I Care a Lot

Een oplichtster plundert de vermogens van welvarende ouderen. Tot haar operatie ontspoort.

“Schitterende operatie heb je hier”, zegt een advocaat tegen Marla Grayson. “Als jouw bedrijf niet de belichaming van de Amerikaanse Droom is, dan weet ik het ook niet meer.” Juist ja. Met die uitspraak, ergens halverwege de film, geeft I Care a Lot z’n geloofsbrieven af. Want wat doet Marla Grayson, overigens een heerlijk vileine rol van Rosamund Pike? Grayson is een oplichtster.

Samen met een bevriende arts en het hoofd van een verzorgingstehuis laat ze welvarende oude alleenstaanden dement verklaren, of anderszins ongeschikt om alleen te wonen en het bewind over hun eigen bankrekening te voeren. Ze overtuigt vervolgens een rechtbank ervan om de voogdij aan haar over te dragen, want ach, deze oude vrouw heeft verder helemaal niemand meer, en laat ze opsluiten op de gesloten afdeling van het verzorgingstehuis. Liefst verdoofd door sloten medicatie. Vervolgens plundert ze de bankrekening en verkoopt het huis en alles wat erin stond, lag of hing. Zogenaamd om de kosten van het verzorgingstehuis te kunnen betalen maar in werkelijkheid worden zij en haar kompanen er rijk van.

Zoiets moet geheid een keer mislopen en dat doet het dus ook. Wanneer ze de schijnbaar alleenwonende en kinderloze Jennifer Peterson laat opsluiten, begint de operatie te ontsporen. Met dramatische gevolgen.

Regisseur J. Blakeson is duidelijk gefascineerd door de duistere zijde van de menselijke creativiteit. In zijn debuut The Disappearance of Alice Creed verandert de ontvoering van een rijke erfgename in een manipulatief spel tussen daders en slachtoffer. In Gunpowder plannen Engelse katholieken onder leiding van Guido Fawkes begin zeventiende eeuw een slag op Westminster en de moord op koning James I. Oplichterij, zeker als het zo soepel en elegant gebeurt als in I Care a Lot, wordt in films vaak met een knipoog getoond. Alsof het een komedie is. Zie Catch Me if You Can, of Hustlers. Die gedachte dat iemand misleiden in feite komisch is, gaat veel verder terug. Tom Sawyer, de belichaming van de all-American boy in de roman van Mark Twain, zit vol ‘kattenkwaad’. In films hangt vaak iets boys-will-be-boys-achtigs over oplichterij. In die zin was Hustlers over een groep vrouwen wel verfrissend. Maar het was nog steeds een komedie.

I Care a Lot is in feite maatschappijkritiek, ook al probeert de film soms een komische noot te raken. Getuige de opmerking van de advocaat over de Amerikaanse Droom is het probleem niet dat Grayson levens verwoest om er zelf beter van te worden. Want jezelf verrijken ten koste van anderen is de essentie van kapitalisme. Ook al heet dat eufemistisch ‘winst maken’. Graysons creatieve ondernemerschap dwingt eerder respect en bewondering af dan afkeer. Men ziet haar operatie pas als problematisch als ze er niet mee weg kan komen, als ze betrapt wordt. Dat is het werkelijke verhaal dat Blakeson wil vertellen met de meedogenloosheid die verborgen zit achter Marla’s elegante glimlach. En dat doet de film goed.