Hustlers

Regisseurs en strippers zijn allebei meesters in het exploiteren van het voyeurisme dat in elk van ons zit en allebei wringen ze zich in indrukwekkend atletische bochten om de aandacht vast te houden. In het hypnotiserende en tegelijk hilarische Hustlers leidt scenarist-regisseur Lorene Scafaria (1978) de blik naar wat ze wil dat we zien. Maar zoals bij elke goede show valt er bij deze film zoveel meer te ontdekken onder het glimmende oppervlak.

“Maakt geld jou ook zo geil?”, vraagt Ramona (Jennifer Lopez, die een Oscar verdient voor deze rol) tegen Destiny (Constance Wu, Crazy Rich Asians) als ze het podium afloopt na een performance die zowel Destiny als het publiek voor altijd bij zal blijven. Hun band wordt bezegeld als Ramona Destiny even later liefdevol in haar indrukwekkende bontjas uitnodigt. Zij neemt haar bijna letterlijk onder haar vleugels; samen gaan ze deze wereld veroveren.

Het is 2007, pal voordat de financiële bubbel barst, en geld rolt rijkelijk in deze stripclub. De strippers vormen een familie – een bont en perfect divers gecast ensemble waar onder andere performers Cardi B, Lizzo en transactrice Trace Lysette onderdeel van uitmaken. Wanneer een bekende artiest (geen spoilers, maar hij speelt zichzelf en als je nu in de dertig bent dan was je vroeger verliefd op hem) de club binnenwandelt en alle strippers samen op het podium voor hem dansen wil je voor altijd in deze wereld blijven.

Zulke seksueel expliciete thematiek werd niet vaak eerder zo verbeeldt. Op het eerste gezicht nietsverhullend, maar wat zie je precies als je beter kijkt? Het is een effect dat regisseur Scafaria van de besten afkeek, maakte ze duidelijk in een interview met Vulture: “De film is een Trojaans paard. We spelen met de male gaze op dezelfde manier waarop strippers ermee spelen.” Oftewel: je ziet wat ze willen dat je ziet. Een female gaze dus, in een film vol vrouwelijke thematiek.

Scafaria dook in haar nette en soms zelfs een beetje saaie The Meddler (2015) al eerder in vrouwelijke vriendschap en moederschap. Maar in Hustlers verkent ze dat terrein echt goed. Het vrouwelijke perspectief van de film keert een vastgeroeste Hollywood-stijlfiguur binnenstebuiten: de vrouwen zijn hier geen naamloze versiering, maar het epicentrum van de vertelling. Voor de verandering zijn de mannen praktisch inwisselbaar, hun gezichten een dronken waas waarin ze allemaal ongeveer dezelfde gelaatstrekken hebben. Hustlers is daarmee een film over hoe het is om een vrouw te zijn in de wereld – een vriendin, een moeder.

“Wij zijn een familie. Een familie met geld!” Geld en zusterschap zijn in Hustlers onlosmakelijk verweven: vriendschap, zusterschap, moederschap zijn niet netjes afgebakend of lief. Ze zijn prachtig, verwarrend en soms zelfs destructief. Maar altijd vol liefde. “Moederschap is een geestesziekte”, zegt Ramona. Waar moeders al niet toe bereid zijn om hun kroost te beschermen. Maar ook: wat ze wel niet bereid zijn hun kroost aan te doen…

Want dan komt de financiële crash van 2008. De belangrijkste clientèle van de club – de grootverdieners uit de financiële sector – blijven weg. Niet getreurd, Ramona heeft een plan om hun inkomsten op te krikken: ze gaan vissen. In formatie lopen Ramona, Mercedes (Keke Palmer) en Anabelle (Lili Reinhart) de bar in waar Destiny al een goedbetaald doelwit aan het warmdraaien is. En als het allemaal niet snel genoeg gaat dan hebben ze wel een middeltje in hun zak om dat doelwit te drogeren om diens creditcard ongestraft te kunnen leegtrekken. Een perfect crime, want waar kunnen die mannen nou over klagen – dat ze hun geld aan een stripper gegeven hebben? Of ligt het genuanceerder?

“I was born to flex / Diamonds on my neck / I like boardin’ jets, I like mornin’ sex / But nothing in this world that I like more than checks”, zingt Cardi B op de soundtrack. De research voor het New York Magazine-artikel ‘The Hustlers at Scores‘ van Jessica Pressler (in de film Elisabeth, gespeeld door Julia Styles) waar Hustlers op gebaseerd is, vormt de ruggengraat van de film. Hoe graag Destiny ook over de hoogtijdagen van de door Ramona aangevoerde crew wil vertellen, Elisabeth drukt haar tijdens een interview met haar neus op de feiten: “Laten we het nog eens hebben over dat drogeren.”

Moreel valt het natuurlijk niet te verantwoorden. Maar zoals actrice en adviseur Jacqueline Frances, ook wel bekend als Jacq the Stripper, in datzelfde Vulture-artikel zei: “Overleven onder kapitalisme is voor iedereen moeizaam en het is belangrijk om daar over te praten.” Zo wordt een film die met zijn soundtrack, flitsende beelden en montage aandoet als mainstream publiekstrekker een onverwachte kritiek op het kapitalisme en wat dit systeem met mensen doet. Herkenbaar voor iedereen. “Dit hele land is een stripclub”, zegt Ramona: “Sommige mensen smijten met geld, de rest doet het dansje.” De meesten van ons kennen dat dansje.