Capone
Een stemmetje opzetten als hogere kunst
Acteur Tom Hardy geeft alles als een uitgebluste Al Capone in zijn laatste levensjaren. In de luxueuze villa waar hij huisarrest heeft, leeft hij met de demonen uit zijn verleden.
Het is misschien wel de meest primaire vorm van acteren: een stemmetje opzetten. Het is het eerste middel waar kinderen (en de volwassenen die hen verhaaltjes vertellen) naar grijpen als ze willen doen alsof ze iemand anders zijn.
De Britse acteur Tom Hardy heeft het inmiddels tot een hogere kunstvorm verheven. Zie het ingetogen gefluister als de gewelddadigste gevangene van Engeland in Bronson (Nicolas Winding Refn, 2008). Zie de hijgerige gewichtigdoenerij van überschurk Bane in The Dark Knight Rises (Christopher Nolan, 2012). Zie het onverstaanbare dialectgemompel in The Revenant (Alejandro Gonzales Iñárritu, 2015). Als hij dubbelrollen speelt, zoals in gangsterfilm Legend (Brian Helgeland, 2015) of in Venom (Ruben Fleischer, 2018), is zijn stem veelal het belangrijkste instrument waarmee hij onderscheid maakt tussen de twee personages.
Aan dat illustere rijtje kan nu een nieuwe uitschieter worden toegevoegd dankzij Capone van Josh Trank, waarin Hardy de titelrol speelt: gangster Al Capone – ‘Fonse’ voor intimi. In feite is die casting ronduit belachelijk: een acteur van Engelse en Ierse komaf in de kracht van zijn leven, in de rol van een van de meest beruchte Italiaans-Amerikaanse maffiosi, die weliswaar pas halverwege de veertig is maar na elf jaar gevangenis beduidend ouder oogde. Maar Hardy’s energie blijkt juist een van de grote krachten van de film.
Die levenskracht wordt diep verborgen, zowel onder de flinke hoeveelheid latex die Hardy meer op Capone moet laten lijken, als onder zijn op het absurde af trage en lispelende uitspraak. Het heeft een wonderlijk effect, alsof de vurige gangsterbaas van weleer hier en daar nog oplaait terwijl hij allang uitgeblust is. In combinatie met het merkwaardige accent dat Hardy zijn personage meegeeft (zoals vaker is hij bijna onverstaanbaar; iets waar we in dit ondertitelland weinig van merken) heeft het een magnetische werking. Het is niet goed, maar wel mateloos fascinerend.
Dat geldt helaas minder voor de film eromheen, een tamelijk generieke blik op een gangster in zijn nadagen. Vrijwel de hele film speelt zich af in de luxueuze villa waar Capone in huisarrest leeft met de demonen uit zijn verleden. Het is terrein dat al uitvoerig is onderzocht, onder meer in het legendarische The Godfather: Part II (Francis Ford Coppola, 1974) en recentelijk nog in het superieure The Irishman (Martin Scorsese, 2019). Er bestaat wellicht een alternatief universum waarin Hardy in die laatste film de jongere versie van Robert De Niro speelt, en alles op zijn plek valt. Maar dat is niet het universum waarin wij leven.
Capone is vanaf 28 oktober verkrijgbaar op dvd (distributie: Remain in Light).
