Everybody in Our Family
Vaders op het kookpunt
Met het ambitieuze I Do Not Care If We Go Down in History as Barbarians bewijst Radu Jude een van de interessantere hedendaagse Roemeense regisseurs te zijn. In de gruwelijk hilarische chaos van zijn eerdere lange speelfilm zit die potentie al.
Soms zitten er van die zinnen in een film die de boel perfect samenvatten. In de gitzwarte Roemeense komedie Everybody in Our Family (Toată lumea din familia noastră, 2012) zit er zo een: “Je kan niet alles onder controle houden. Alles is chaos.” Die komt nadat een simpel gegeven – een gescheiden vader komt zijn dochter ophalen voor een minivakantie – is ontspoord in een nachtmerrie. Hij gijzelt namelijk de moeder, stiefvader en oma van zijn dochter om alsnog met haar op vakantie te mogen, en om van de inmiddels gebelde politie af te komen. De kans dat die campingtrip doorgaat wordt steeds kleiner in deze tweede lange speelfilm van Radu Jude.
Jude is misschien een minder grote naam dan zijn Roemeense collegae Cristian Mungiu (4 maanden, 3 weken en 2 dagen, 2007) en Cristi Puiu (The Death of Mr. Lazarescu, 2005), maar hij heeft minstens zoveel bij te dragen aan ons beeld van de hedendaagse Roemeense cinema: ernstig, deprimerend, maar met een zekere komische noot die alleen kan ontstaan in al die verdorvenheid. Zijn nieuwste I Do Not Care If We Go Down in History as Barbarians (2018) is daar het beste voorbeeld van. Deze ambitieuze film over in het reine komen met de Roemeense Jodenvervolging tijdens WOII is in al zijn complexiteit alsnog luchtig.
Naar die balans heeft Jude moeten zoeken, laten de eerdere korte films op deze nieuwe blu-ray-uitgave zien. In The Tube with a Hat (2006) zien we nog een driftige vader met een missie. Al loopt het nooit echt uit de hand in deze ingetogen roadmovie over vader en zoon die een oude beeldbuistelevisie wegbrengen ter reparatie. In Alexandra (2006) beginnen de haast ondragelijke onderhuidse spanningen van Everybody in Our Family al op te borrelen. Weer een vader in het appartement van zijn dochter, ex-vrouw en haar nieuwe vriend. Weer dreigt een simpel bezoek – papa komt de fiets repareren – te eindigen in geweldsuitbarstingen.
Al die gefrustreerde vaders worden vertolkt door Gabriel Spahiu, een geweldige Roemeense acteur die komisch potentieel weet te halen uit zijn meest onsympathieke kanten. Steeds wordt hem iets dierbaars ontnomen. Daarna wil hij dat terug. En in elke volgende film levert dat intenser spel op, met Everybody in Our Family als absoluut hoogtepunt. Daarin brengt Jude al de onderhuidse spanningen van zijn eerdere films eindelijk naar een chaotisch kookpunt. Het levert een ongemakkelijke, broeierige film op die de lach afdwingt omdat het anders allemaal bijna te grimmig wordt.
