Ma Loute
Is dat een voet in uw mond?
Na de miniserie P’tit Quinquin gaat Bruno Dumont verder op de komische tour met Ma Loute, een klucht over fin-de-siècle bourgeoisie die zich vergaapt aan de pittoreske armoede aan de Noord-Franse kust en daar de hoofdprijs voor betaalt.
In zijn films keert Bruno Dumont (P’tit Quinquin; Hors Satan) vaak genoeg terug naar zijn geboortestreek in het noorden van Frankrijk. Maar de omgeving rond Calais heeft hij nog nooit zo oogstrelend in beeld gebracht als in dit komische moordmysterie. Het is 1910 en de welgestelde familie Van Peteghem arriveert voor hun jaarlijkse vakantie aan de kust. Toegegeven, ze hebben een prachtig uitzicht vanuit hun faux-Egyptische landhuis, maar de wel erg overdreven typetjes geven onder aanvoering van vader André (Fabrice Luchini) de indruk alsof ze het ongerepte gebied pas voor het eerst zien. Terwijl hun kinderen zorgeloos ravotten in de natuur, reflecteert André met zijn vrouw (Valeria Bruni Tedeschi) en zus (Juliette Binoche) op de kwaliteiten van de nobele paupers in de omgeving. Die hebben zelf helaas geen tijd voor reflectie. Ze moeten mosselen rapen en verdienen bij door als menselijke veerpontjes vrouwen voor een dubbeltje over een drassige riviertje te tillen.
Zo makkelijk laten die arme mosselplukkers zich echter niet kennen. Rond de kust zijn meerdere welgestelde mensen verdwenen en Dumont verklapt al snel waardoor, als we visserszoon Ma Loute en de rest van zijn gezin zien knagen aan menselijke handen en vingers. Om de verdwijningen op te lossen, verschijnt een kolossale inspecteur die als een tonnetje horizontaal van de duinen rolt en wordt bijgestaan door een bizarre assistent die het midden houdt tussen Kuifje en Jansen en Janssen. Bewijs vinden blijkt echter lastig omdat de bewijsstukken steeds worden opgegeten en omdat de inspecteur in gewicht alleen overtroffen wordt door z’n incompetentie.
Echt spannend wordt het detectiveverhaal niet. De bolle agent is eerder bedoeld als een brug tussen rijk en arm, iemand die ongehinderd tussen standen kan navigeren. Veel verder dan slapstick lijkt Dumonts definitie van een komedie dan ook niet te gaan.
In een interview met een Amerikaans vakblad vertelde Dumont, een regisseur die vooral bekendstaat om zijn naargeestige en realistische verbeeldingen van misère, dat hij het voor hem onwaarschijnlijke genre gebruikte om te onderzoeken wat ons nou echt menselijk maakt. Die inzichten vinden we helaas niet terug in Ma Loute, een film die interessante thema’s aansnijdt, zoals het overromantiseren van het leven buiten de stad en de grens tussen perversie en excentriciteit, om er vervolgens niets mee te doen. Dumont is meer geïnteresseerd in het benadrukken van voor de hand liggende verschillen tussen arm en rijk (niet voor niets castte hij professionele acteurs in de rol van aristocraten en amateurs in de rol van paupers). In een tenenkrommende scène die een contrapunt moet zijn voor het kannibalistische festijn van de familie van Ma Loute lukt het André van Peteghem maar niet om het vlees aan te snijden, tot grote gêne van zijn vrouw en zus. Het moet iets zeggen over de staat van de bourgeoisie, maar wat is niet duidelijk. Het doet vooral vermoeden dat Dumont nog niet helemaal met komische situaties uit de voeten kan en daar heeft Ma Loute, een mooi geschoten film vol potentie, onder te lijden.