My First Film
Pulken aan een wond
In My First Film reconstrueert Zia Anger vol meta-lagen het maakproces van haar eerste film.
“Abandoned.” Dat is op IMDb de status van de titel Always All Ways, Anne Marie. Het had de eerste film moeten zijn van de Amerikaanse filmmaker Zia Anger. Of ís het de eerste film van Zia Anger? Is een film een film als hij door niemand is gezien? Always All Ways, Anne Marie werd door geen enkele distributeur of festival opgepikt en verdween naar dat geheimzinnige schimmenrijk waar talloze films verdwijnen. Ongezien. In de steek gelaten.
Met My First Film maakt Anger nu dan echt haar speelfilmdebuut. Al is het haar tweede project onder die naam. In 2018 maakte ze een gelijknamige multimedia-performance, of “live cinema presentation”, zoals ze het zelf noemde, waarin ze de geschiedenis van die eerste film reconstrueerde. Nu legt ze daar nog weer een (fictie)laag overheen.
My First Film gaat over Vita (Odessa Young), die als begin twintiger met een groepje vrienden haar eerste film draait. Hoewel de film in grote lijnen dat maakproces volgt – ambitie en branie in een mist van bier, wiet, whisky en amfetamines – springt hij ook geregeld even een stap terug of opzij. Om iets toe te lichten, te corrigeren, erop te reflecteren. Soms breekt Vita de vierde wand en spreekt ze de toeschouwer rechtstreeks aan om te becommentariëren waar we naar kijken.
Toen Andrzej Zulawski in 1977 gedwongen de opnames van On the Silver Globe staakte, was dat volgens diens zoon een traumatische ervaring. De film achtervolgde hem, “onaf, nog steeds schreeuwend.” Ook in My First Film klinkt de schreeuw door van iets dat nooit helemaal voltooid werd, en de film kijkt bij vlagen als een exorcisme, of als pulken aan de draadjes van een slordig gehechte wond.
Wat misschien niet alleen gaat over die eerste film, maar ook over de abortus die ze destijds onderging, en die ook een belangrijk thema vormt in My First Film. “Dus de film gaat over een jonge vrouw”, herhaalt Vita steeds opnieuw in een voice-over, doelend op de film die ze aan het maken is. Het is een waargebeurd verhaal, benadrukt ze, maar achter de ‘behalve’ die daarop volgt wordt de opsomming steeds langer.
Het is alsof Anger tegelijk op zeer persoonlijke wijze reflecteert op die periode in haar leven, en zich ervan losscheurt. En dat vertaalt zich in een film waarin (meta)lagen over en langs elkaar heen schuiven. Waarin de deuken in het zelfvertrouwen, de knak in de knop van ambitie, breuklijnen door de film trekken, die vol herhalingen, spiegelingen en interrupties zit. Fragmenten van een mime-performance, vragen rond de betekenis van kunstenaar- en vrouw-zijn (en de combinatie daarvan), hardlopen, aardwormen en de schim van Maya Deren vormen samen een film die navelstaarderig en esoterisch is, maar ook poëtisch, oprecht en ontroerend.
My First Film is vanaf 6 september 2024 te zien op MUBI (VoD).
