LES FEMMES… OU LES ENFANTS D’ABORD

In Les femmes… ou les enfants d’abord heeft een getrouwde veertiger last van het ‘is dit alles’-gevoel. Filmmaker Manuel Poirier biedt hem een uitweg.

Manuel Poirier is thematisch een buitenbeentje in de moderne Franse filmwereld. Zijn films worden niet bevolkt door losgeslagen personages die de wereld als een privé-jachtterrein zien. Ook treffen we geen in zichzelf opgesloten personages aan, die de wereld als vijandelijk terrein zien. In Poiriers films komen gewone mensen voor, die worstelen met vriendschap en liefde. Geen getikte loners die hun frustraties omzetten in extreem gedrag, maar sociale wezens die met enige humor naar zichzelf en hun omgeving kijken.
Poirier had al twee speelfilms op zijn naam staan toen zes jaar geleden Marion in Nederland werd uitgebracht. In de film wil een rijk kinderloos stel uit Parijs het tienjarige dochtertje van een arm gezin in Normandië adopteren. De Parijzenaars kunnen het kind een betere toekomst garanderen. Het kan naar een duurdere en betere school en in een intellectueel stimulerende omgeving leven. Fijn? Dat valt te bezien: mag je kinderen ‘voor hun bestwil’ zomaar afsnijden van hun familie? Wat zijn de gevolgen voor het kind en het gezin? De film gaf een duidelijk antwoord.
In zijn volgende film, de roadmovie Western, richtte Poirier het vizier op vriendschap. Door een samenloop van omstandigheden raken een Bretonse vertegenwoordiger en een Russische vluchteling bevriend. Beiden merken dat je een vriendschap — hoe knellend die ook kan zijn — niet zomaar kunt verbreken. Sociale banden zijn niet vrijblijvend, maar scheppen verplichtingen, is de strekking van Marion en Western.

Correctie
Na Western maakte Poirier een documentaire over een kinderthuis, gevolgd door de niet in Nederland uitgebrachte speelfilm Te quiero. De voornamelijk in Peru opgenomen film over een diamantroof werd internationaal slecht ontvangen. Met Les femmes… ou les enfants d’abord (Eerst de vrouwen of de kinderen) keert Poirier terug naar zijn vaste thematiek. Aan veertiger Tom (vaste acteur Sergi Lopez) knaagt het gevoel dat het leven aan hem voorbijtrekt. Hij heeft een vrouw, drie kinderen, een baan en een huis, maar mist spanning. Hij lijkt rijp voor een buitenechtelijk avontuur, maar het loopt anders als zijn ex-vriendin (Sylvie Testud) na negen jaar opduikt. Ze blijkt een dochter van hem te hebben, maar kan het kind niet opvoeden. Of Tom ervoor wil zorgen. Met een klap staat zijn leven op zijn kop en heeft Poirier Tom waar hij hem hebben wil: hij moet laten zien wat voor soort man hij is. Vlucht hij weg voor zijn verleden of accepteert hij de gevolgen?
Les femmes… is een bij vlagen bijna documentair verslag van een man in crisis. Poirier maakt er geen spectaculair drama van, omdat het leven van gewone stervelingen zelden spectaculair is. Het gaat de maker om iets anders: Les femmes… brengt een hommage aan de Franse burgers die nog verantwoordelijkheid willen dragen. De film gaat over fatsoenlijke mannen en vrouwen, die — hoe moeilijk hen dat soms ook valt — hun gezinnen serieus nemen. Dat klinkt niet spannend en Les femmes…, dat geen twee uur had hoeven duren, leidt dan ook niet tot grote opwinding. Toch is Poiriers eerbetoon aan ‘gewone’ Fransen een nuttige correctie op het standaardbeeld in de huidige Franse artcinema: niet alle Fransen zijn geobsedeerd door seks en geweld.

Jos van der Burg