CHARLOTTE GRAY

De Australische regisseuse Gillian Armstrong heeft een haat-liefdeverhouding met Hollywood. In haar nieuwste film Charlotte Gray lonkt ze weer naar de filmhoofdstad. Cate Blanchett speelt een Schotse jonge vrouw die anno 1942 in het Franse verzet gaat.

"Ben jij een engel?" vraagt een joods onderduikertje aan undercover-koerier Charlotte Gray alias Dominique Gilbert, die aan een parachute uit de lucht is komen vallen. "Welnee", antwoordt Dominique, die haar engelachtige blonde Schotse haar voor de missie een tintje Franser heeft geverfd. De vraag van het jongetje past onbedoeld goed bij het karakter van de film, dat evenveel naïviteit uitstraalt als zijn hoofdpersoon Charlotte Gray. Gedreven door een romantische kijk op het heldendom vertrekt Charlotte in 1942 naar Vichy-Frankrijk om daar het verzet te helpen. Tegelijk hoopt ze er haar vriend — een piloot — te vinden, die er vlak voor haar vertrek is neergestort.
Het gegeven, ontleend aan de gelijknamige bestseller van de schrijver Sebastian Faulks, is mooi genoeg: een romantische, idealistische jonge vrouw wordt door schade en schande wijs op onbekend terrein. De situatie in het bezette Frankrijk is complex, wat garant staat voor veel verwikkelingen. De kijker raakt daardoor soms net zo gedesoriënteerd als de gedropte hoofdpersoon, die gedwongen is haar leven in handen van onbekenden te leggen.
Europeanen slikken de zoete koek die regisseuse Gillian Armstrong ons voorzet niet: de gelikte outfits en gestylede jaren veertig-kapsels van de figuranten, de romantisch uitgelichte ogen, de clichématige sfeer in het Franse dorp; het is precies zoals de Amerikanen het graag zien. Het is allemaal veel te mooi en daarom ongeloofwaardig. Op de Franse accenten van de acteurs na: die zijn te lelijk. De hoofdrol van de Australische actrice Cate Blanchett, die recentelijk ook al te zien was in The shipping news, Bandits en The lord of the rings, doet echter niet alleen door haar rammelende Schotse en Franse accent kunstmatig aan. Haar gezicht oogt te gepolijst, heur haar zit te perfect, zelfs als het door de war raakt. Charlotte Gray doet daarom meer denken aan een strak geregisseerde Van den Ende-musical dan aan een overtuigende ‘coming of age’-film die je deelgenoot wil maken van de desillusies van een moedige jonge vrouw.

Poederlagen
Alsof dat nog niet hinderlijk genoeg is, zijn er nog de ongeïnspireerde prestaties van de acteurs. In Michael Gambons geval past het nog enigszins bij zijn karakter van mopperige oude vader. Maar het pilotenvriendje van Charlotte, gespeeld door nieuwkomer Rupert Penry Jones, mist elke charme of charisma. Evenals bij verzetsvriend Julien Levade (Billy Crudup — de bandleider uit Almost famous) verbleekt zijn persoonlijkheid bij die van Cate Blanchett. Zij blijft onder haar vele poederlagen nog redelijk overeind waar Crudup, die pas werd gecast nadat er geen geschikte Fransman werd gevonden, het in een sleutelscène laat afweten. Het oogt alsof de regisseuse die scène liet improviseren, zonder te zien dat dat experiment is mislukt.
De Australische regisseuse Armstrong, die eerder met Blanchett samenwerkte aan Oscar and Lucinda, heeft een haat-liefdeverhouding met Hollywood. Dat verklaart misschien waarom ze een film maakt die weer naar Hollywood lonkt, in samenwerking met het ambitieuze Britse producententeam dat verantwoordelijk was voor Mrs. Brown. Ook al bleek Armstrongs voorliefde voor romantiek al uit eerdere films als Little women en Oscar and Lucinda; dit keer maakt ze het wel erg bont. Als het verhaal filmisch rond is, volgt er nog een staart om het in Hollywood zo gewaardeerde happy end te faciliteren, compleet met kus, aanzwellende violen en — jawel! — een traan. Hoofdrolspeelster Cate Blanchett had gelijk toen ze de film samenvatte als "onbeschaamd romantisch".

Karin Wolfs