Kokon
Grenzeloze mogelijkheden en onbeholpenheid
Queer coming-of-age film Kokon toont de groeipijnen van een tienermeisje dat haar identiteit ontdekt tijdens een zomer in Berlijn. Een rauw maar lief verhaal over zelfontdekking in de puberteit.
Kokon gaat over de groeipijnen van een tienermeisje dat volwassen wordt tijdens een zomer in Berlijn. In een zonovergoten, oranje getint Kreuzberg ondergaat de veertienjarige Nora (Lena Urzendowsky) een proces van verandering: ze wordt voor het eerst ongesteld, is voor het eerst verliefd en ontdekt haar queer identiteit.
Regisseur Leonie Krippendorff maakt dat visueel met een verandering van beeldverhouding, ergens in de tweede helft van haar film Kokon. Het verbeeldt persoonlijke vrijheid, een letterlijk afschudden van opgelegde grenzen. Meerdere films gingen Kokon voor in het gebruik van een veranderende beeldverhouding om vrijheid af te beelden, met Xavier Dolans Mommy (2014) als meest gedenkwaardige voorbeeld. Maar waar dit middel meestal wordt gebruikt als een schokkende gebeurtenis, is het in Kokon een kleine, bijna onmerkbare overgang. Voor Nora is de nieuw ontdekte vrijheid een onvermijdelijke volgende stap. Het is geen heftig losbreken, maar een vanzelfsprekende volgende cyclus in haar leven.
De film trekt een parallel tussen Nora’s zelfontdekking en de voor de hand liggende metafoor van de vlinder, waarop ook de titel zinspeelt, die de rauwe portrettering van een queer jeugd een beetje verzwakt. Het is een lief beeld, dat waarschijnlijk troostend werkt voor jongeren die met dezelfde dingen worstelen als Nora, maar het is ook wat simplistisch.
Wat Kokon wel bijzonder maakt, is dat de film erin slaagt de essentie van tienerjaren te vangen. Krippendorff verbeeldt het gevoel van grenzeloze mogelijkheden en de onvoorstelbare onbeholpenheid. Het gevoel er niet bij te horen, ondanks verwoede pogingen om hetzelfde te zijn als de rest. Kokon stopt niet bij deze onbeholpenheid, maar toont ook een groei die trouw blijft aan de rauwe, realistische verbeelding van de puberteit. In zekere zin wordt Nora namelijk gered door Romy (Jella Haase), het oudere meisje waarop ze verliefd wordt. Maar dit is geen verhaal over hoe Romy uit het niets opduikt en Nora redt van een ongelukkig bestaan. Het is een verhaal waarin Nora op eigen benen leert te staan.