Minoes

Harry Potter mag wel uitkijken, want de Nederlandse familiefilm Minoes is een heerlijke film geworden. Vooral Carice van Houten als de poes die in een juffrouw verandert, steelt de show.

De Nederlandse jeugdfilm mag zo langzamerhand wel volwassen genoemd worden. Groeistuipen als schmierende B-acteurs en opgeheven wijsvingers behoren tot het verleden, op een incidentele Kabouter Plop na. Dat blijkt niet alleen uit het feit dat men zware thema’s durft aan te snijden in films als Het zakmes, Krassen in het tafelblad en Blazen tot honderd. Juist de serieuze benadering van meer fantastische onderwerpen spreekt boekdelen. De verfilming van Annie M. G. Schmidts Minoes zou vroeger gemakkelijk geresulteerd hebben in een kneuterig niemendalletje, te prullerig voor volwassenen en kinderen onwaardig. In handen van de jonge regisseur Vincent Bal (Man van staal) wist het sprookjesachtige gegeven een zaal vol filmcritici te raken en vermaken, en dat zegt een hoop.

Ongetwijfeld zat het mee dat de film het perspectief kiest van de volwassen kerel Tibbe (Theo Maassen) en zijn vriendin Minoes (Carice van Houten), en niet dat van een kind. Zo wordt in elk geval een van de obstakels omzeild die voor jeugdfilms vaak de weg naar een ouder publiek versperren. Het helpt zeker ook dat Minoes een per ongeluk naar mens getransformeerde kat is: iedereen zal wel iets herkennen van de toch zo menselijke strijd tussen lichaam en geest, die Minoes aangaat zodra ze haar katse geaardheid begint te verliezen. En Tibbe verdient eveneens genoeg sympathie als verlegen komkommerjournalist die het dankzij zijn maatje en haar kattenpersdienst tot dorpsheld schopt.

Laptop
Maar terwijl Tamara Bos’ scenario alle ruimte schept voor een geloofwaardige ontwikkeling van de voornaamste personages, overtuigt de film in de eerste plaats als een intelligente, vlotte amusementsfilm die het hart op de juiste plaats heeft. Dat hart klopt vooral uit bewondering voor Schmidts gedachtegoed, zoveel is duidelijk. Van de dialoog tot de prachtige decors, het sluit allemaal nauw aan bij de voor Schmidt zo typische stijl: gezellig, gevat en kleurrijk, maar zonder spruitjeslucht.

Van heiligenverering is evenwel geen sprake. Het alweer dertig jaar oude boek kon volgens de makers wel wat updates gebruiken. Tibbe tikt nu op een laptop in plaats van een schrijfmachine, en bliept zijn auto van afstand op slot. En zinnetjes als “Ik ben een kat in een verkeerd lichaam” klinken de toeschouwer van de 21e eeuw ook redelijk vertrouwd in de oren. Het spreekt voor Vincent Bals affiniteit met de sfeer van het verhaal, dat hij de welhaast verplichte computertrucages tot een minimum beperkt: de scènes waarin Minoes poezelige acrobatentoeren uithaalt, zijn op vijf vingers te tellen.

Eén ding heeft de film voor op de oorspronkelijke uitgave van Schmidts klassieker. Niet eens de bekende illustraties van Carl Hollander kunnen de elegant-charmante en ook wel wat droeve Carice van Houten overtreffen als kattejuffrouw Minoes. Ze vindt in uiterlijk maar ook gedrag precies de juiste balans tussen dier en mens, en geeft zo volop dimensie aan haar onwaarschijnlijke personage. Theo Maassen en de rest van de cast bieden geweldig tegenspel, maar Van Houten steelt toch de show. Een Gouden Kalf-nominatie zou zeker op zijn plaats zijn. Gelukkig is dat sinds enige jaren ook voor een jeugdfilm niet meer te veel eer.