Sun Children
Graven naar geluk
De jonge acteurs in dit Iraanse drama raken een snaar. Dat blijkt wel uit de vele prijzen voor Sun Children, waaronder die van de jeugdjury van Film by the Sea.
De Iraanse filmmaker Majid Majidi heeft iets met kinderen. Net als in zijn voor een Oscar genomineerde Children of Heaven (1997) spelen ze weer een belangrijke rol in Sun Children (Khorshid). Hij richt zijn warme, maar toch weinig sentimentele blik op kinderen in Teheran die niet naar school gaan omdat ze geld moeten verdienen voor hun familie, of wat daarvan over is.
‘Opgedragen aan de 152 miljoen uitgebuite kinderen en aan allen die zich inzetten voor hun rechten’, meldt een begintitel. Dat klinkt nogal didactisch, maar dat gevoel verdwijnt snel door de energie waarmee we midden in het leven van de twaalfjarige Ali en zijn drie vrienden rollen. Ze doen klusjes bij een autosloperij of stelen in parkeergarages wielen van dure auto’s. Een riskant werkje, blijkt onmiddellijk.
De film neemt een onverwachte wending wanneer Ali zich bij een oude maffiabaas moet verantwoorden voor het stelen van een duif. Tamelijk achteloos weet die grijsaard Ali voor zijn karretje te spannen. Hij suggereert dat ergens een schat begraven ligt, alleen te bereiken door een tunnel te graven vanuit de School van de Zon, een onderwijsproject voor straatkinderen. Bij het woord ‘schat’ gaan de ogen van Ali en zijn makkers glimmen. Intrigerende vraag voor de kijker is op dat moment of Majidi werkelijk van plan is zijn sociaal-realistische impressie te combineren met de aloude schatzoekersformule.
Een extra dramatische lijn is in ieder geval het feit dat de school in zijn voortbestaan wordt bedreigd, wat het voor Ali en zijn vrienden niet makkelijker maakt. Het kost ze, geheel tegen onze verwachting in, zelfs moeite in de klas te komen. Wat af en toe gepaard gaat met vermakelijke momenten, hoe serieus het onderwerp ook is. Alleen die tamelijk wanhopige graafactie in de benauwde onderaardse spelonken, die blijft altijd indringend realistisch.
In Sun Children hangt constant spanning in de lucht, met spaarzame poëtische of vrolijke momenten als sprekend contrast. Voor de kinderen is het vooral overleven in een omgeving waar ieder moment iets onverwachts kan gebeuren en waar je weinig mensen kunt vertrouwen. Zie het lijntje met het zusje van een van Ali’s vrienden dat in de metro spullen verkoopt en als Afghaanse extra op haar tellen moet passen. De zwijgzame maar meevoelende leerkracht die de jongens op de school ontmoeten is een uitzondering.
Hoewel het verhaal wat fragmentarisch is, roept het de wereld van deze kinderen goed op. Ook door de sterke beelden. Tot en met het aangrijpende einde voelt Sun Children authentiek. Je ziet het ook in de ogen van de jonge acteur Rouhollah Zamani, die zeer overtuigend debuteert als Ali – niet voor niets won hij de prijs voor beste jonge acteur in Venetië. Altijd op de rand van paniek. Altijd op zijn hoede. Een goedhartige jongen die al geleerd heeft harde klappen uit te delen.
