Mond

Schematische vrouwenfiguren in horkerige werdegang van een Oostenrijkse MMA-­vechter die op vrouwenmishandeling stuit in Amman.

Omdat de professionele carrière van de twintigjarige MMA-topvechter Sarah in een dip zit, neemt ze via een online sollicitatie een baantje aan als personal trainer van drie Jordaanse rijkeluisdochters. Tieners zijn het, die volgens hun volwassen broer Abdul willen meeliften op een nieuwe trend. Eenmaal ter plekke krijgt het avontuurlijk klinkende, sjiek ogende buitenlandtripje al snel minder rooskleurige kantjes.

Sarah moet een geheimhoudingsverklaring tekenen: niets wat zich in het huis afspeelt mag naar buiten worden gebracht. Geen foto’s, geen sociale media. Stapje voor stapje ontdekt ze dat de villa in de woestijn een vrouwengevangenis is met een kamer die een geheim herbergt.

Deze tweede speelfilm van de in Irak geboren Weense scenarist/regisseur Kurdwin Ayub is, net als haar eerste, geproduceerd door Ulrich Seidl, het enfant terrible van de Oostenrijkse filmwereld, gespecialiseerd in het tot op het schaambot uitkleden van de immer ontluisterende condition humaine. Op het karikaturale af. Oostenrijkers die voor de lol tegen betaling giraffen afknallen in Afrika (Safari, 2016); die in hun kelders een sm-kamer of nazimuseum herbergen (Im Keller, 2014); die op vakantie in Afrika betaalde liefde zoeken bij zwarte gigolo’s (Paradies: Liebe, 2012). Vintage Seidl.

In dat licht is het geen verrassing dat de vechtkampioen in Mond in het echte leven allesbehalve een held blijkt te zijn. Ayub helpt de helper whitey-mythe vakkundig om zeep. Sarah een vechtersbaas? Ze is vooral goed in pijn lijden. In deze onbekende, vrouwonvriendelijke arena blijkt ze net zo weinig weerbaar als de Jordaanse meiden. En je vraagt je onwillekeurig af of dat thuis niet ook al zo was.

Sarahs werdegang speelt zich grofweg af tussen de opkomst van een oranje zon boven de Jordaanse bergen en de maan die bij thuiskomst boven de Oostenrijkse bergen hangt. Er zijn harde schnitts die haar onvaste positie onderstrepen en een handheld camera die een zekere directheid accentueert. Scènes ogen soms geïmproviseerd, maar niet per se waarachtig. De gaten en wendingen in de plot zijn daarvoor te grof.

Maar het horkerigst zijn de nogal platte personages en lege stereotypen. De drie in pasteltinten geklede zussen hangen op de bank, lakken hun nagels, shoppen en kijken soaps – wil Ayub zo soms duidelijk maken dat je onder beperkende omstandigheden geen persoonlijkheid ontwikkelt? Ook Sarah blijft een schetsmatige figuur. Ze is het zo gewoon haar gevoel uit te schakelen dat ze ondanks haar vechtcarrière niet weet hoe voor zichzelf of anderen op te komen. Ontluisterend ja, maar bij gebrek aan betrokkenheid kan dat je als kijker te weinig schelen.