CHANGELING

Clint Eastwoods net niet gelukte changeling vertelt het ‘ware verhaal’ van Christine Collins, wiens zoon in 1928 verdween en die vervolgens door de politie met een ander kind werd opgescheept.

‘Een waar verhaal’. claimt een titelkaart aan het begin van Clint Eastwoods changeling. Dat wordt dus niet voorafgegaan door de gebruikelijke relativering ‘Gebaseerd op’. Luttele seconden eerder werd de film echter geopend met het Universal-logo uit de jaren twintig. De bekende wereldbol met eromheen cirkelende bedrijfsnaam wordt omringd door fonkelende sterren en gevangen in gloedvol glimmend zwart-wit. Het is een beeld dat verwijst naar Hollywoodglamour, niet naar rauw realisme. Het is precies deze tegenstelling, die eigenlijk al vervat is in de paradoxale termen ‘waar’ en ‘verhaal’, die continu schuurt in Eastwoods onvermijdelijke Oscarkandidaat.
Dit contrast wordt belichaamd door Angelina Jolie. Haar rol heeft veel weg van de rol die ze vorig jaar speelde in a mighty heart van Michael Winterbottom. Beiden zijn waargebeurde verhalen over vrouwen die om moeten gaan met het verdwijnen van een geliefde. In changeling gaat het om alleenstaande moeder Christine Collins, wiens zoon Walter op 10 maart 1928 uit hun huis in Los Angeles verdwijnt terwijl zij aan het werk is. Net als in a mighty heart speelt Jolie een sterke vrouw, die niet hysterisch wordt of bij de pakken neerzit, maar overeind blijft. Ook als de politie haar af probeert te schepen met een kind dat overduidelijk niet haar zoon is. En zelfs als ze vervolgens in een psychiatrische inrichting wordt opgenomen omdat ze maar over die valse zoon blijft doorzeuren.

Opzichtige emoties
Na een sterke opening laveert de film in de tweede helft, waar Jolie soms al teveel naar de achtergrond schuift, van genre naar genre. Van politiethriller via seriemoordenaarhorror tot rechtbankdrama in een krap uur. Logisch natuurlijk: het echte leven laat zich niet in genres onderverdelen. Maar het verhaal wordt er niet overtuigender van. Ook stilistisch is het vaak net mis: een kruismontage van twee rechtszaken wordt onhandig uitgevoerd, de muziek (van Eastwood zelf) past niet bij het getoonde tijdperk en is wat te zoet, en de film heeft (in een schijnbare zoektocht naar iets wat lijkt op een ‘happy end’) te veel eindes. Terwijl Jolie haar spel mooi ingetogen houdt, zoekt Eastwood soms net te opzichtig naar de grote emoties, zoals ook Ron Howard (hier producent) dat vaak kan doen.
Wat ontbreekt is precies de terughoudendheid en souplesse die Eastwood als regisseur toonde in mystic river (2003) en million dollar baby (2004). Is het eerlijk om Eastwoods nieuwste langs de meetlat van zijn recente meesterwerken te leggen? Misschien niet, en changeling is ook zeker geen slechte film. Maar feit blijft dat het net niet werkt. ‘De werkelijkheid verzin je niet’, stelt dit jaar de slogan van IDFA. Precies daar wringt het in changeling: de realiteit die de film toont is te grotesk om zich in deze net te gladde fictie te laten vangen.

Joost Broeren