Happy Together

Waar John Woo (Face/Off) zijn werkterrein inmiddels naar Amerika heeft verplaatst – met veel succes – voelt Wong Kar-wai, een hele andere Chinese held, zich vooralsnog niet geroepen om Hong Kong te verlaten. Toch speelt zijn nieuwste film, in Cannes bekroond met de prijs voor de beste regie, niet in Hong Kong, maar in Zuid-Amerika.

Dat Happy Together niet in Hong Kong, maar in Argentinië werd opgenomen, heeft alles te maken met Wong Kar-wai’s voorliefde voor de Latijns-Amerikaanse literatuur van Manuel Puig en aanverwanten. Maar ook had hij er schoon genoeg van dat hem in interviews keer op keer werd gevraagd hoe hij de overdracht van Hong Kong aan China tegemoet zag. Wong Kar-wai had er geen pasklaar antwoord op en ‘vluchtte’ eind 1996 naar Zuid-Amerika om daar zijn nieuwe film op te gaan nemen.

Ondanks die Argentijnse tango-bar en die lyrische bandoneon van Astor Piazzolla heeft Happy Together weinig uit te staan met Argentinië. En ondanks een opnameperiode van vier lange maanden in een neonverlichte havenbuurt van Buenos Aires, spelen veel scènes uiteindelijk in dezelfde, bijna claustrofobische ruimten die ook Chungking Express en Fallen Angels zo kenmerken. En omdat de Chinese Lai, een van de hoofdpersonen, zich zo vreselijk eenzaam voelt, neemt zijn heimwee naar Hong Kong ook steeds ernstiger vormen aan. Grappig is het, wanneer Lai zich daar aan de andere kant van de wereld probeert voor te stellen hoe Hong Kong eruit ziet. Wong Kar-wai zet de wereld letterlijk op zijn kop.

Ladykillers
Hoewel Wong zich dus niet liet verleiden uitspraken te doen over mogelijke, toekomstige ontwikkelingen en Happy Together nog vóór de veelbesproken overdracht gereed kwam, is het duidelijk dat hij zich weinig gelegen laat liggen aan de censuurmaatregelen die de overdracht eventueel met zich mee zal brengen. De eerste scène, waarin hij in groezelig zwart-wit twee Chinese jongens toont die op een armetierig hotelkamertje de liefde bedrijven, kan wat dat betreft als een provocatie worden beschouwd. En dat hij met die provocerende houding onmiddellijk succes boekte, blijkt wel uit het feit dat het affiche van Happy Together, waarop diezelfde jongens opnieuw in een innige omhelzing te zien zijn, inmiddels voor de nodige opschudding zorgde in Hong Kong.

Het is echter niet het enige dat deze eerste scène tot een mooie openingsscène maakt. Door met de deur in huis te vallen, maakt Wong ook meteen duidelijk wat voor soort relatie Ho en Lai hebben. Omslachtige manoeuvres zijn aan Wong niet besteed. Leuk wordt het, wanneer blijkt dat Ho en Lai vertolkt worden door Leslie Cheung en Tony Leung, twee rasechte hartenbrekers die inmiddels uitgegroeid zijn tot Chinese supersterren. Door juist deze twee ladykillers in een homoseksuele relatie te tonen, druist hij, waarschijnlijk met groot genoegen, tegen alle typecastingwetten in.

Frank Zappa
Lai en Ho zijn op vakantie in Argentinië om hun relatie nieuw leven in te blazen. Terwijl ze op weg zijn naar de beroemde Iguazu-watervallen, strandt hun rammelende wagen ergens langs de weg. Voor de zoveelste keer loopt het uit op ruzie en vanaf dat moment scheiden dan ook hun wegen. De serieuze Lai wordt portier van een tango-bar en de lichtzinnige Ho gaat zich prostitueren. Het wordt voor een groot deel in voice-over verteld door Lai (Tony Leung). Die voice-over klinkt vertrouwd, Wong heeft hem eerder gebruikt. Het is een techniek die weloverwogen is ingezet om zo min mogelijk dynamiek verloren te laten gaan; het komt ten goede aan het prachtig zwenkende camerawerk van Christopher Doyle en de vrijheid waarmee de personages zich binnen het beeld bewegen zonder daarbij door een dialoog in een bepaalde positie te worden gedwongen.

Ook muziek vervult bij Wong Kar-wai een dergelijke functie. Het leidde ertoe dat Fay, het meisje uit de snackbar in Chungking Express, inmiddels onlosmakelijk verbonden is met ‘California Dreamin’ van The Mama’s & the Papa’s of, andersom, dat dat nummer inmiddels niet meer los te denken is van Fay. Eenzelfde effect wordt in Happy Together bereikt met Piazzolla’s heerlijk weemoedige ‘Tango apasionado’ en, verrassend genoeg, enkele nummers van Frank Zappa, waarbij het overigens Zappa’s ‘Happy Together’ is dat hier als ironische filmtitel ging fungeren.

De link met een uitgerekte videoclip is snel gelegd, maar daar waar een aan MTV verwante stijl nogal eens totale leegte verhult, vertelt Wong Kar-wai met veel gevoel voor humor een klein, melancholisch verhaal met een universele strekking. Het is de kracht van Happy Together dat het eigenlijk helemaal geen film over homoseksualiteit is. Het is het verhaal van Ho en Lai, twee geliefden die niet met en niet zonder elkaar kunnen leven.