LIEBE IN GEDANKEN (LOVE IN THOUGHTS)

De Duitse scenarist en regisseur Achim von Borries neemt met zijn speelfilm Liebe in Gedanken (Love in thoughts) een duik in een Duitse studententragedie die zich tussen de twee wereldoorlogen voltrok. Von Borries: "Aanvankelijk zag ik niet zo veel in een kostuumfilm, maar met een beetje sleutelen heb ik er geloof ik wel een verhaal van alle tijden van kunnen maken."

Met films als Good bye, Lenin! en Gegen die Wand hebben Duitse regisseurs zich weer internationaal laten gelden. Wolfgang Becker speelde zich vorig jaar in de kijker met zijn fijn uitgedokterde ostalgie-komedie, en Fatih Akin gaf met zijn Turkse liefdesgeschiedenis, respectievelijk gesitueerd in Hamburg en Istanboel, het genre van het Duitse melodrama een totaal nieuwe impuls. Twee films die het ingewikkelde leefmilieu in de hedendaagse Duitse steden peilen en duiden, met nieuwe burgers uit voormalig Oost-Duitsland en Turkije als meeslepende hoofdpersonen. En vlak voordat Polen toetrad tot de Europese Unie, spoedden de Duitse regisseurs Andreas Dresen (Halbe Treppe) en Hans-Christian Schmid (Lichter oftewel Distant lights) zich naar Frankfurt/Oder om nog net op tijd het leven aan de Duits-Poolse grens te vangen. Temidden van al deze actuele en veelal aangrijpende verhalen over de vermenging tussen Oost en West, dient zich het verhaal aan van Achim von Borries, een historisch werkje, gesitueerd in 1927, en gebaseerd op een waargebeurd verhaal dat in Duitsland de annalen in ging als de ‘Steglitzer Studententragödie’. Een wat vreemde eend in de bijt.

Hedonistisch
Achim von Borries, die afgelopen zomer zijn film Was nützt die Liebe in Gedanken? oftewel Love in thoughts kwam promoten in Amsterdam, geeft toe dat het verhaal hem ook niet onmiddellijk aansprak, en dat het scenario zelfs al enige tijd op de burelen van X-Filme Creative Pool lag. De door Tom Tykwer, Wolfgang Becker en Stefan Arndt opgerichte filmproductiemaatschappij had voor de verfilming van het script een beroep gedaan op Achim von Borries, "maar", zo laat Von Borries weten, "het scenario dat ik onder ogen kreeg zat vol clichés." Samen met Hendrik Handloegten zette hij zich aan het herschrijven van het script, en de voor 15 miljoen euro opgezette productie werd onderwijl teruggebracht tot een productie van 2,5 miljoen euro. "Niet duur voor een historische film", zo stelt Von Borries.
En wat sprak hem dan aan in het groepje tieners dat zich op een schitterend landgoed even buiten Berlijn te buiten gaat aan de absint, en na een nacht rollebollen ontwaakt met een geladen pistool in de hand? Von Borries: "De gedachte was, de jeugd als één groot feest te tonen, en het verlies van die jeugd, het verlies van de onschuld, als het grote drama neer te zetten." De 35-jarige Von Borries refereert aan zijn eigen jeugd in de jaren tachtig, volgens hem een even hedonistische, a-politieke tijd waarin de termen ‘Saurer Regen’ en ‘Atomkraftwerke’ wel vielen, maar waarin jeugdigen vooral druk doende waren om geld te verdienen en te reizen, en goedkoop boodschappen te doen.

Onschuld
Von Borries: "Het verhaal van de ‘Steglitzer Studententragödie’ is gebonden aan een bepaalde plaats en een bepaalde tijd, Duitsland in de jaren twintig. Daarom kwam ik niet onder een kostuumfilm uit, maar ik heb wel geprobeerd de onschuld van de jeugd, en vooral ook het egocentrisme van de jeugd, een verhaal van alle tijden te laten zijn."
Gesterkt door het nieuwe elan onder Duitse filmmakers, voelt hij zich zeker. "Het begon voor ons allemaal met Lola rennt", zo stelt Von Borries, "en nu verschijnt er elk half jaar wel een film waarvan ik denk: wow!" In de ogen van de regisseur scherpt het succes van de Duitse film de concurrentie onder filmmakers. "Dat heb ik altijd zo bewonderd aan de Amerikanen, die concurrentie, en al die mooie films die daaruit voortvloeien. Ik denk aan Eternal sunshine of the spotless mind. Zo’n fantastische film wordt natuurlijk gemaakt als antwoord op de blockbuster. Charlie Kaufman is een genie. Hij gaat met de Hollywood-code aan de haal, en stelt met zijn scenario tegelijkertijd een voorbeeld voor Europese filmmakers. En natuurlijk, na Visconti is het met Moretti een beetje aanmodderen in de Italiaanse cinema, en speelfilms moeten in alle Europese landen voldoen aan de maatstaven van de televisie, maar zolang er uit Amerika films als Eternal sunshine blijven komen, mogen wij hier in Europa de moed niet opgeven."

Belinda van de Graaf