Heretic
Kletshorror
Hugh Grant steelt de show als kwaadaardige mansplainer in horrorfilm Heretic.
Hugh Grant, inmiddels in de herfst van zijn carrière, was al langer bezig zijn klungelig-charmante, op en top Britse romkom-imago van zich af te schudden. We zagen hem de laatste jaren vooral opduiken in de rol van komische antagonist – als aan lager wal geraakte acteur in Paddington 2 (2017) of nukkige Oempa Loempa in Wonka (2023), beide geregisseerd door Paul King. Maar in de Amerikaanse horrorfilm Heretic zien we de Brit van zijn meest duivelse kant, als kwaadaardige mansplainer.
Heretic werd geregisseerd door Scott Beck en Bryan Woods, het schrijversduo achter de horrorhit A Quiet Place (John Krasinski, 2018). De premisse is van een prettige eenvoud: twee jonge vrouwen van de mormoonse kerk, zuster Barnes (Sophie Thatcher) en zuster Paxton (Chloe East), gaan de deuren langs om mensen enthousiast te maken voor het woord van God. Dat brengt hen bij het afgelegen huis van meneer Reed (Hugh Grant), een op het eerste gezicht vriendelijke oudere man met zeeën van tijd en een luisterend oor. Hij laat de vrouwen binnen. Waarmee, zonder dat zijn gasten het weten, een ingenieus kat-en-muisspel van start is gegaan, met niets minder dan het geloof zelf als inzet.
Qua structuur heeft Heretic wel wat weg van een escaperoom-film – een ruim vertegenwoordigd genre in de horrorsecties van streamingdiensten – waarin tieners zich al puzzelend van kamer naar kamer moeten bewegen, met de dood op hun hielen. Maar waar in dergelijke films doorgaans weinig plot of logica is te bespeuren en het kwaad vaak een abstracte hogere macht blijft, daar steekt Heretic geraffineerd in elkaar en bevindt de duivel zich sardonisch grijnzend in de kamer met zijn beoogde slachtoffers.
Het is Hugh Grant die Heretic naar een hoger plan tilt. Het spelplezier spat ervan af wanneer Grant steeds meer van Reeds monsterlijke kant mag tonen. In eerste instantie luistert die geïnteresseerd naar beide missionarissen. Maar zijn ontvankelijkheid slaat allengs om in een dwingende verhandeling over religie, inclusief mini-colleges over Monopoly, Radioheads ‘Creep’ en Star Wars-personage Jar Jar Binks – zo zwijgzaam als A Quiet Place is, zo kletserig is Heretic. Op papier misschien niet zo aantrekkelijk, maar Grant laat met een heerlijk over-the-top performance de aandacht geen moment verslappen. In de derde akte durft de film daarbij richting het groteske (en bloederige) te gaan. Het werkt omdat Hugh Grant ergens toch ook gewoon Hugh Grant blijft, een vriendelijke gentleman – alleen ditmaal met een stanleymes in de aanslag.
Heretic is een film van A24, de studio die bekendstaat om horror met een vleugje maatschappijkritiek. Ditmaal blijven de bespiegelingen over trauma of het patriarchaat goeddeels achterwege. De film omarmt dat wat hij is: een goed idee, effectief uitgevoerd.