Leave the World Behind

Sam Esmail (Mr. Robot) kanaliseert de apocalyptische tijdsgeest naar een effectieve einde-der-tijden-thriller die alle tijd neemt om de centrale vraag uit te spelen: wie vertrouw je?

In een vroege scène van Leave the World Behind kondigt de apocalyps zich in slowmotion aan. Amanda (Julia Roberts) en Clay (Ethan Hawke) zitten met hun twee tieners aan het strand – ze zijn hun jachtige levens in New York even ontvlucht aan de kust. Dochter Rose (Farrah Mackenzie) zit al een tijdje gebiologeerd te staren naar de olietanker die schijnbaar recht op hen af stevent. “Die stopt heus wel”, stelt vader haar gerust. “Dat moet wel. Toch?”

Niet dus – het schip boort zich het strand op. Oudste zoon Archie grijpt terwijl de badgasten alle kanten op stuiven alvast naar zijn telefoon om het spektakel vast te leggen. Daar blijkt hij niet veel aan te hebben want niet veel later liggen alle communicatiemiddelen plat – geen telefoons, geen internet, geen kabel-tv.

Zoals het stranden van dat schip een voorteken is voor de grotere chaos die zal volgen, zo is de bedrieglijke kalmte van de scène typerend voor het ritme van de film. Regisseur Sam Email (vooral bekend als maker van de geroemde series Homecoming en Mr. Robot) laat de beschaving op z’n gemakje ten einde komen, om sporadisch uit te pakken met een plotselinge adrenalinestoot.

Het grootste deel van de film speelt zich af in de luxe, afgelegen villa waar dit gezin zich heeft teruggetrokken. Kort nadat de rampspoed begint, kloppen er nog twee mensen aan de deur: G.H. (Mahershala Ali), die zegt de verhuurder van het pand te zijn, en zijn dochter Ruth (Myha’la). Twee zwarte mensen onaangekondigd aan de deur, daar wordt vooral Amanda nogal nerveus van.

Zo presenteert deze verfilming van de gelijknamige roman van Rumaan Alam, uit de koker van het productiebedrijf van Barack en Michelle Obama, zich in eerste instantie als een geëngageerde thriller over zwart en wit in Amerika. Maar al snel blijkt de blik breder: Leave the World Behind draait om de vraag wie je überhaupt vertrouwt in de wereld, al helemaal tijdens een crisis, en welke factoren je daarbij meeweegt. Elk centraal koppel in de film – Amanda en Clay; G.H. en Ruth; Archie en Rose – bestaat uit een cynische mensenhater en een tegenpool met meer vertrouwen, waardoor Esmail dat thema op allerlei manieren uit kan spelen. Zelfs Rose’s verslaving aan de sitcom Friends is in dat licht thematische relevant.

Visueel is duidelijk goed naar Parasite gekeken, met zijn modernistische villa waarin klasseverschillen in de architectuur én de beeldvoering ingebakken worden. En Esmail houdt van tomeloos ingewikkelde shots waarbij de camera ruimtes (of auto’s) in en uit vliegt – soms met een duidelijk functie, soms gewoon omdat het kan. Negeer de net niet goed genoeg uit de computer getoverde hordes dieren waarmee de film af en toe wil imponeren, en let in plaats daarvan op de abstracte schilderijen in de woonkamer (een soort van Rohrschach-test) en slaapkamer (golven), die niet zo statisch zijn als ze lijken. Hoe dan ook blijft Esmail je bijna tweeënhalf uur meeslepen, ook wanneer Leave the World Behind weer even de ruimte neemt om de benen te strekken.

Leave the World Behind is te zien op Netflix.