Een schitterend gebrek

De eerste internationale productie van Michiel van Erp, over de tragische liefdesgeschiedenis tussen Giacomo Casanova en zijn eerste geliefde Lucia, is een fraai geschoten kostuumdrama dat meer uitlegt dan invoelbaar maakt.

Een schitterend gebrek had het regiedebuut van Erwin Olaf moeten worden. Al in 2014 trof hij de eerste voorbereidingen om het gelijknamige boek van Arthur Japin te verfilmen, maar uiteindelijk moest hij het project wegens ziekte stilleggen. Michiel van Erp nam het stokje van de vorig jaar overleden fotograaf over.

Je kunt je voorstellen wat Olaf in het boek van Japin aantrok. Japin gaat aan de haal met een vermelding van ene Lucia in de memoires van Giacomo Casanova (dé Casanova) en borduurt daar een tragisch liefdesverhaal op voort. Een liefdesverhaal waarin de vergankelijkheid van schoonheid en identiteit een grote rol spelen. Thema’s die veelvuldig in het werk van Erwin Olaf terugkomen.

In de kern is Een schitterend gebrek een verhaal over wat in het hedendaagse dating-lingo ghosten is gaan heten. Lucia (Dar Zuzovsky) en Giacomo (Jonah Hauer-King) ontmoeten elkaar in 1742 op een bruiloft in het Italiaanse Passiano. De twee zijn op slag verliefd en besluiten te trouwen. Maar Giacomo heeft eerst zaken in Venetië af te ronden. Hij komt over zes maanden terug, belooft hij.

In die periode raakt Lucia besmet met de pokken waardoor haar gezicht verminkt raakt. In die hoedanigheid wil ze Giacomo niet onder ogen komen en wanneer hij zich na zes maanden weer meldt, laat zij niks meer van zich horen – en breekt daarmee hun beider hart. In zijn memoires schrijft de historische Casanova dat hij Lucia jaren later weer tegenkwam in een Amsterdams bordeel. Een tot de verbeelding sprekend gegeven dat door de film wordt uitgewerkt.

Een schitterend gebrek vult in wat de gevolgen van Lucia’s drastische keuze zijn, maar kleurt de personages psychologisch verder weinig in. De emotionele beweegredenen van de twee geliefden worden regelmatig letterlijk uitgespeld, maar zelden invoelbaar gemaakt. Vooral Lucia blijft een wat ongrijpbaar, tegenstrijdig personage. Vrijgevochten en bakvis ineen. Iemand die, ondanks haar spel met identiteit, uiteindelijk maar bar weinig ontwikkeling doormaakt. De feministische ondertoon waarop de film lijkt in te zetten, komt daardoor niet uit de verf.

Neemt niet weg dat Een schitterend gebrek (deze maand openingsfilm van Film by the Sea) een knap geschoten kostuumdrama is. Michiel van Erp ontwikkelde zich met Niemand in de stad (2018), Stromboli (2022) en miniserie I.M. (2020) al tot specialist in de boekbewerking. In deze eerste Engelstalige productie laat hij het Amsterdam van de achttiende eeuw fraai tot leven komen in gestileerde scènes, badend in het licht of zich juist afspelend in donkere, kaarsverlichte kamers. Alsof de hand van Erwin Olaf nog zichtbaar is.