Genderpoli

Geen theoretische discussie in deze documentaire over een genderpoli die psychologische begeleiding biedt aan tieners die van geslacht willen veranderen, maar grillige praktische dilemma’s waar kinderen, ouders en behandelaars mee worstelen.

Hoe lang moet je de tijd nemen voor een weloverwogen beslissing als kinderen steeds depressiever raken in een lichaam dat niet bij ze past? Kun je op je vijftiende inschatten of je op je dertigste kinderen wilt? Draagt het uithangen van de regenboogvlag eraan bij dat alle bezoekers zich welkom voelen, of kan het ook het tegengestelde veroorzaken? Is genderneutraliteit vragen van de bewaker aan de receptie bij de begroeting van bezoekers een teken van tolerantie of het uitoefenen van sociale druk?

In de documentaire Genderpoli van Ingrid Kamerling (Oma en Chris & de rode auto) zijn het geen theoretische vragen, maar grillige, dagelijkse dilemma’s waar behandelaars, ouders en tieners zich voor gesteld zien. De film volgt de dagelijkse gang van zaken op de genderpoli in Zaandam, de enige in z’n soort waar ook ervaringsdeskundigen deel uitmaken van het team. Zowel in de omgang met tieners als met elkaar worstelen de behandelaars met wat er nodig is om iedereen te kunnen laten zijn wie hij/zij/het wil.

Naast de veelkleurige tieners die we met hun ouders op gesprek zien komen, komen twee hoofdpersonen bovendrijven uit de diverse personeelsgroep. Psychotherapeut Sander, die zichzelf met enige tegenzin introduceert als “wat we noemen een cisgender man”, en maatschappelijk werker Bianca, die zich eerst nog Bastiaan noemde maar zich inmiddels als een nonbinair transgender persoon presenteert. Ze belichamen elk een positie in het maatschappelijke debat. Bianca heeft vooral een activistische houding, waar Sander wat meer professionele distantie in acht wil nemen.

Gaandeweg blijkt dat beiden vanuit hun eigen betrokkenheid en ervaringen begane hulpverleners zijn die in hun menselijke complexiteit en handelen hun eigen labels en daarmee samenhangende clichés glansrijk overstijgen. Waar de zorgzame Sander – een sigaarrokende rocker met een motor – op papier de olifant in de porseleinkast lijkt, kan Bianca – geen borsten, maar wel een vrouwelijke verschijning – in haar gelijkheidsstreven soms radicaal intolerant uit de hoek komen. Toch zien beiden in dat er geen eenvoudige antwoorden zijn en dat, zoals Bianca het verwoordt, “we moeten ophouden met al dat ge-gender” en het zaak is ieder mens in al zijn tegenstrijdigheden de ruimte te bieden autonome keuzes te maken, los van wat anderen vinden.

Belangrijkste conclusie is dan ook dat er ruimte moet blijven voor twijfel en om van mening te mogen verschillen. Alleen dan blijft een debat mogelijk en kunnen mensen die elkaar niet begrijpen het gesprek aangaan. Deze intelligent opgebouwde, genuanceerde documentaire draagt met haar oog voor menselijke verscheidenheid precies daar aan bij.

Genderpoli gaat op 9 november in première op IDFA en is op 16 november om 22.35 uur te zien op NPO2.