op een aangekondigde boycot van Amerikaanse agenten van The Hateful Eight kwam te staan.

Toch suggereren de vele herhaalde oneliners, overdreven lange en soms zelfs oubollige dialogen en de simpele verhaalconstructie een merkwaardige zelfgenoegzaamheid van Tarantino. En door dat gebrek aan een sterke context krijgt het grafisch verbeelde en sadistische geweld (dat Tarantino al eerder uit de context van de exploitatiecinema trok en salonfähig maakte voor een mainstreampubliek) in The Hateful Eight een uitgesproken cynische ondertoon en naar bijsmaakje.

Bevreemding
Met veel poeha werd de medewerking van Ennio Morricone aangekondigd. De maestro zou zijn eerste complete westernsoundtrack sinds veertig jaar leveren (het was overigens sinds 1981). Dat zit iets anders. De film opent met een prachtige scène waarvoor Morricone een ijzersterk thema componeerde, een van zijn beste sinds jaren. Maar verder wordt vooral oud materiaal van Morricone gebruikt: één thema uit The Exorcist II en maar liefst drie nummers uit The Thing, John Carpenters horrorklassieker uit 1982. Vooral het gebruik van deze grandioze composities uit zo’n iconische genrefilm wekt bevreemding op: The Thing speelt zich af in een ijswoestijn, waarbij een groep mannen zich in een afgesloten ruimte bevindt, onder wie iemand die het op de anderen gemunt heeft. En dat lijkt Kurt Russell te zijn.

The Hateful Eight werd opgenomen in het Ultra Panavision 70mm-formaat, waarmee Tarantino niet alleen de sneeuwvlakten een epische grandeur verleent, maar ook dankzij de anamorfe lenzen het gehele interieur met zorgvuldig gekadreerde personages in de volle breedte en met veel dieptescherpte (en soms ook met gebruik van split-focus) kan verkennen. Deze speciale versie, die een ouverture van Morricone en een verplichte pauze van twaalf minuten bevat, is in de Benelux alleen in het Amsterdamse filmmuseum EYE te zien. Alle andere bioscopen vertonen de gangbare digitale kopieën. Wij zagen beide versies en kiezen de 70mm-print als de aanrader: de beeldcomposities en lang aangehouden scènes glanzen van het doek en zijn veel scherper. Tarantino mag inhoudelijk steken laten vallen, in visueel opzicht is hij nog steeds een ware krachtpatser.